Polacy mogą pochwalić się jednym z najbardziej rozbudowanych systemów dni wolnych od pracy w Europie. Od 2025 roku do kalendarza świąt dołączy Wigilia Bożego Narodzenia, co oznacza, iż liczba ustawowych dni wolnych wzrośnie do 14. Tyle samo dni wolnych mają m.in. Francuzi, Szwedzi i Finowie. Do tego dochodzi prawo do urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni rocznie, w zależności od stażu pracy. To liczby, których mogą nam pozazdrościć pracownicy z wielu państw Unii Europejskiej.
Nie oznacza to jednak, iż obecny system nie ma mankamentów. Eksperci zwracają uwagę, iż wiele świąt wypada w weekendy, co skutecznie niweczy szansę na dłuższy odpoczynek. Z tego powodu każda nowa propozycja dnia wolnego wzbudza duże zainteresowanie i nie mniejsze kontrowersje.
Będzie nowy dzień wolny?
Wniosek o ustanowienie 1 sierpnia dniem wolnym od pracy trafił do Sejmu 2 kwietnia 2025 roku jako petycja obywatelska. Po wstępnym rozpatrzeniu przez Sejmową Komisję do Spraw Petycji dokument został przekazany do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort w tej chwili analizuje zawarte w nim argumenty.
Jak wskazują specjaliści, ostateczna decyzja może zapaść dopiero jesienią, podczas kolejnych obrad parlamentu. jeżeli ministerstwo pozytywnie odniesie się do projektu, trafi on na dalszą ścieżkę legislacyjną.
1 sierpnia – data o wyjątkowym znaczeniu
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego został ustanowiony z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W preambule ustawy zapisano, iż święto ma „oddać hołd tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków”.
To nie tylko dzień upamiętniający bohaterski zryw, ale i tragiczny rozdział polskiej historii. Zwolennicy wolnego 1 sierpnia podkreślają, iż miałby on nie tylko wymiar symboliczny, ale i praktyczny – umożliwiając większy udział obywateli w obchodach rocznicowych, bez konieczności rezygnowania z obowiązków zawodowych.
Silne poparcie społeczne dla inicjatywy
Tradycyjnie, 1 sierpnia o godzinie 17:00, w całej Polsce rozlegają się syreny alarmowe – to symboliczna „godzina W”, upamiętniająca moment rozpoczęcia Powstania Warszawskiego w 1944 roku. Uroczystości mają wymiar zarówno państwowy, jak i lokalny.
W miastach i wsiach realizowane są patriotyczne apele, koncerty, rekonstrukcje historyczne, wystawy oraz spotkania z Powstańcami. W wielu miejscach ludzie przystają w zadumie, niosąc biało-czerwone flagi czy zapalając znicze. Dla wielu Polaków to moment głębokiej refleksji i wyraz szacunku.
- Ustanowienie 1 sierpnia wolnym od pracy przysłuży się refleksji wśród Polaków nad tamtymi realiami, wzbogaci polską tożsamość narodową i przede wszystkim umożliwi znacznie większej grupie osób wzięcie udziału w obchodach rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego - argumentują autorzy petycji.
Podkreślają też, iż obecne formy obchodów nie gwarantują powszechnej dostępności, szczególnie dla osób aktywnych zawodowo. Co istotne, inicjatywa nie jest przypadkowa – poprzedziły ją liczne apele środowisk kombatanckich i organizacji obywatelskich.
Refleksja zamiast zakupów
Proponowany dzień wolny różni się od większości innych świąt w kalendarzu. Nie towarzyszą mu zakupy, dekoracje czy rodzinne biesiady. 1 sierpnia to dzień powagi i zadumy. Właśnie ten charakter święta zdaniem wnioskodawców przemawia za jego wyjątkowym statusem.
Dodatkowo, argumentują oni, iż wolne tego dnia otworzyłoby możliwość organizacji lekcji historii na żywo, większej obecności tematów patriotycznych w mediach oraz szerszego zaangażowania szkół i społeczności lokalnych w przekazywanie wiedzy o Powstaniu Warszawskim.
Już raz się udało
Przypadek Wigilii Bożego Narodzenia pokazuje, iż postulaty społeczne mogą skutecznie wpłynąć na legislację. Po długich dyskusjach i mimo obaw ze strony pracodawców, od 2025 roku Wigilia stanie się dniem ustawowo wolnym. Uznano, iż Polacy zasługują na czas na przygotowanie do najważniejszych świąt chrześcijańskich.
To przykład, który daje nadzieję zwolennikom dnia wolnego 1 sierpnia, iż również ta inicjatywa może doczekać się realizacji.
Gospodarka kontra dodatkowe dni wolne od pracy
Pomysł dodatkowego dnia wolnego budzi jednak obawy wśród przedsiębiorców i analityków rynku pracy. Eksperci przypominają, iż każdy dzień wolny od pracy oznacza potencjalne koszty – zwłaszcza dla mikro i małych firm, które odczuwają przestoje produkcyjne i mają trudności z organizacją pracy.
Zwracają też uwagę, iż Polska już teraz ma dużą liczbę dni wolnych na tle innych państw. Dlatego – ich zdaniem – każda kolejna zmiana powinna być poprzedzona rzetelną analizą skutków gospodarczych.
