Perspektywa wojny handlowej z Chinami skłoniła wiele amerykańskich i zachodnich firm do rozważenia zwiększenia odporności swoich łańcuchów dostaw oraz ograniczenia zależności od Chin. Jednak, jak pokazuje analiza autorów Willy’ego C. Shiha i Veroniki Chua, nie jest to zadanie łatwe. Przykład trzech witamin – kwasu foliowego (B9), niacynamidu (B3) i biotyny (B7) – doskonale ilustruje, jak głęboko Stany Zjednoczone są uzależnione od chińskich dostaw. Te witaminy są nie tylko najważniejsze dla zdrowia publicznego, ale także powszechnie stosowane w produktach spożywczych, kosmetykach i paszach dla zwierząt. Jednak zależność ta sięga znacznie dalej – dotyczy również kluczowych składników aktywnych leków (API), surowców farmaceutycznych i innych produktów niezbędnych dla amerykańskiego rynku farmaceutycznego.
Kwas foliowy (B9): Niezbędny, ale uzależniony od Chin
Od 1998 roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) wymaga dodawania kwasu foliowego do wzbogaconych produktów zbożowych, takich jak płatki śniadaniowe, chleb, mąka, makaron czy ryż. Kwas foliowy jest niezbędny dla zdrowego wzrostu komórek, szczególnie u kobiet w ciąży, a także odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu wadom cewy nerwowej u płodu. W 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjęła rezolucję promującą fortyfikację żywności kwasem foliowym w celu zapobiegania niedoborom mikroelementów.
Mimo swojej kluczowej roli, Stany Zjednoczone są w znacznym stopniu uzależnione od chińskich dostaw kwasu foliowego. Według danych amerykańskiej służby celnej, Chiny odpowiadały za 58% wszystkich importowanych dostaw kwasu foliowego do USA w 2023 roku, co stanowi wzrost z 42% pięć lat wcześniej. Chiny są wiodącym producentem syntetycznego kwasu foliowego, z roczną zdolnością produkcyjną wynoszącą około 3000 ton. Proces produkcji kwasu foliowego generuje ogromne ilości odpadów, w tym ścieków o wysokiej zawartości azotu amonowego i soli nieorganicznych. Wysokie koszty utylizacji tych odpadów doprowadziły do zamknięcia wielu amerykańskich zakładów produkcyjnych i przeniesienia produkcji do Chin.
W 2015 roku wprowadzenie nowych chińskich przepisów środowiskowych spowodowało tymczasowe zamknięcie wielu fabryk, co doprowadziło do globalnego niedoboru kwasu foliowego i gwałtownego wzrostu cen z 22 dolarów za kilogram w 2014 roku do 445 dolarów w 2015 roku. Chińskie firmy jednak dostosowały się, wprowadzając lepsze metody utylizacji odpadów, co pozwoliło im odzyskać pozycję lidera na rynku.
Niacynamid (B3): Składnik kosmetyków, którego brak może uderzyć w konsumentów
Niacynamid, znany również jako witamina B3, jest kluczowym składnikiem wielu produktów do pielęgnacji skóry. Jego adekwatności pomagają chronić skórę przed podrażnieniami, promieniowaniem UV i utratą wilgoci, a także łagodzą problemy takie jak trądzik, przebarwienia czy zmarszczki. W 2023 roku globalny rynek produktów kosmetycznych zawierających niacynamid był szacowany na 559 milionów dolarów. Wiodące marki, takie jak Kiehl’s, Olay, Neutrogena i Estée Lauder, inwestują w rozwój i marketing produktów z niacynamidem.
Podobnie jak w przypadku kwasu foliowego, Stany Zjednoczone są w znacznym stopniu uzależnione od chińskich dostaw niacynamidu. Przerwanie łańcucha dostaw tego składnika mogłoby wpłynąć na dostępność i ceny produktów kosmetycznych, co odbiłoby się na konsumentach.
Biotyna (B7): Kluczowa dla przemysłu paszowego
Biotyna, choć rzadko występuje w postaci niedoborów u ludzi, jest niezbędna w hodowli drobiu. Kurczaki nie są w stanie wchłonąć biotyny naturalnie występującej w ziarnach, co prowadzi do problemów z wylęgiem piskląt, spowolnieniem wzrostu i zmniejszeniem produkcji jaj. Dlatego biotyna jest kluczowym dodatkiem do pasz dla drobiu. Według danych Panjiva, Chiny były źródłem 61,7% dostaw biotyny do USA w 2023 roku.
Zależność od Chin wykracza poza te 3 witaminy
Zależność USA od Chin nie ogranicza się tylko do witamin. Chiny są również głównym dostawcą kluczowych składników aktywnych leków (API), które są niezbędne do produkcji wielu leków ratujących życie. Na przykład:
-
Penicylina i jej pochodne:
- Chiny odpowiadają za znaczną część globalnej produkcji penicyliny i jej pochodnych, które są najważniejsze dla produkcji antybiotyków. Stany Zjednoczone nie mają wystarczającej infrastruktury do produkcji tych substancji na dużą skalę, a przeniesienie produkcji do innych państw wymagałoby ogromnych inwestycji i czasu.
-
Metformina:
- Metformina, lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, jest w dużej mierze produkowana w Chinach. Przeniesienie produkcji metforminy do USA lub innych państw jest trudne ze względu na złożone procesy chemiczne i wymagania dotyczące czystości substancji.
-
Witamina C:
- Chiny dominują w globalnej produkcji witaminy C, która jest niezbędna zarówno w suplementach diety, jak i w lekach. Produkcja witaminy C wymaga specjalistycznych zakładów chemicznych, a większość z nich znajduje się w Chinach ze względu na niskie koszty pracy i energii.
Możliwe rozwiązania
Jednym z rozwiązań mogłoby być zachęcenie firm do inwestycji w nowe, biologiczne metody produkcji, takie jak wykorzystanie mikroorganizmów do wytwarzania witamin. Na przykład naukowcy z Uniwersytetu w Salamance i Uniwersytetu w Murcji badają możliwość wykorzystania grzybów do produkcji kwasu foliowego. Podobne metody fermentacyjne są już stosowane do produkcji witamin B2 i B12. Niemiecka firma BASF udowodniła, iż można w ten sposób produkować witaminę B2 na skalę przemysłową.
Rządy USA i innych państw zachodnich mogłyby wprowadzić mechanizmy zachęt, takie jak ulgi podatkowe na inwestycje, aby przyspieszyć rozwój i komercjalizację tych technologii. Firmy korzystające z tych substancji mogłyby zawierać umowy na zakup przyszłej produkcji, gwarantując popyt na nowe metody wytwarzania.
Zależność USA od Chin jest ogromna i często niedoszacowana. Próba zastąpienia wszystkich chińskich dostaw poprzez budowę fabryk w USA lub krajach sojuszniczych byłaby niezwykle kosztowna i czasochłonna. Zamiast tego, lepszym rozwiązaniem byłoby stworzenie większego bloku krajów, które mogłyby swobodnie handlować między sobą, zapewniając dywersyfikację źródeł dostaw. Im większy blok, tym większa szansa, iż potrzeby konsumentów – od kremów do skóry po silniki odrzutowe – zostaną zaspokojone.
Decyzje dotyczące polityki handlowej powinny być podejmowane z pełną świadomością tych zależności. Bez tego, eskalacja wojny handlowej może uderzyć w obywateli USA i innych państw zachodnich, szczególnie tych, którzy polegają na lekach i suplementach zawierających najważniejsze składniki farmaceutyczne, które dziś produkowane są już niemal wyłącznie w Chinach czy Indiach.
Źródła
- Willy C. Shih and Veronica Chua, 3 Essential Vitamins Tell the Story of U.S. Dependence on China, Harvard Business Review, 26 listopada 2024.
- U.S. Customs Data – analiza importu kwasu foliowego, niacynamidu i biotyny.
- Panjiva – narzędzie do analizy danych handlowych.
- American Feed Industry Association – raporty na temat importu witamin.
- U.S. Food and Drug Administration (FDA) – raporty na temat zależności od importu API.
- Congressional Research Service – analizy dotyczące globalnego łańcucha dostaw farmaceutycznych.
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com