4 godzin temu
Podczas rozpoczynającej się sesji plenarnej Parlament Europejski nie tylko przyjmie stanowisko w sprawie przyszłorocznego budżetu, ale też ogłosi laureata Nagrody Sacharowa przedyskutuje koncepcję „pożyczki reparacyjnej” dla Ukrainy.
Ważnym tematem drugiej już październikowej sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego będzie budżet, ale tym razem nie w kontekście Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028-2034, a przyszłorocznego budżetu UE. Oczekiwania większości europosłów znacząco rozbiegają się z tym, czego domagają się państwa UE, czyli cięć m.in. środków na badania i rozwój.
Dwa tygodnie temu w Europarlamencie gościli premierzy Luksemburga i Grenlandii, teraz zaś przed europosłami wystąpi para białoruskich opozycjonistów, którzy przedstawią sytuację ruchu demokratycznego w tym kraju.
Polskim akcentem jest natomiast nominacja do Nagrody Sacharowa działacza polskiej mniejszości na Białorusi Andrzeja Poczobuta. Byłaby to pierwsza osoba związana z Polską, której przyznano takie wyróżnienie.
Sytuacja na Bliskim Wschodzie
Jutro (21 października) rano europosłowie wraz z przedstawicielami KE będą debatować o porozumieniu między Izraelem a Hamasem i roli Unii Europejskiej w procesie pokojowym między obiema stronami.
„Pokój jest możliwy. Międzypokoleniowy cykl terroru, wojny i horroru można przerwać”, stwierdziła tydzień temu przewodnicząca PE Roberta Metsola w serwisie X. Zadeklarowała też, iż Unia Europejska jest „gotowa pomóc w zapewnieniu realizacji porozumienia pokojowego”.
W przyjętej ponad miesiąc temu (11 września) rezolucji europosłowie stwierdzili, iż utworzenie państwa palestyńskiego „to jeden z kluczowych instrumentów na rzecz umocnienia pokoju i zwiększenia bezpieczeństwa Państwa Izrael”, a zarazem „najskuteczniejsza ścieżka dyplomatyczna prowadząca do normalizacji sytuacji w regionie i trwałego pokoju”.
Wezwali również państwa UE, aby „rozważyły uznanie Państwa Palestyna w celu osiągnięcia rozwiązania dwupaństwowego”.
Od momentu ogłoszenia porozumienia i wejścia w życie rozejmu uwolniono ostatnich 20 żyjących izraelskich zakładników w zamian za 2000 Palestyńczyków przetrzymywanych przez Izrael, przypomina Parlament Europejski.
„Pożyczka reparacyjna”
Także w jutrzejszej (21 października) debacie PE omówi wraz z Komisją Europejską i Radą UE możliwość zastosowania tzw. pożyczki reparacyjnej jako formy pomocy dla Ukrainy.
Przypomnijmy, iż pożyczka ta miałaby zostać sfinansowana z odblokowania zamrożonych aktywów Centralnego Banku Federacji Rosyjskiej, opiewających na 185 mld euro. Propozycję tę wysunęła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w ubiegłomiesięcznym Orędziu o stanie UE.
Inicjatywa pożyczki zakłada, iż same aktywa pozostaną nienaruszone. Środki na pożyczkę mają pochodzić z dochodów z tych aktywów, czyli zysków z ich inwestowania lub odsetkami, które generują, dopóki są zamrożone.
260 mld euro aktywów Banku Rosji na całym świecie jest w tej chwili „unieruchomionych”, z czego ponad dwie trzecie (około 210 mld euro) znajduje się w UE. W zależności od poziomu stóp procentowych przychody z tych zamrożonych aktywów mogą wynosić choćby 3 mld euro rocznie.
Propozycja pożyczki spotyka się jednak ze sceptycyzmem w wielu państwach, a to powodu obaw, iż może to zostać odebrane jako konfiskata środków należących do innego państwa. To z kolei może zagrozić stabilności euro.
Przygotowanie do szczytu Rady Europejskiej
Ostatniego dnia sesji, czyli w czwartek (23 października) w Brukseli odbędzie się jednocześnie szczyt Rady Europejskiej. W środę (22 października) rano europosłowie omówią z Komisją Europejską i Danią jako państwem sprawującym prezydencję w Radzie UE tematy spotkania przywódców państw UE.
Jak zapowiada PE w wydanym przed sesją biuletynie, PE będzie debatował o tym, w jaki sposób Unia Europejska może przez cały czas wspierać Ukrainę w obliczu rosyjskiej agresji, a także omówi unijną reakcję na ostatnie wydarzenia na Bliskim Wschodzie, w tym uwolnienie pozostałych zakładników oraz wycofanie się Izraela ze Strefy Gazy zgodnie z pierwszym etapem porozumienia pokojowego między Hamasem a Izraelem.
Na szczycie Rady Europejskiej przywódcy mają też rozmawiać o wzmocnieniu konkurencyjności Europy na podstawie opublikowanego na początku roku przez KE kompasu konkurencyjności oraz zaleceń zawartych w ubiegłorocznym raporcie Maria Draghiego. Mają też zastanowić się nad rozwiązaniem kryzysu mieszkaniowego i przyszłością unijnej polityki obronnej oraz powrócą do tematu paktu migracyjnego UE.
Cichanouscy w Parlamencie Europejskim
W środę (22 października) przed południem w Parlamencie Europejskim wystąpi natomiast para białoruskich opozycjonistów: Siarhiej i Swiatłana Cichanouscy.
Siarhiej Cichanouski, który w 2020 roku zamierzał kandydować na prezydenta, został aresztowany i ostatecznie skazany na 18 lat więzienia za „organizowanie zamieszek” i „podżeganie do nienawiści”. Następnie otrzymał dodatkowe 18 miesięcy za „niesubordynację”. W czerwcu ułaskawiono go i zwolniono.
W wyborach prezydenckich w 2020 r. w zastępstwie męża wystartowała Swiatłana Cichanouska, była nauczycielka i tłumaczka. Mimo iż zwycięzcą wyborów ogłosił się dotychczasowy prezydent Alaksandr Łukaszenka, to Parlament Europejski, w przyjętej rezolucji, uznał Cichanouską za prezydenta elekta w oczach narodu białoruskiego.
Przed wystąpieniem Cichanouskich w Parlamencie Europejskim odbędzie się debata na temat sytuacji na Białorusi pięć lat po uważanych przez UE za sfałszowane wyborach prezydenckich. Z kolei około południa europosłowie będą głosować nad rezolucją w tej sprawie.
Przyszłoroczny budżet
Podczas gdy w unijnych instytucjach toczy się zacięta dyskusja na temat nowego wieloletniego budżetu UE, w środowe (22 października) południe Parlament Europejski będzie głosował nad stanowiskiem w sprawie przyszłorocznego budżetu.
Dzień wcześniej odbędzie się debata na ten temat, a jednym ze sprawozdawców jest europoseł Koalicji Obywatelskiej Andrzej Halicki. Przyjęte stanowisko ma być podstawą do negocjacji z Radą UE.
W ramach prac nad projektem budżetu, przedstawionym przez Komisję Europejską, Komisja Budżetowa UE przywróciła 1,3 miliarda euro na część kluczowych programów (takich jak program Horyzont Europa), których obcięcia chciały rządy państw UE.
W rezolucji, nad którą będą głosowali europosłowie, zawarto argument, iż te cięcia „ignorują rzeczywiste potrzeby obywateli i przedsiębiorstw oraz szkodzą najważniejszym programom”. Wśród postulatów PE są też zwiększenie wsparcia dla młodych rolników oraz więcej pieniędzy na Mechanizm Ochrony Ludności UE, na mobilność wojskową, politykę sąsiedztwa i pomoc humanitarną.
Nagroda Sacharowa
Podczas sesji plenarnej Roberta Metsola ogłosi też tegorocznego laureata Nagrody Sacharowa za Wolność Myśli. Jest to wyróżnienie przyznawane przez Unię Europejską za osiągnięcia w dziedzinie praw człowieka.
Parlament Europejski przyznaje je każdego roku od 1988 roku. Laureatami są osoby, grupy lub organizacje, które wyróżniły się poprzez swoje zaangażowanie na rzecz praw człowieka, wolności słowa lub obrony demokratycznych wartości.
Europosłowie z Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Rozwoju wybrali trzy nominacje. Pierwsza, wysunięta przez polską delegację w Europejskiej Partii Ludowej (a więc europosłów PO i PSL) to „uwięzieni dziennikarze, walczący o waszą i naszą wolność”: wspomniany Andrzej Poczobut oraz Mzia Amaglobeli z Gruzji. Oprócz nich nominowano także dziennikarzy oraz pracowników humanitarnych w Palestynie i we wszystkich strefach konfliktu oraz serbskich studentów.
Laureata Nagrody Sacharowa wybiera Konferencja Przewodniczących, w skład której wchodzą przewodniczący PE (czyli w tej chwili Roberta Metsola) oraz przewodniczący poszczególnych grup politycznych w Parlamencie Europejskim. Wręczenie nagrody nastąpi na ostatniej tegorocznej sesji PE, 16 grudnia.
Również warto obserwować
- Jutro (21 października) europosłowie mają głosować nad zmianą przepisów UE dotyczących prawa jazdy. Nowe prawo ma wprowadzić możliwość pozbawiania uprawnień zagranicznych kierowców za niebezpieczną jazdę.
- W środę (22 października) po południu odbędzie się debata na temat sposobów zakończenia wszelkiego importu energii z Rosji oraz zamknięcia luk umożliwiających obejście zakazu przez państwa trzecie.
- Na sam koniec sesji, a więc czwartkowe (23 października) popołudnie, zaplanowano debatę o mającej nastąpić w ten weekend zmianie czasu. PE domaga się od Komisji Europejskiej i Rady UE odpowiedzi, co powstrzymuje je przed działaniami na rzecz porzucenia praktyki przestawiania zegarków.
