Premier Kanady Mark Carney wygłosił 22 października 2025 roku przemówienie na Uniwersytecie w Ottawie, w którym zarysował priorytety nadchodzącego federalnego budżetu na 2025 rok. W wystąpieniu podkreślił m.in. potrzebę wzmocnienia gospodarki, zwiększenia eksportu poza USA oraz modernizacji podejścia do budżetowania, z naciskiem na inwestycje pokoleniowe i redukcję wydatków operacyjnych rządu.
Budżet ma być oficjalnie przedstawiony 4 listopada 2025 roku.
Przemówienie premiera Kanady Marka Carneya skierowane było głównie do studentów i skupiało się na transformacji gospodarki Kanady w obliczu globalnych wyzwań, takich jak protekcjonizm USA i rosnąca konkurencja. Carney podkreślił potrzebę natychmiastowych działań, ostrzegając: „Jeśli nie podejmiemy działań teraz, presja będzie tylko rosła”.
Carney opisał świat jako „bardziej dynamiczny, konkurencyjny i wrogi”, co wymaga budowania silniejszej gospodarki poprzez inwestycje pokoleniowe i redukcję zależności od USA. Stwierdził: „Wieloletni proces coraz bliższej integracji gospodarczej między Kanadą a USA dobiegł końca”.
Podkreślił, iż zmiany nie będą łatwe: „Nie dokonamy transformacji gospodarki łatwo ani w kilka miesięcy – to będzie wymagało poświęceń i czasu”. Kanadyjczycy muszą przygotować się na trudności, zwłaszcza w obszarach, gdzie popyt na usługi (np. zdrowie) przewyższa możliwości szybkiego rozszerzenia.
Carney zarysował budżet jako „plan pokoleniowy”, łączący cięcia z inwestycjami obiecuje równoważenie tzw. budżetu operacyjnego w ciągu 3 lat; deficyt na 2025/26 szacowany na 70–100 mld CAD (wzrost z 43 mld CAD w poprzednim roku). Rząd zobowiązał się do „niesamowitej” redukcji marnotrawstwa i cięcia wydatków we wszystkich resortach, z naciskiem na „myślące, przejrzyste i sprawiedliwe” decyzje.
Przed przemówieniem Carney spotkał się z liderami opozycji (m.in. Pierre Poilievre z Konserwatystów, NDP i Bloc Québécois), by omówić budżet. Opozycja domaga się m.in. cięć podatków, inwestycji w zdrowie i mieszkania, oraz utrzymania deficytu poniżej 42 mld CAD.
Poilievre, skrytykował przemówienie jako „przemówienie o poświęceniach skierowane do kanadyjskiej młodzieży”, oskarżając rząd o niekontrolowane wydatki. Media podkreślają nietypowy format – przemówienie transmitowane na żywo, co ma budować transparentność w mniejszościowym rządzie ale szczegóły cięć pozostają niejasne.
Strategia klimatyczna, znana jako Strategia Konkurencyjności Klimatycznej to najważniejszy element nadchodzącego federalnego budżetu na 2025 r., który zostanie opublikowany 4 listopada 2025 r. Carney podkreślił, iż strategia ma na celu integrację ochrony środowiska z budową silniejszej gospodarki, w kontekście globalnych wyzwań, takich jak protekcjonizm handlowy i potrzeba zrównoważonego rozwoju. Nie podano jeszcze szczegółowych kwot finansowania ani konkretnych miar – to wstępne zarysowanie, które ma być rozwinięte w budżecie. Carney opisał strategię jako narzędzie do “budowania zrównoważonego” w obliczu “bardziej dynamicznego, konkurencyjnego i wrogiego świata”. najważniejszy cytat z przemówienia (opublikowany również na jego koncie X):”Aby konkurować w dzisiejszej globalnej gospodarce, musimy budować zrównoważenie – budować rzeczy, które przetrwają. Dlatego uruchomimy nową Strategię Konkurencyjności Klimatycznej, która skupi się na rezultatach zamiast na celach, i na inwestycjach zamiast na zakazach, budując silną Kanadę.”
Strategia ma priorytetyzować mierzalne efekty (np. redukcja emisji poprzez innowacje) zamiast abstrakcyjnych celów lub regulacji bez efektu. Podkreślono promocję inwestycji w zielone technologie i infrastrukturę, zamiast nakazów i ograniczeń, co ma wspierać wzrost gospodarczy bez hamowania konkurencyjności. Strategia ma pomóc w budowaniu relacji z Azją i Europą, gdzie zrównoważony rozwój jest najważniejszy dla umów handlowych.
W kontekście wcześniejszych zapowiedzi z kampanii wyborczej (luty 2025 r.), strategia może obejmować przedłużenie Output-Based Pricing System (OBPS) do 2035 r. z zaostrzeniem zasad, aby uniknąć nadmiaru kredytów węglowych. Wprowadzenie mechanizmu korekty granicznej węglowej (Carbon Border Adjustment Mechanism) – cła na importowane produkty o wysokiej emisji.
