2 dni temu
Bydgoszcz od lat walczy z gigantycznym problemem ekologicznym, jakim są zanieczyszczenia pozostawione przez dawne Zakłady Chemiczne „Zachem”. Te tereny to prawdziwa “bomba ekologiczna”, której rozbrojenie wymaga ogromnych środków i lat pracy. Pierwsze znaczące dofinansowanie już trafiło do miasta, a to dopiero początek długiego i złożonego procesu.
Pierwszy krok: Ponad 60 milionów złotych z KPO
Bydgoszcz otrzymała właśnie 60,3 miliona złotych dofinansowania z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). To najważniejsze środki, które zostaną przeznaczone na kompleksowe badania terenów po Zachemie oraz przygotowanie szczegółowych planów rekultywacji. Wartość całego tego etapu prac to ponad 73,6 mln zł, co oznacza, iż wkład własny miasta wyniesie około 13,3 mln zł.
“Bydgoszcz otrzymała ponad 60 mln zł z KPO na rekultywację terenów po dawnych Zakładach Chemicznych „Zachem”. Składowane tam odpady chemiczne stanowią niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska. Dzięki wsparciu z Krajowego Planu Odbudowy możliwe jest rozpoczęcie procesu ich oczyszczania i przekształcania w przestrzenie przyjazne mieszkańcom.” – poinformowała Paulina Hennig-Kloska podczas dzisiejszej konferencji.
Kolejne dobre wiadomości! Sprzątamy Polskę i to dosłownie!
Bydgoszcz otrzymała ponad 60 mln zł z KPO na rekultywację terenów po dawnych Zakładach Chemicznych „Zachem”. Składowane tam odpady chemiczne stanowią niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.
Dzięki wsparciu z… pic.twitter.com/OlR42f7XNT
— Paulina Hennig-Kloska (@hennigkloska) July 4, 2025
Pieniądze z KPO pozwolą na:
- Dokładną ocenę stanu środowiska, w tym zbadanie zanieczyszczeń gleby, wód (powierzchniowych i podziemnych) oraz powietrza.
- Stworzenie szczegółowych projektów, które wskażą, jak skutecznie poprawić stan środowiska na skażonych obszarach.
- Powołanie zespołu ekspertów, którzy będą nadzorować cały proces.
- Organizację kampanii informacyjnych i edukacyjnych dla mieszkańców.
Dodatkowe wsparcie: szansa na zwrot VAT
Co więcej, Bydgoszcz ma szansę na dodatkowe kilkanaście milionów złotych w ramach zwrotu podatku VAT. Jest to możliwe dzięki programowi Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który współfinansuje przedsięwzięcia realizowane w ramach tej samej inwestycji KPO (B3.2.1.). Program NFOŚiGW ma za zadanie uzupełnić finansowanie i pokryć właśnie koszty VAT, co jest znaczącym wsparciem dla miejskiego budżetu.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) otworzył właśnie nabór wniosków w programie na współfinansowanie badań terenowych i opracowanie dokumentacji inwestycyjnej dla wielkoobszarowych terenów zdegradowanych. Budżet naboru ze środków NFOŚiGW wynosi 30 mln zł.
NFOŚiGW uruchomił nabór na pozyskanie środków na współfinansowanie projektów na terenach zdegradowanych
Ogromne wyzwanie i długoterminowa perspektywa
Mimo tak znaczącego dofinansowania, warto pamietaż, iż to dopiero pierwszy, choć bardzo ważny, etap. Szacuje się, iż całkowita rekultywacja terenów po Zachemie może kosztować od 2,5 do choćby 4 miliardów złotych. To kwota, której miasto Bydgoszcz nie jest w stanie udźwignąć samodzielnie. Dlatego tak najważniejsze jest wsparcie z budżetu państwa oraz funduszy Unii Europejskiej.
Wspólny front: Parlamentarny zespół ds. Zachemu
W obliczu skali problemu w 2024 roku powołano parlamentarny zespół do spraw remediacji terenów po Zachemie. Jego celem jest koordynacja działań na szczeblu krajowym, a także aktywne poszukiwanie dalszych źródeł finansowania, które pozwolą na pełne i trwałe oczyszczenie skażonych obszarów. Działania Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, która również pozyskuje środki na kolejne analizy i usuwanie zanieczyszczeń, są kolejnym dowodem na to, iż problem jest traktowany bardzo poważnie na wielu płaszczyznach.
Walka o przyszłość terenów po Zachemie to maraton, nie sprint. Pierwsze dofinansowanie to solidny start, ale przed Bydgoszczą i wszystkimi zaangażowanymi instytucjami jeszcze długa droga do całkowitego rozbrojenia tej ekologicznej bomby i przywrócenia tych obszarów do życia.
Ustawa dotycząca likwidacji “poprzemysłowych bomb ekologicznych”
