Alarmujące prognozy dla milionów Polaków. Rząd musi reagować

Międzynarodowy Fundusz Walutowy wystosował poważne ostrzeżenie dla polskiego rządu dotyczące planowanej reformy składek zdrowotnych dla osób samozatrudnionych. W najnowszym raporcie eksperci MFW wskazują na potencjalne zagrożenia wynikające z obniżenia składek dla przedsiębiorców, sugerując wręcz przeciwny kierunek zmian.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.

Planowana reforma, której pierwszy etap ma wejść w życie w tym roku, początkowo obejmie około 900 tysięcy osób, a docelowo ma wpłynąć na sytuację blisko 2 milionów Polaków pracujących na własny rachunek. Według szacunków Ministerstwa Finansów, zmiany pozwolą przedsiębiorcom zaoszczędzić łącznie ponad 4,5 miliarda złotych rocznie.

Jednak eksperci MFW zwracają uwagę na pogłębiającą się nierówność między pracownikami etatowymi a osobami samozatrudnionymi. Już teraz przedsiębiorcy korzystają z preferencyjnych warunków opodatkowania, często wybierając 19-procentową stawkę podatku liniowego. Dodatkowo płacą znacząco niższe składki emerytalne w porównaniu do pracowników etatowych.

MFW nie tylko przestrzega przed dalszym obniżaniem składek zdrowotnych, ale również sugeruje rozważenie podwyższenia składek na ubezpieczenie społeczne dla samozatrudnionych. Według rekomendacji, składki powinny być naliczane od rzeczywistych dochodów, a nie jak w tej chwili – od 60 procent przeciętnego wynagrodzenia.

Sytuacja staje się szczególnie kontrowersyjna w kontekście obietnic wyborczych obecnego rządu. Premier Donald Tusk, który początkowo chwalił się pozytywnymi prognozami MFW dotyczącymi wzrostu gospodarczego na poziomie 3,5 procent, teraz staje przed trudnym dylematem pogodzenia obietnic wyborczych z rekomendacjami międzynarodowych ekspertów.

Planowane zmiany mają być wprowadzane etapowo. Od 2026 roku przedsiębiorcy z dochodami do półtorakrotności średniego wynagrodzenia będą płacić składkę ryczałtową liczoną od 75 procent płacy minimalnej plus dodatkową część od nadwyżki. To oznacza, iż przy tych samych dochodach będą płacić znacząco mniej niż pracownicy etatowi.

Raport MFW podkreśla również szerszy kontekst reform systemu zabezpieczenia społecznego. Eksperci wskazują na potrzebę bardziej sprawiedliwego rozłożenia obciążeń między różnymi grupami podatników, co ma najważniejsze znaczenie dla długoterminowej stabilności systemu ochrony zdrowia i emerytalnego.

Ta sytuacja stawia polski rząd przed trudnym wyborem między realizacją obietnic wyborczych a długoterminową stabilnością finansów publicznych. Decyzja o kontynuacji lub modyfikacji planowanych reform może mieć istotne konsekwencje nie tylko dla przedsiębiorców, ale dla całego systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce.