Zmarł prof. Adam Strzembosz, pierwszy prezes SN

Zdjęcie: Prof. Adam Strzembosz nie żyje (PAP/Radek Pietruszka)

Nie żyje profesor Adam Strzembosz – wybitny prawnik, sędzia i profesor nauk prawnych. Miał 95 lat. Był pierwszym prezesem Sądu Najwyższego, przewodniczącym Trybunału Stanu, wiceministrem sprawiedliwości w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa. Kawaler Orderu Orła Białego. W ostatnich latach wypowiadał się na rzecz niezależności Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa.

Adam Strzembosz od lat 50. XX wieku był pracownikiem wymiaru sprawiedliwości. W 1980 roku był szefem tworzonej w sądownictwie „Solidarności”. Wystąpił publicznie z krytyką władz PRL w kwestiach społeczno-politycznych. W 1981 roku został przewodniczącym Komisji Zakładowej Solidarności w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Po wprowadzeniu stanu wojennego dzięki immunitetowi sędziowskiemu uniknął internowania. 19 grudnia 1981 został jednak odwołany ze stanowiska sędziego Sądu Wojewódzkiego, a kilka dni później zwolniony z pracy w Instytucie Badania Prawa Sądowego.

Prof. Strzembosz podkreślał w 2016 roku w rozmowie z Polskim Radiem, jak ważne było zachowanie godnej postawy w trudnych latach komunizmu:

W latach 1982-1989 Adam Strzembosz był pracownikiem naukowym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Podczas obrad „okrągłego stołu” był przewodniczącym tak zwanego „podstolika prawnego” zajmującego się projektami reformy sądownictwa. W latach 90. był kolejno pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i przewodniczącym Trybunału Stanu, a następnie szefem Krajowej Rady Sądownictwa.

Prof. Strzembosz był też kandydatem na prezydenta RP w 1995 roku, ale w wyborach ostatecznie nie wystartował. W 1998 po zakończeniu kadencji w Sądzie Najwyższym przeszedł w stan spoczynku.

W 2002 roku alarmował, iż wyłączenie z ustawy lustracyjnej działalności na rzecz wywiadu i kontrwywiadu PRL oznacza, iż lustracja w Polsce zakończy się. W rozmowie z Polskim Radiem wyjaśniał, iż w czasach komunizmu choćby nim interesował się kontrwywiad i wywiad:

Profesor Adam Strzembosz jest autorem książek oraz ponad 100 rozpraw i artykułów. W 1996 roku udekorowany został Wielkim Krzyżem Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, w 2008 Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2012 – Orderem Orła Białego, najwyższym polskim odznaczeniem.