Międzynarodowa firma doradcza Kearney przedstawiła raport wskazujący, iż w perspektywie 5-10 lat biopaliwa staną się kluczowym rozwiązaniem dekarbonizacji transportu ciężkiego w Polsce. Wykorzystanie biopaliw pozwoli chronić konkurencyjność krajowej branży transportowej przy jednoczesnej redukcji gazów cieplarnianych.
Transport ciężki wymaga innych rozwiązań niż osobowy
Branża TSL wypracowuje około 7% PKB Polski, a polskie firmy odpowiadają za jedną piątą przewozu drogowego towarów w Europie. Podczas gdy dekarbonizacja transportu indywidualnego postępuje głównie przez elektryfikację, w przypadku transportu ciężkiego proces będzie znacznie bardziej złożony i kosztowny.
„W ostatnich dekadach Polska wyrosła na europejską potęgę logistyczną. Skala działalności sektora TSL sprawia, iż jego rola w transformacji energetycznej kraju jest absolutnie kluczowa” – powiedział Michał Krawczyk, dyrektor w warszawskim biurze Kearney. „Zamiast skupiać się wyłącznie na zmianie napędów, powinniśmy skoncentrować wysiłki na dekarbonizacji paliw wykorzystywanych w transporcie ciężkim”.
HVO jako najbardziej obiecująca technologia
Najbardziej obiecującą technologią są hydrorafinowane oleje roślinne (HVO), które można zastosować w istniejących silnikach bez modyfikacji technicznych. Użycie HVO pozwala na redukcję emisji CO2 choćby o 90% w porównaniu do paliw konwencjonalnych.
„Biopaliwa to rozwiązanie dostępne i przede wszystkim neutralne technologicznie, które pozwala spełnić rygorystyczne wymogi regulacyjne dotyczące emisji gazów cieplarnianych” – dodał Michał Nowak, manager w Kearney. „Zastosowanie HVO rozkłada w czasie inwestycje w wymianę floty i przenosi ciężar dostosowań na dostawców energii oraz producentów paliw”.
Szanse dla rolnictwa i przemysłu spożywczego
Rozwój segmentu biopaliw tworzy możliwości rozwoju dla rolnictwa. Surowiec pozyskuje się z uprawy roślin oleistych, przetwarzania zużytych olejów spożywczych oraz odpadów produkcyjnych. Do produkcji biopaliw zaawansowanych mogą być wykorzystywane rośliny wysiewane poza standardowym cyklem wegetacji, co otwiera nowy strumień przychodu bez radykalnej zmiany modelu upraw.
Bariery w dostępności surowców
„Barierą w zakresie rozwoju biopaliw jest dostępność wsadów produkcyjnych. Przede wszystkim dotyczy to produkcji biopaliw zaawansowanych, czyli opartych o surowce niekonkurujące z żywnością” – wskazał Nowak. „Dziś większość z nich znajduje się w odległych częściach świata, głównie w Azji. Polska ma tu jednak niewykorzystany potencjał”.
Ograniczona elektryfikacja transportu ciężkiego
W 2024 roku zaledwie około 4% sprzedanych w UE ciężkich pojazdów użytkowych stanowiły pojazdy elektryczne, przy czym udział wśród ciężarówek wyniósł jedynie 1,5%. Upowszechnianie elektromobilności utrudnia niewystarczająco rozwinięta sieć stacji ładowania, ograniczony zasięg oraz problemy z masą własną pojazdów.
Technologie alternatywne w segmencie ciężarówek prawdopodobnie zaczną zyskiwać masową popularność dopiero po 2040 roku, gdy całkowity koszt posiadania stanie się korzystniejszy dla pojazdów z napędami alternatywnymi.
Raport pokazuje pragmatyczne podejście do dekarbonizacji transportu, uwzględniające realia ekonomiczne polskiego sektora TSL. Biopaliwa mogą stanowić pomostowe rozwiązanie umożliwiające szybką redukcję emisji bez radykalnej zmiany infrastruktury i modeli biznesowych, jednocześnie wspierając rozwój krajowego rolnictwa i przemysłu przetwórczego.