23 godzin temu
"Jesteśmy świadkami upadku naszej demokracji. Stany Zjednoczone pod rządami Donalda Trumpa ześlizgują się w kierunku pewnej formy autorytaryzmu. Ten proces nie jest nieodwracalny, ale w tej chwili USA przestają być demokracją" - powiedział Steven Levitsky w wywiadzie dla najnowszego wydania tygodnika "Der Spiegel". Politolog z Harvardu jest współautorem wydanej także w Polsce książki "Jak umierają demokracje".
REKLAMA
Jak podkreślił, formalne instytucje demokratyczne pozostaną elementem systemu politycznego, ich treść ulega jednak erozji. "Demokratyczna rywalizacja pozostanie, będzie jednak nieuczciwa, ponieważ sprawujący władzę będą manipulowali instytucjami, wykorzystując środki państwowe" - powiedział. Na ulicach nie będzie czołgów, konstytucja będzie przez cały czas obowiązywała, będą też wybory, ale republikanie i demokraci nie będą mieli równych szans.
Zobacz wideo Efekty rozmowy Trump-Putin, czyli Putin rozgrywa Trumpa
USA. Donald Trump zwalcza krytykę w mediach i na uczelniach
Pytany o dowody na swoją tezę, Levitsky wskazał na obsadzanie organów państwa - wymiaru sprawiedliwości, służb i instytucji nadzorczych lojalistami, którzy natychmiast wykorzystują je do wywierania presji na politycznych przeciwników. Podejmowane są próby likwidowania krytycznych głosów w mediach, placówkach naukowych, społeczeństwie obywatelskim.
Zdaniem naukowca, pierwsze dwa miesiące rządów Trumpa były znacznie gorsze niż działania Viktora Orbana na Węgrzech czy Prawa i Sprawiedliwości w Polsce. "Trump i jego sojusznicy są bardziej autorytarni od nich" - ocenił. Zwrócił uwagę na "entuzjazm", z jakim ludzie Trumpa ignorują wyroki sądowe i atakują sędziów.
Na początek kontrola nad wymiarem sprawiedliwości. Robili to Orban, Erdogan i Chavez
Celem Trumpa, jak każdego polityka o ciągotach dyktatorskich, jest podporządkowanie sobie instytucji odpowiedzialnych za ściganie przestępstw. Potem przychodzi kolej na wojsko i ważne instytucje rządowe odpowiedzialne za regulacje. Tak postępowali Orban, Erdogan i Chavez. "Próbują kopiować model Orbana" - podkreślił Levitsky.
Zdaniem naukowca metody kontroli zawarte w amerykańskiej konstytucji, zawodzą. Jedną z przyczyn jest całkowite zdominowanie Partii Republikańskiej przez Trumpa. "Żaden prezydent nie miał takiej kontroli nad partią jak Trump" - uważa autor.
Dlaczego obywatele nie bronią demokracji? Politolog: Wielu Amerykanów jest naiwnych
Levitsky powiedział, iż jest zaskoczony brakiem społecznego oporu. "Jesteśmy świadkami samocenzury, kapitulacji i podporządkowania się na nieoczekiwanie dużą skalę" - ocenił. Pytany o przyczyny, wyjaśnił, iż wielu Amerykanów jest naiwnych. "Uważają demokrację w naszym kraju za oczywistość. Z wyjątkiem imigrantów nie wiedzą, co to znaczy żyć w systemie autokratycznym".
"Obywatele muszą bronić demokracji. Nie chodzi tylko o to, by wyjść na ulicę. Musimy rozpocząć budowanie zaangażowanej opozycji, razem z organizacjami obywatelskimi, uczelniami, firmami i politykami Partii Demokratycznej" - powiedział na zakończenie Levitsky.
Artykuł pochodzi z serwisu Deutsche Welle.
