2 tygodni temu
- Projekt rozporządzenia dostosowuje polskie przepisy do wymagań unijnych, zakazując od 2025 r. wsparcia finansowego dla instalacji kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem inwestycji rozpoczętych wcześniej.
- Nowelizacja eliminuje kotły kondensacyjne i niskotemperaturowe na paliwa kopalne z listy urządzeń kwalifikujących się do dofinansowania, promując instalacje z odnawialnymi źródłami energii.
- Zmiany przyniosą konsumentom korzyści w postaci niższych kosztów eksploatacji oraz przyczynią się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, wspierając cele klimatyczne Unii Europejskiej.
Tło legislacyjne i potrzeba nowelizacji
Projekt rozporządzenia stanowi realizację upoważnienia ustawowego zawartego w art. 15a ust. 5 ustawy z 16.5.2016 r. o efektywności energetycznej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1047; dalej: EfektywEnergU).
Zaproponowane zmiany wynikają z potrzeby zachowania zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z 24.4.2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.Urz. UE L z 2024 r. s. 1275).
Dyrektywa 2024/1275/UE weszła w życie 28.5.2024 r. Zgodnie z art. 17 ust. 15 dyrektywy 2024/1275/UE, od 1.1.2025 r. państwa członkowskie nie mogą udzielać zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi. Wyjątek stanowią kotły wybrane do inwestycji przed 2025 r., zgodnie z:
- rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 2021/241 z 12.2.2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.Urz. UE L z 2021 r. Nr 57, s. 17);
- art. 7 ust. 1 lit. h pkt i tiret trzeci rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 2021/1058 z 24.6.2021 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności (Dz.Urz. UE L z 2021 r. Nr 231, s. 60);
- art. 73 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 2021/2115 z 2.12.2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.Urz. UE L z 2021 r. Nr 435, s. 1).
Zakres projektowanych zmian
Projekt nowelizacji modyfikuje rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 22.11.2021 r. w sprawie wartości referencyjnych oszczędności energii finalnej dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz w sprawie sposobu obliczania tych wartości (Dz.U. z 2021 r. poz. 2172; dalej: WarRefEnergR).
W załączniku nr 1 „Wartości referencyjne oszczędności energii finalnej dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, o których mowa w art. 15a ust. 1 EfektywEnergU, polegających na wymianie w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy z 7.7.1994 r. prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 725) standardowych indywidualnych źródeł ciepła, których wartości średniej rocznej sprawności zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 15 ustawy z dnia 29.8.2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 101)” do WarRefEnergR w tabeli skreśla się:
- wiersz pierwszy „Kocioł niskotemperaturowy na paliwo gazowe lub ciekłe”;
- wiersz trzeci „Kocioł kondensacyjny, opalany gazem ziemnym lub olejem opałowym lekkim”.
W załączniku nr 2 „Sposób obliczania wartości referencyjnych oszczędności energii finalnej dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, o których mowa w art. 15a ust. 1 EfektywEnergU, polegających na wymianie źródeł ciepła innych niż wymienione w art. 15a ust. 5 pkt 1 EfektywEnergU lub na wymianie instalacji, w tym dane i metody wykorzystywane do obliczania tych wartości referencyjnych” do WarRefEnergR w pkt 2 w tabeli 1 „Wartości współczynnika oszczędności energii finalnej w1 dla przedsięwzięć polegających na wymianie źródła ciepła w budynkach mieszkalnych – w podziale na rodzaje źródeł ciepła” skreśla się:
- wiersz pierwszy „Kocioł niskotemperaturowy na paliwo gazowe lub ciekłe”;
- wiersz trzeci „Kocioł kondensacyjny, opalany gazem ziemnym lub olejem opałowym lekkim”.
Wprowadzenie nowelizacji ma najważniejsze znaczenie dla utrzymania zgodności krajowych przepisów z unijnymi wymogami. Polska, jako członek Unii Europejskiej, jest zobowiązana do przestrzegania wytycznych dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz promowania odnawialnych źródeł energii. Usunięcie kotłów opalanych paliwami kopalnymi z listy źródeł ciepła objętych wsparciem finansowym stanowi krok w stronę realizacji tego celu.
Wpływ na rynek i działania przedsiębiorców
Zgodnie z art. 15a ust. 7 EfektywEnergU, podmioty zobowiązane do realizacji programów bezzwrotnych dofinansowań muszą do 15.12.2024 r. złożyć regulaminy tych programów do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Regulaminy powinny uwzględniać nowe wytyczne dotyczące kwalifikacji źródeł ciepła, co może wymagać aktualizacji dokumentacji programów wsparcia.
Wprowadzenie nowych regulacji oznacza również konieczność zmiany podejścia ze strony przedsiębiorców oferujących systemy grzewcze. Firmy te będą musiały dostosować swoją ofertę do wymagań nowelizacji, co może oznaczać konieczność większych inwestycji w rozwój technologii opartych na odnawialnych źródłach energii.
Projektodawcy podkreślają, iż skrócenie okresu vacatio legis jest uzasadnione koniecznością szybkiego wdrożenia zmian, niezbędnych do realizacji krajowych i unijnych celów energetycznych. Taki tryb postępowania nie narusza zasad demokratycznego państwa prawa, ponieważ zmiany są przewidywane i wynikają z obowiązujących regulacji unijnych.
Wpływ na konsumentów i środowisko
Projektowane zmiany mogą przynieść konsumentom długofalowe korzyści w postaci niższych kosztów eksploatacji systemów grzewczych. Instalacje oparte na odnawialnych źródłach energii są zwykle bardziej efektywne i przyjazne środowisku, co przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
Z perspektywy środowiskowej wprowadzenie tych zmian ma najważniejsze znaczenie dla realizacji celów klimatycznych. Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie Unii Europejskiej, zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., a ograniczenie wsparcia dla paliw kopalnych jest jednym z kroków w tym kierunku.
Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie wartości referencyjnych oszczędności energii finalnej dla przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz w sprawie sposobu obliczania tych wartości jest w tej chwili na etapie opiniowania.
