Stypendyści programu Krajowego Planu Odbudowy dla kultury znaleźli się w krytycznej sytuacji — alarmuje posłanka Paulina Matysiak w interwencji skierowanej do Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca. Opóźnienia w podpisywaniu umów, jednostronne zmiany regulaminu i problemy z komunikacją sprawiają, iż artyści nie mogą realizować zaplanowanych projektów. W sprawie będą musiały wypowiedzieć się też ministerstwa, do których trafiły interpelacje parlamentarzystki.
Terminy tylko na papierze
Zgodnie z regulaminem, ocena wniosków i podpisanie umów ze stypendystami miały zakończyć się do 30 września 2024 roku. Jednak jak wynika z interwencji poselskiej złożonej przez Paulinę Matysiak, do połowy listopada większość beneficjentów przez cały czas nie otrzymała dokumentów do podpisu. To nie tylko narusza przyjęte zasady, ale przede wszystkim uniemożliwia rozpoczęcie zaplanowanych działań artystycznych. Posłanka Matysiak oczekuje od Ministerstwa Kultury interwencji przyspieszających proces zawierania umów i wypłaty środków.
Sprzeczne informacje i niejasne procedury
„Podane przez NIMiT kanały kontaktowe są nieskuteczne, a informacje przekazywane przez pracowników Instytutu są sprzeczne, co prowadzi do dezorientacji i dodatkowych problemów proceduralnych” – pisze w swojej interwencji posłanka Matysiak. Szczególny niepokój budzi brak wzorów dokumentów oraz niejasne instrukcje dotyczące wymaganych weksli in blanco.
Parlamentarzystka zwróciła się do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej z zapytaniem o możliwość przeprowadzenia kontroli działań NIMiT w zakresie realizacji Programu. To sugestia systemowych nieprawidłowości, które mogą wymagać interwencji na poziomie nadzoru ministerialnego.
Weksle przed umową
NIMiT wymaga od stypendystów przedłożenia weksli in blanco jeszcze przed podpisaniem adekwatnych umów, co stoi w sprzeczności z regulaminem programu. Artyści muszą ponosić koszty notarialne bez żadnej gwarancji, iż otrzymają stypendium. Dodatkowo, jak zauważa posłanka, brakuje odpowiednich procedur dotyczących przechowywania i zwrotu tych wrażliwych dokumentów.
Zadłużeni artyści
Opóźnienia w wypłacie środków stawiają stypendystów w dramatycznej sytuacji finansowej. Wielu z nich, chcąc realizować swoje projekty zgodnie z pierwotnym harmonogramem, zostało zmuszonych do zaciągania zobowiązań finansowych. „Pomimo składanych przez stypendystów odwołań i skarg procedura odwoławcza jest nieskuteczna, a odpowiedzi są opóźnione lub po prostu nieudzielane” – podkreśla Matysiak.
Oczekiwane rozwiązania
Posłanka domaga się od dyrekcji NIMiT wyjaśnień dotyczących przekroczenia terminów i zmian w regulaminie. Posłanka domaga się od ministerstw wyjaśnienia podstaw prawnych tych modyfikacji. Pyta również o plany poprawy komunikacji ze stypendystami oraz możliwość wypłaty pełnych kwot stypendiów z góry. Istotną kwestią jest też potencjalne przedłużenie okresu realizacji projektów do pierwszego kwartału 2025 roku, co mogłoby pomóc artystom w dokończeniu rozpoczętych działań.
Przyszłość projektów pod znakiem zapytania
W interpelacji do ministerstw posłanka pyta o możliwość przedłużenia okresu realizacji przedsięwzięć do pierwszego kwartału 2025 roku. Ta kwestia wydaje się kluczowa dla wielu artystów, którzy z powodu opóźnień administracyjnych mogą nie zdążyć z realizacją projektów w pierwotnie zakładanym terminie.