ZUS może zażądać zwrotu całej czternastki. Te grupy emerytów są najbardziej zagrożone

Miliony seniorów otrzymały we wrześniu czternastą emeryturę, ale dla niektórych ta euforia może się gwałtownie skończyć. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotowuje się do wysłania decyzji, w których może zażądać zwrotu całego dodatku. Najbardziej narażone są osoby dorabiające do wcześniejszych emerytur i rent.

Fot. Warszawa w Pigułce

Kto może stracić cały dodatek

We wrześniu ZUS wypłacił łącznie 7,6 miliarda złotych na czternaste emerytury dla ponad 8,8 miliona seniorów. Portal Gazeta Prawna ostrzega jednak, iż część z tych pieniędzy będzie musiała wrócić do Zakładu. Największe ryzyko ponoszą osoby na wcześniejszych emeryturach i rentach, które przekroczyły limity dorabiania.

Portal naTemat.pl informuje, iż ZUS w połowie października roześle pisma z decyzjami dotyczącymi czternastki. W niektórych znajdzie się nieprzyjemna informacja o konieczności zwrotu całej kwoty 1878,91 złotych brutto.

Pułapka limitów dorabiania – najczęstsza przyczyna zwrotów

Portal Gazeta Prawna wyjaśnia, iż głównym powodem żądania zwrotu są przekroczone limity dorabiania. jeżeli w sierpniu 2025 roku świadczenie danej osoby powinno było być zawieszone z powodu zbyt wysokich zarobków, a mimo to otrzymała czternastkę, będzie musiała ją oddać.

Aktualne granice dorabiania (wrzesień-listopad 2025):

• do 6124,10 zł brutto miesięcznie – brak konsekwencji
• 6124,10 zł – 11373,30 zł brutto – pomniejszenie świadczenia
• powyżej 11373,30 zł brutto – całkowite zawieszenie świadczenia

Portal Inforlex podkreśla, iż te limity dotyczą tylko osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni).

Kluczowa data: 31 sierpnia 2025 roku

ZUS sprawdza prawo do świadczenia na dzień 31 sierpnia 2025 roku. Portal naTemat.pl cytuje oficjalne stanowisko Zakładu: jeżeli okaże się, iż tego dnia osoba nie miała prawa do świadczenia lub świadczenie przysługiwało w innej wysokości, zostanie ustalona kwota do zwrotu.

Portal Gazeta Prawna dodaje, iż dotyczy to również rzadkich przypadków, gdy ktoś przeszedł na emeryturę dopiero we wrześniu – wtedy czternastka w ogóle mu nie przysługuje.

Automatyczna kontrola ZUS – brak możliwości ukrycia

Portal Infor.pl przypomina o obowiązku corocznego składania zaświadczenia o przychodach do końca lutego. Na tej podstawie ZUS weryfikuje prawidłowość wypłaconych świadczeń za cały poprzedni rok.

Jeśli emeryt lub rencista powiadomił ZUS o swoich przychodach, Zakład zażąda zwrotu tylko za ostatni rok. jeżeli jednak ukrywał dodatkowe zarobki, może być zobowiązany do zwrotu za znacznie dłuższy okres.

Komu grozi zwrot całej czternastki

Portal Rp.pl wskazuje najgroźniejsze sytuacje:

• wcześniejsi emeryci dorabiający ponad limity
• renciści z dochodami przekraczającymi dozwolone kwoty
• osoby na świadczeniach przedemerytalnych z dodatkowymi zarobkami
• seniorzy, którzy nie zgłosili ZUS-owi dodatkowych przychodów

Portal Inforlex ostrzega, iż choćby osoby w wieku emerytalnym mogą mieć problemy, jeżeli ich świadczenie było wyrównywane do minimum 1878,91 zł. Przy przekroczeniu limitów tracą prawo do tej dopłaty.

Co to oznacza dla Ciebie

Jeśli dorabiasz do emerytury lub renty, pilnie sprawdź swoje przychody z sierpnia 2025 roku. Portal Gazeta Prawna podkreśla, iż niewiedza nie chroni przed konsekwencjami – ZUS ma pełny wgląd w dane o zarobkach.

Szczególnie ostrożne powinny być osoby, które:

• zmieniły pracę lub zwiększyły etaty w ostatnich miesiącach
• otrzymały premie, nagrody lub odprawy
• prowadziły działalność gospodarczą
• nie zgłosiły ZUS-owi wszystkich źródeł dochodów

Praktyczne kroki obronne

Portal naTemat.pl informuje o możliwości odwołania od decyzji ZUS do sądu okręgowego w ciągu 30 dni. Odwołanie można złożyć osobiście, pocztą lub podyktować do protokołu w placówce ZUS.

Jednak najlepszą strategią jest prewencja – regularne monitorowanie swoich dochodów i terminowe informowanie ZUS o wszelkich zmianach w sytuacji zawodowej.

Wyjątki od reguły

Portal Inforlex wymienia grupy, które mogą dorabiać bez ograniczeń:

• osoby w pełnym wieku emerytalnym (60/65 lat)
• renciści pobierający renty inwalidzkie wojenne
• osoby na rentach rodzinnych
• renciści z rentami korzystniejszymi od emerytury

Skala problemu

Portal Gazeta Prawna podaje, iż czternasta emerytura kosztuje budżet ponad 10 miliardów złotych rocznie. Łącznie z trzynastką wydatki na dodatkowe emerytury sięgają 32 miliardów złotych. Taka skala oznacza, iż każda nieprawidłowość jest dokładnie kontrolowana.

Historia pokazuje, iż ZUS nie ma litości dla osób, które – choćby nieświadomie – naruszają przepisy o limitach dorabiania.