Biometanownia – czysta energia czy zarzewie konfliktów?

Protesty społeczne, niejednolita interpretacja przepisów przez organy administracji oraz bariery regulacyjne i finansowe to problemy, z jakimi muszą się zmagać inwestorzy na rynku biometanu. Tymczasem takie inwestycje stanowią najważniejszy element transformacji energetycznej i przynoszą szereg korzyści.

Inwestorzy realizujący biometanownie stoją zwykle przed wielkim wyzwaniem, jakim są protesty lokalnych społeczności. Obawy mieszkańców często dotyczą potencjalnych uciążliwości zapachowych, hałasu, obecności insektów i gryzoni czy wzmożonego ruchu ciężarowego.

BIOGAZ POD PRESJĄ

Przykładów oporu społecznego wobec inwestycji biogazowych nie brakuje. W miejscowości Lubajny (gm. Ostróda), planowana była budowa biogazowni rolniczej o mocy do 1,5 MWe. Inwestycja spotkała się jednak z silnym sprzeciwem lokalnej społeczności. W wyniku tych działań, inwestor wycofał wniosek o wydanie decyzji środowiskowej na budowę biogazowni a wójt gminy Ostróda wydał decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego w tej sprawie.

W Domaszkowicach (woj. opolskie) ponad 2,5 tysiąca mieszkańców podpisało petycję przeciwko budowie jednej z największych biogazowni w Polsce. Obawy dotyczyły negatywnego wpływu na środowisko oraz jakości życia. Protestujący zorganizowali demonstrację przed urzędem miasta w Nysie, aby wyrazić swój sprzeciw. Podobna sytuacja miała miejsce w miejscowości Raba Wyżna (woj. małopolskie), gdzie mieszkańcy sprzeciwili się budowie biogazowni zlokalizowanej w bliskim sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej.

WPROWADZENIE BARDZIEJ PRZEJRZYSTYCH REGULACJI ORAZ SKUTECZNIEJSZYCH MECHANIZMÓW WSPARCIA MOGŁOBY ZNACZĄCO ZWIĘKSZYĆ ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCJI W BIOMETANOWNIE I PRZYSPIESZYĆ ROZWÓJ TEJ KLUCZOWEJ GAŁĘZI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

Presja wywierana przez mieszkańców wpływa na decyzje organów administracji odpowiedzialnych za wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DUŚ). W wielu przypadkach obawy społeczne prowadzą do opóźnień lub odmowy wydania takich decyzji, co hamuje rozwój inwestycji. Należy jednak stanowczo podkreślić, iż decyzja dotycząca środowiskowych uwarunkowań nie ma charakteru uznaniowego.

ZGODNIE Z PRZEPISAMI

Organ odpowiedzialny za jej wydanie musi przeprowadzić postępowanie zgodnie z przepisami i jest zobowiązany wydać decyzję, jeżeli inwestor spełni określone wymagania prawne. Takie stanowisko jest zgodne z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, które wskazują, iż choć protesty społeczne są istotnym elementem procesu inwestycyjnego, to nie mogą stanowić decydującego czynnika przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Mieszkańcy oraz organizacje ekologiczne coraz częściej zaskarżają decyzje środowiskowe, bazując na informacjach znalezionych w internecie lub opiniach z niesprawdzonych źródeł, które nie znajdują potwierdzenia w przepisach ani ekspertyzach środowiskowych. Takie działania mogą skutkować przedłużającymi się postępowaniami i blokowaniem inwestycji, choćby jeżeli spełniają one wszystkie wymagania prawne.

Organy opiniujące powinny zatem działać w oparciu o przepisy prawa, a nie pod presją społecznych emocji. Odpowiednie procedury i obiektywne podejście są najważniejsze dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju i ochrony interesu publicznego, jednocześnie uwzględniając prawo społeczności lokalnych do kontroli i udziału w procesie decyzyjnym.

ROZBIEŻNOŚCI I BARIERY

Kolejnym istotnym problemem są rozbieżności w interpretacji przepisów dotyczących oceny oddziaływania na środowisko przez organy administracji w różnych częściach kraju. Brak jednolitych standardów oceny oraz różnice w podejściu poszczególnych urzędów prowadzą do niepewności inwestorów i mogą skutkować opóźnieniami w realizacji projektów. Niezbędne jest zatem ujednolicenie procedur i zapewnienie spójności interpretacyjnej.

Dodatkowym wyzwaniem jest powolna implementacja mechanizmów wsparcia finansowego, takich jak systemy dopłat, dotacji czy preferencyjnych kredytów, które mogłyby zachęcić inwestorów do angażowania kapitału w ten sektor. Z perspektywy regulacyjnej inwestorzy napotykają liczne przeszkody administracyjne, dlatego niezbędne są na tym polu zmiany oraz zagwarantowanie branży długoterminowej strategii na rzecz rozwoju rynku. Wprowadzenie bardziej przejrzystych regulacji oraz skuteczniejszych mechanizmów wsparcia mogłoby znacząco zwiększyć atrakcyjność inwestycji w biometanownie i przyspieszyć rozwój tej kluczowej gałęzi odnawialnych źródeł energii.

BIOMETANOWNIA TO PRZYSZŁOŚĆ

Inwestycje w biometanownie są niezbędne dla dalszego rozwoju gospodarki Polski. Pełnią kluczową rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym, przyczyniając się do efektywnego zagospodarowania odpadów organicznych. Wykorzystują one odpady rolnicze, pozostałości z przemysłu spożywczego oraz gnojowicę, przekształcając je w biogaz, który po oczyszczeniu staje się biometanem i może być używany jako zamiennik gazu ziemnego w systemie przesyłowym.

Produkcja biometanu przyczynia się też do zmniejszenia emisjI gazów cieplarnianych, a jednocześnie realizacji celów klimatycznych Polski i UE.

Rozwój sektora biogazu i biometanu wspiera lokalną gospodarkę, tworząc miejsca pracy. Inwestycje takie przyspieszają rozwój nowych technologii, co z kolei przyczynia się do innowacyjności i wzrostu konkurencyjności polskiego przemysłu na rynku międzynarodowym. Biometan może być wykorzystywany także jako paliwo transportowe, co ma najważniejsze znaczenie w kontekście dekarbonizacji tego sektora.

Poprzez dywersyfikację źródeł energii Polska zyskuje większą niezależność energetyczną, co w obliczu globalnych kryzysów energetycznych i zawirowań geopolitycznych jest nieocenione.

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ POWINNY DZIAŁAĆ W OPARCIU O PRZEPISY PRAWA, A NIE POD PRESJĄ SPOŁECZNYCH EMOCJI. ODPOWIEDNIE PROCEDURY I OBIEKTYWNE PODEJŚCIE SĄ najważniejsze DLA ZAPEWNIENIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU I OCHRONY INTERESU PUBLICZNEGO

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

Wszystkie wymienione korzyści przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju kraju, zarówno w aspekcie środowiskowym, ekonomicznym, jak i społecznym. Czyni to inwestycje w biometanownie istotnym krokiem w kierunku przyszłościowej gospodarki zeroemisyjnej.

Skuteczny rozwój tego sektora wymaga jednak podjęcia działań mających na celu edukację społeczeństwa na temat korzyści płynących z takich inwestycji, harmonizację interpretacji przepisów oraz wprowadzenie odpowiednich mechanizmów wsparcia finansowego. Jednocześnie najważniejsze jest, aby organy administracji publicznej działały zgodnie z literą prawa, nie ulegając presji społecznej, co pozwoli na sprawne i transparentne podejmowanie decyzji. Tylko w ten sposób możliwe będzie pełne wykorzystanie potencjału biometanu w transformacji energetycznej kraju.

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Zielona Gmina: