Zarząd Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej przyjął 4 września stanowisko w sprawie projektów rozporządzeń dotyczących Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028–2034, opublikowanych przez Komisję Europejską 16 lipca br. Dokument został skierowany do kluczowych instytucji unijnych – w tym Roberta Matsola, Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, Ursuli von der Leyen, Przewodniczącej Komisji Europejskiej, Raffaele Fitto i Roxany Mînzatu, wiceprzewodniczących wykonawczych KE, Piotra Serafina, komisarza ds. budżetu i administracji publicznej oraz zwalczania nadużyć finansowych, a także Katy Tüttő, przewodniczącej Europejskiego Komitetu Regionów.
Poparcie dla priorytetów, obawy o centralizację
Zarząd Związku Województw RP wyraził uznanie dla wysiłków Komisji Europejskiej w zakresie kierowania środków unijnych na wspólnotowe priorytety – konkurencyjność, bezpieczeństwo, transformację klimatyczną i cyfrową. Jednocześnie podkreślono konieczność zachowania równowagi między spójnością a konkurencyjnością oraz wzmocnienia wymiaru terytorialnego polityk unijnych.
Samorządy przypominają, iż to regiony – dzięki doświadczeniu i bliskości wobec mieszkańców – wielokrotnie skutecznie reagowały na kryzysy, m.in. w czasie pandemii, po wybuchu wojny w Ukrainie czy w trakcie kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią. Zdaniem Związku, ograniczanie roli zarządzania wielopoziomowego i centralizacja funduszy unijnych może zagrozić spójności i odporności całej Unii Europejskiej.
W przyjętym stanowisku Zarząd Związku Województw RP apeluje o:
-
Wyższą alokację środków dla polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybołówstwa – bez przenoszenia na nie kosztów spłaty zobowiązań związanych z mechanizmem RRF.
-
Gwarancję realnego partnerstwa z władzami regionów w tworzeniu i wdrażaniu Planów Partnerstwa Krajowego i Regionalnego, z prawem współdecydowania o priorytetach inwestycyjnych.
-
Umocowanie prawne zarządzania wielopoziomowego w regulacjach wspólnotowych, w tym możliwość kontynuowania programów regionalnych w pełnej odpowiedzialności samorządów.
-
Aktywną rolę regionów w procesie Interreg, co ma najważniejsze znaczenie dla współpracy transgranicznej.
Zarząd z ubolewaniem zwrócił uwagę na zmniejszenie roli polityki spójności i WPR w nowej propozycji WRF, co – jak podkreślono – grozi pogłębianiem dysproporcji między regionami UE.
Wschodnia granica UE pod szczególną ochroną
W obliczu rosnących wyzwań geopolitycznych Związek Województw RP domaga się także objęcia szczególnym wsparciem regionów położonych wzdłuż wschodniej granicy Unii Europejskiej, uznając je za strategiczne w kontekście bezpieczeństwa i zarządzania granicami.
Apel o poszanowanie zasady subsydiarności
„Niemożliwa jest budowa odpornej, konkurencyjnej i bezpiecznej Unii Europejskiej bez poszanowania zasady zarządzania wielopoziomowego oraz aktywnego udziału władz regionalnych i lokalnych” – podkreślił Olgierd Geblewicz, prezes Zarządu Związku Województw RP.
Pełna treść stanowiska Zarządu Związku Województw RP: