Związki międzygminne w gospodarce odpadami komunalnymi

Czy każda gmina powinna realizować swoje zadania odpadowe samodzielnie, czy może lepiej połączyć siły z innymi jednostkami samorządu terytorialnego? Przed podjęciem takiej decyzji na pewno warto szczegółowo przeanalizować jak działają związki międzygminne w systemie gospodarki odpadami.

W 2011 r. ustawodawca inicjując tzw. rewolucję odpadową stworzył dla wszystkich gmin jednolite ramy prawne do tworzenia gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. Każda z gmin stanęła przed zadaniem dostosowania regulacji ustawowych do swojej specyfiki. Ustawodawca stworzył także wyraźne podstawy prawne do tworzenia przez gminy związków międzygminnych realizujących określone zadania z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi.

ZWIĄZKI W USTAWIE SAMORZĄDOWEJ

Ustrojowe podstawy tworzenia i funkcjonowania związków międzygminnych od ponad 35 lat znajdują się w ustawie o samorządzie gminnym. Przepisy te w zasadniczej części nie uległy istotnym zmianom na przestrzeni lat. Związki międzygminne, co do zasady tworzone są w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Ustawa ustrojowa przewiduje możliwość tworzenia związków obligatoryjnych, jednakże w obecnym stanie prawnym ustawodawca nie zdecydował się skorzystać z tej opcji.

Związki międzygminne są odrębnymi, od gmin będących ich członkami, osobami prawnymi. Wyposażone zostały przez prawodawcę w osobowość publicznoprawną i prywatnoprawną. Związki wykonują przekazane im przez gminy członkowskie zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Za dominujące w doktrynie uznać należy stanowisko, zgodnie z którym gminy członkowskie w czasie pozostawania w strukturach związku nie mogą samodzielnie wykonywać zadań publicznych przekazanych na rzecz związku.

Realizacja tych zadań ma zatem charakter rozłączny. Gmina niezadowolona ze sposobu realizacji zadań przez związek nie może rozpocząć ich samodzielnej realizacji bez wcześniejszego wystąpienia ze związku lub doprowadzenia do ograniczenia zadań związku, co miałoby skutek względem wszystkich gmin członkowskich. kooperacja międzygminna w formie związku polega bowiem na przekazaniu na jego rzecz tożsamego zakresu zadań przez wszystkie gminy będące jego członkami. Nie ma możliwości, aby zakres ten był zróżnicowany względem poszczególnych gmin.

Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem przekazanych mu zadań, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia jego statutu. Oznacza to, iż organy związku międzygminnego przejmują kompetencje związane z zadaniami publicznymi przekazanymi przez gminy na rzecz związku. Dotyczy to także kompetencji władczych, w tym kompetencji do wydawania decyzji administracyjnych czy stanowienia aktów prawa miejscowego.

Cały artykuł przeczytasz w magazynie Zielona Gmina:

Tekst: Maciej Kiełbus, Partner Zarządzający ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp.k. w Poznaniu
Zdjęcie: Shutterstock