558 mld euro rocznie – tyle brakuje UE do realizacji celów klimatycznych

Wyzwania inwestycyjne UE: olbrzymie potrzeby finansowe

Według Europejskiego Banku Centralnego (ECB), by zrealizować cele klimatyczne do 2030 roku, UE musi zwiększyć zielone inwestycje do łącznej kwoty 1,2 biliona euro rocznie. Oznacza to dodatkowe 558 miliardów euro rocznie w stosunku do obecnego poziomu inwestycji, który wynosi około 764 miliardy euro rocznie.

Największe nakłady wymagane są w sektorze transportu (205 miliardów euro rocznie), energetyki (160 miliardów euro na rozbudowę sieci i źródeł energii odnawialnej) oraz efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych i przemysłowych (około 180 miliardów euro).

Obecne regulacje to przeszkoda?

Chociaż przepisy dotyczące zrównoważonego finansowania, takie jak unijna taksonomia inwestycji zielonych czy dyrektywa o raportowaniu zrównoważonego rozwoju (CSRD), mają na celu zwiększenie transparentności, raport ECB wskazuje na ich „złożoność i wysokie wymagania”. W szczególności krytykuje wysoki próg uznania inwestycji za zieloną, co może ograniczać zaangażowanie sektora prywatnego.

Propozycje usprawnień finansowania

Eksperci postulują uproszczenie regulacji, bez rezygnacji z ich podstawowego celu, jakim jest przejrzystość. Jedną z najbardziej innowacyjnych propozycji jest wprowadzenie tzw. „zielonej stopy procentowej” – obniżonej o 100–200 punktów bazowych w stosunku do rynkowej. Zdaniem Stanislasa Jourdana z Sustainable Finance Lab, takie rozwiązanie byłoby „game changerem”.

Publiczne i prywatne fundusze – rola sektora finansowego

Raport podkreśla, iż choć sektor prywatny powinien odegrać główną rolę w finansowaniu transformacji, środki publiczne są niezbędne do minimalizacji ryzyka. Do 2026 roku fundusze z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) oraz budżetu UE mogą pokrywać potrzeby, jednak później pojawi się luka w wysokości około 54 miliardów euro rocznie.

Banki, odpowiadające za finansowanie głównie technologii już wdrożonych, są kluczowe, ale wymagają większej elastyczności na rynku kapitałowym. Rozwój unii rynków kapitałowych (CMU) mógłby zwiększyć dostępność finansowania dla start-upów i innowacyjnych projektów.

Potrzeba długoterminowych działań

By osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku, Europa będzie potrzebować jeszcze większych nakładów inwestycyjnych po 2030 roku – szacunkowo do 800 miliardów euro rocznie. ECB podkreśla, iż opóźnienia w inwestycjach zwiększą koszty przystosowania do skutków zmiany klimatu.