Co to jest Parlament Europejski i dlaczego ma znaczenie?

Parlament Europejski (PE) to instytucja Unii Europejskiej (UE), której głównym zadaniem jest reprezentowanie obywateli państw członkowskich UE. Jest to jedyna bezpośrednio wybierana instytucja UE, co oznacza, iż jego członkowie (posłowie do Parlamentu Europejskiego) są wybierani przez obywateli UE w bezpośrednich wyborach co pięć lat.

Parlament Europejski składa się z 705 posłów, którzy są wybierani przez obywateli 27 państw członkowskich UE. Posłowie są zrzeszeni w grupach politycznych, które odzwierciedlają ich polityczne poglądy, a nie w grupach narodowych. Parlament Europejski ma siedziby w Strasburgu (gdzie realizowane są sesje plenarne) oraz w Brukseli i Luksemburgu (gdzie mają miejsce prace komisji parlamentarnych i administracji).

Kompetencje i funkcje

Parlament Europejski ma kilka kluczowych kompetencji i pełni różnorodne funkcje:

1. Władza ustawodawcza: PE, wraz z Radą Unii Europejskiej, uchwala prawo europejskie. Posłowie PE mają prawo do inicjatywy ustawodawczej, chociaż projekty ustawodawcze są zwykle przedstawiane przez Komisję Europejską.
2. Władza budżetowa: PE współdecyduje z Radą UE o budżecie Unii Europejskiej. Ma prawo do zatwierdzania lub odrzucania całego budżetu oraz do wprowadzania do niego poprawek.
3. Kontrola demokratyczna: PE sprawuje kontrolę nad działaniami innych instytucji UE, zwłaszcza Komisji Europejskiej. Może m.in. zatwierdzać powołanie Komisji, kontrolować jej działalność oraz występować z wotum nieufności.
4. Reprezentacja obywateli UE: PE reprezentuje interesy obywateli UE, co czyni go kluczowym elementem demokratycznej legitymacji Unii.

Znaczenie Parlamentu Europejskiego

1. Demokratyczna reprezentacja: PE jest bezpośrednio wybierany przez obywateli UE, co czyni go głosem obywateli w procesie decyzyjnym na poziomie europejskim. Jego wybory są jedynym bezpośrednim głosowaniem obejmującym całą Unię.
2. Wpływ na legislację: PE współtworzy prawo, które obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE. Dzięki swojej roli ustawodawczej PE może wpływać na szeroki zakres polityki, od ochrony środowiska po prawa konsumentów.
3. Kontrola innych instytucji: PE pełni funkcję kontrolną wobec innych instytucji UE, zwłaszcza Komisji Europejskiej. Może zainicjować dochodzenia, żądać wyjaśnień oraz zatwierdzać lub odrzucać nominacje komisarzy.
4. Decydowanie o budżecie: PE ma znaczący wpływ na kształtowanie i zatwierdzanie budżetu UE, co pozwala mu decydować o alokacji środków finansowych na różne programy i inicjatywy.
5. Promowanie integracji europejskiej: PE odgrywa istotną rolę w promowaniu integracji europejskiej i wzmacnianiu więzi między państwami członkowskimi. Przez swoją działalność przyczynia się do budowania wspólnej tożsamości europejskiej.
6. Ochrona praw obywatelskich: PE aktywnie działa na rzecz ochrony praw obywatelskich i wolności, monitorując przestrzeganie praw człowieka w UE oraz interweniując w przypadkach ich naruszeń.