1878 zł dla Polaków już we wrześniu. Dodatkowe pieniądze bez wniosku?

Jesienią 2025 roku miliony Polaków otrzymają dodatkowe świadczenie finansowe, znane potocznie jako czternasta emerytura. Wbrew nazwie sugerującej, iż beneficjentami są wyłącznie osoby w podeszłym wieku, to wsparcie obejmuje znacznie szerszą grupę obywateli. Według najnowszych informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, czternastka zostanie wypłacona nie tylko emerytom, ale również rencistom, w tym młodym osobom pobierającym renty rodzinne, które nie ukończyły 25 roku życia. To istotna informacja dla ogromnej rzeszy Polaków, ponieważ dodatkowe środki mogą stanowić znaczące wsparcie domowych budżetów w obliczu wciąż rosnących kosztów życia.

Fot. Warszawa w Pigułce

Czternasta emerytura, początkowo wprowadzona w 2021 roku jako jednorazowe wsparcie dla osób pobierających świadczenia emerytalne i rentowe, na stałe wpisała się już w krajobraz polskiej polityki społecznej. Zgodnie z danymi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w naszym kraju żyje około 9 milionów emerytów i rencistów, co stanowi niemal jedną czwartą całej populacji Polski. W tej licznej grupie znajduje się ponad 1,1 miliona osób pobierających renty rodzinne, które przysługują po śmierci osoby ubezpieczonej jej najbliższym, w tym dzieciom do ukończenia 16 roku życia lub – w przypadku kontynuacji nauki – do 25 roku życia.

Wysokość czternastej emerytury w 2025 roku jest bezpośrednio powiązana z wartością najniższej emerytury po marcowej waloryzacji, która w bieżącym roku wynosi 1878,91 złotych brutto. Ta kwota stanowi podstawę do obliczenia dodatkowego świadczenia, jednak nie wszyscy uprawnieni otrzymają pełną sumę. Ustawodawca wprowadził bowiem mechanizm, który uzależnia wysokość czternastki od regularnych dochodów danej osoby, realizując zasadę wsparcia proporcjonalnego do faktycznych potrzeb finansowych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pełna kwota czternastej emerytury w wysokości 1878,91 złotych brutto przysługuje tym osobom, których podstawowe świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza progu 2900 złotych brutto. Dla beneficjentów, których regularne dochody przewyższają tę granicę, zastosowanie znajduje zasada „złotówka za złotówkę”, co oznacza, iż dodatkowe świadczenie zostaje pomniejszone o kwotę przekroczenia ustalonego progu.

Aby lepiej zrozumieć funkcjonowanie tego mechanizmu, warto posłużyć się konkretnymi przykładami. Emeryt lub rencista, którego podstawowe świadczenie wynosi 3000 złotych brutto, otrzyma czternastkę pomniejszoną o 100 złotych – różnicę między jego regularnym świadczeniem a progiem 2900 złotych. W praktyce oznacza to, iż zamiast pełnych 1878,91 złotych brutto, na jego konto wpłynie 1778,91 złotych brutto.

Z kolei osoby o wyższych dochodach emerytalnych, przekraczających 4630,96 złotych brutto, nie otrzymają czternastej emerytury w ogóle. Wynika to z faktu, iż po zastosowaniu zasady „złotówka za złotówkę”, wartość ich dodatkowego świadczenia spadłaby poniżej minimalnej kwoty wypłaty wynoszącej 50 złotych brutto. W takich przypadkach, zgodnie z przepisami, świadczenie nie jest przyznawane.

Warto podkreślić, iż czternasta emerytura, podobnie jak trzynastka, stanowi dodatkowe świadczenie pieniężne, które jest wypłacane automatycznie, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków przez osoby uprawnione. To znaczące ułatwienie dla seniorów i innych beneficjentów, którzy dzięki temu rozwiązaniu nie muszą podejmować dodatkowych kroków administracyjnych, aby otrzymać należne im wsparcie.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zapowiedziało, iż oficjalny harmonogram wypłat czternastej emerytury zostanie ogłoszony w drugiej połowie bieżącego roku. Jednak resort już teraz przewiduje, iż dodatkowe świadczenia najprawdopodobniej trafią na konta uprawnionych we wrześniu 2025 roku. Wypłatą zajmą się automatycznie odpowiednie instytucje: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub inne organy emerytalno-rentowe, w zależności od tego, skąd dana osoba otrzymuje swoje podstawowe świadczenie.

Należy jednak pamiętać, iż nie wszyscy potencjalni beneficjenci faktycznie otrzymają czternastą emeryturę. Istnieje bowiem istotne ograniczenie – osoby, których świadczenia emerytalne lub rentowe są zawieszone w miesiącu wypłaty czternastki, nie będą mogły skorzystać z tego dodatkowego wsparcia. Dotyczy to przede wszystkim tych emerytów i rencistów, którzy kontynuują aktywność zawodową i osiągają dochody przekraczające ustawowe limity, co skutkuje czasowym zawieszeniem ich regularnych świadczeń.

Eksperci ds. polityki społecznej podkreślają, iż czternasta emerytura stanowi istotny element systemu wsparcia osób pobierających świadczenia emerytalne i rentowe. W kontekście wciąż odczuwalnej inflacji, dodatkowe świadczenie pieniężne może znacząco poprawić sytuację materialną wielu gospodarstw domowych, szczególnie tych o najniższych dochodach. Jednocześnie zastosowanie mechanizmu „złotówka za złotówkę” pozwala na bardziej sprawiedliwą dystrybucję środków publicznych, kierując największe wsparcie do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji finansowej.

Wprowadzenie czternastej emerytury jako stałego elementu systemu emerytalnego wywołało liczne dyskusje wśród ekonomistów i specjalistów ds. finansów publicznych. Część ekspertów argumentuje, iż lepszym rozwiązaniem byłoby systemowe podniesienie najniższych świadczeń emerytalnych i rentowych, zamiast wprowadzania dodatkowych, jednorazowych wypłat. Inni wskazują na fakt, iż mechanizm czternastki pozwala na elastyczne kształtowanie polityki wsparcia, uwzględniające aktualną sytuację budżetową państwa oraz zmieniające się potrzeby społeczne.

Warto również zauważyć, iż dodatkowe świadczenia emerytalne, takie jak trzynasta i czternasta emerytura, stanowią istotny zastrzyk finansowy nie tylko dla samych beneficjentów, ale pośrednio zasilają również całą gospodarkę. Badania ekonomiczne wskazują, iż osoby o niższych dochodach, w tym emeryci i renciści, mają wyższą skłonność do konsumpcji, co oznacza, iż znaczna część otrzymanych środków gwałtownie wraca do obiegu gospodarczego, stymulując popyt wewnętrzny.

Dla młodych osób pobierających renty rodzinne, czternasta emerytura może stanowić cenne wsparcie w pokryciu kosztów związanych z edukacją, zwłaszcza iż wypłata świadczenia przypada na początek roku szkolnego i akademickiego. To dodatkowe wsparcie jest szczególnie istotne w kontekście rosnących wydatków związanych z kształceniem i utrzymaniem się w dużych ośrodkach akademickich.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zapowiada, iż w nadchodzących miesiącach będzie prowadzić intensywną kampanię informacyjną, aby upewnić się, iż wszyscy potencjalni beneficjenci są świadomi przysługujących im praw. Szczegółowe informacje na temat czternastej emerytury można uzyskać w placówkach ZUS, KRUS, a także za pośrednictwem ich infolinii oraz stron internetowych, gdzie regularnie publikowane są aktualizacje dotyczące terminów i zasad wypłat dodatkowych świadczeń.