3 godzin temu
W Wielkiej Brytanii obserwujemy znaczące zmiany w sektorze bankowym, które mogą zwiastować stopniowe odchodzenie od gotówki. Jak informuje portal Bankier.pl, dynamiczny rozwój płatności bezgotówkowych prowadzi do kurczenia się sieci fizycznych placówek banków i stawia pod znakiem zapytania sens utrzymywania tysięcy bankomatów. NBP uspokaja, iż monitoruje polski rynek.
Fot. Warszawa w Pigułce
W odpowiedzi na te trendy, brytyjski rząd podjął zdecydowane kroki. Wyznaczono grupę 14 banków i towarzystw budowlanych, na które nałożono nowe obowiązki związane z utrzymaniem dostępu do gotówki. Działania tej grupy koordynuje firma Link, operator wspólnej sieci bankomatów.
Nowe regulacje nakładają na banki obowiązek dokonywania przeglądu dostępu do gotówki w lokalnych społecznościach, szczególnie w przypadku zmian w zasadach świadczenia usług, takich jak zmiana godzin pracy, likwidacja placówki czy bankomatu. Co więcej, takie przeglądy mogą być również inicjowane na żądanie mieszkańców lub lokalnego biznesu.
Podobne rozwiązania wprowadzają także inne kraje. Na Węgrzech bank centralny wydał dekret narzucający bankom minimalną liczbę utrzymywanych bankomatów i ich lokalizacje. Eksperci nie wykluczają, iż podobne środki mogą stać się konieczne w Polsce w ciągu najbliższych kilku lat.
Sytuacja w Polsce również budzi pewne obawy. Według badań Narodowego Banku Polskiego, w 2023 roku co trzeci respondent doświadczył problemów podczas wypłaty gotówki. Najczęstsze przyczyny miały charakter techniczny – nieczynny bankomat (53% wskazań) czy długie kolejki (42%). Jednak pojawiają się też bardziej niepokojące sygnały, takie jak likwidacja bankomatów (21% wskazań) czy przekształcanie placówek w oddziały bezgotówkowe (11,4%).
Warto przypomnieć, iż w 2023 roku w Polsce rozważano wprowadzenie ograniczeń płatności gotówką w ramach Polskiego Ładu, ale zrezygnowano z tego pomysłu po fali krytyki społecznej. Jednak na poziomie europejskim zmiany nadchodzą – w kwietniu 2024 roku Parlament Europejski uchwalił zakaz płatności gotówką dla transakcji powyżej 10 tys. euro, który wejdzie w życie w 2027 roku.
Co więcej, transakcje powyżej 3 tys. euro będą wymagały dodatkowej weryfikacji, co może wydłużyć czas zakupów i zwiększyć koszty firm handlowych. w tej chwili w Polsce obowiązuje limit 15 tys. zł dla płatności gotówkowych między firmami. Dane Europejskiego Banku Centralnego potwierdzają trend odchodzenia od gotówki – w latach 2019-2022 liczba transakcji gotówkowych spadła z 72% do 59%.
NBP uspokaja
Narodowy Bank Polski stara się uspokoić obawy związane z dostępem do gotówki w kraju. Prezes NBP, Adam Glapiński, wielokrotnie podkreślał, iż bank centralny nie planuje ograniczania obiegu gotówki, a wręcz przeciwnie – zamierza chronić prawo obywateli do korzystania z tradycyjnych form płatności.
Ponadto, NBP prowadzi regularne badania dotyczące preferencji płatniczych Polaków. Wyniki tych badań wskazują, iż mimo rosnącej popularności płatności bezgotówkowych, znaczna część społeczeństwa przez cały czas preferuje korzystanie z gotówki w codziennych transakcjach.
Bank centralny zapewnia również, iż będzie monitorował sytuację i w razie potrzeby podejmie odpowiednie działania, aby zapewnić obywatelom swobodny dostęp do gotówki. Niemniej jednak, NBP zachęca też do korzystania z nowoczesnych form płatności, uznając je za bezpieczne i wygodne uzupełnienie tradycyjnych metod.
