Była prezydent Tajwanu z wizytą na Litwie. Co to oznacza dla relacji z Chinami?

Zdjęcie: https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/byla-prezydent-tajwanu-z-wizyta-na-litwie-co-to-oznacza-dla-relacji-z-chinami/

Była prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen wygłosiła w poniedziałek przemówienie w Instytucie Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego oraz wzięła udział w dyskusji z byłą prezydent Litwy Dalią Grybauskaitė.

Tsai Ing-wen sprawowała urząd prezydenta Tajwanu w latach 2016–2024. W czasie jej kadencji Chiny nasiliły presję wojskową, gospodarczą i dyplomatyczną na Tajwan.

Stosunki Litwy z Chinami pogorszyły się w 2021 roku, gdy Wilno pozwoliło Tajwanowi otworzyć w litewskiej stolicy biuro przedstawicielskie z nazwą zawierającą słowo „tajwańskie”. Pekin postrzega to jako próbę przedstawiania Tajwanu jako niezależnego państwa.

W innych krajach biura takie działają pod nazwą „Tajpej”. W odpowiedzi na otwarcie biura Chiny odwołały swojego ambasadora z Wilna i wydaliły litewskiego ambasadora z Pekinu.

Wizyta byłej prezydent Tajwanu stała się punktem zapalnym w szerszym geopolitycznym sporze między Tajwanem a Chinami, a zarazem elementem wewnętrznych napięć politycznych na Litwie.

Po wyborach parlamentarnych na Litwie w październiku 2024 roku premierem został Gintautas Paluckas z Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej. Zapowiedział on, iż jego rząd będzie dążyć do przywrócenia pełnych stosunków dyplomatycznych z Chinami.

Relacje Litwy z Chinami

Jednocześnie w styczniu 2025 roku Gabrielius Landsbergis, były szef litewskiej dyplomacji i były przewodniczący Związku Ojczyzny (partii, która rządziła wcześniej, a w tej chwili znajduje się w opozycji), odwiedził Tajwan.

Podczas tej wizyty prezydent Tajwanu Lai Ching-te odznaczył go Orderem Błyszczącej Gwiazdy ze Specjalną Wielką Wstęgą. Landsbergis wygłosił również przemówienie na Narodowym Uniwersytecie Tajwańskim, podkreślając wspólne wartości demokratyczne łączące Litwę i Tajwan.

W poście w mediach społecznościowych Tsai napisała, iż celem jej podróży jest potwierdzenie zaangażowania Tajwańczyków we współpracę z demokratycznymi sojusznikami na rzecz bezpieczeństwa i stabilności w regionie, obrony wolności i demokracji oraz ojczyzny.

Wyraziła także nadzieję, iż dzięki wspólnym wysiłkom Tajwan i Europa przez cały czas będą partnerami w budowaniu odporności gospodarczej na arenie międzynarodowej.

Po zakończeniu wizyty na Litwie Tsai uda się do Danii, gdzie wystąpi na Szczycie Demokracji w Kopenhadze, który odbędzie się w stolicy Danii w dniach 13–14 maja.

Wczoraj jej kancelaria wydała oświadczenie, w którym poinformowano, iż Tsai odwiedzi również Wielką Brytanię, gdzie „spędzi kilka dni”, spotykając się z brytyjskimi politykami oraz odwiedzając instytucje naukowe i badawcze.