W Jaworznie zabytków jest stosunkowo niewiele, ale miasto stara się zachować swoje dziedzictwo w jak najlepszym stanie. Jednym z najważniejszych zabytkowych obiektów jest kościół pw. Świętej Elżbiety Węgierskiej w Szczakowej, który ostatnio przeszedł gruntowną renowację.
Historia szczakowskiego kościoła sięga przełomu XIX i XX wieku. Świątynia została wybudowana w latach 1898-1903. Z tego też czasu pochodzą ołtarze – główny z figurą św. Elżbiety i dwa boczne oraz Droga Krzyżowa, ambona z wyrzeźbionymi postaciami czterech Ewangelistów i 13-głosowe organy. Konsekracji dokonał biskup Adam Sapieha 8 września 1921 roku, a jakiś czas później przybył do Szczakowej po raz kolejny, by poświęcić dzwony. Fundatorem jednego z nich był dyrektor jaworznickiej Fabryki Portland Cementu w Szczakowej – Zdzisław Krudzielski, stąd jeden z dzwonów nosi imię Maria dla uczczenia pamięci jego zmarłej małżonki.
W ostatnich miesiącach w ramach Rządowego Programu Ochrony Zabytków toczyły się w kościele prace konserwatorskie i restauratorskie. Symboliczne zakończenie prac uczczono podczas uroczystej mszy świętej pod przewodnictwem ks. bpa. Artura Ważnego, który dokonał poświęcenia wnętrza kościoła po renowacji. W uroczystości uczestniczyli m.in. Prezydent Miasta Paweł Silbert, Zastępca Prezydenta Artur Dzikowski oraz Sekretarz Miasta Ewa Sidełko-Paleczny, Ewa Malik – Poseł na Sejm RP, Tadeusz Kaczmarek – Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej, Anna Władyga – kierownik Referatu Kultury i Sportu UM Jaworzno, darczyńcy, mieszkańcy oraz zaproszeni goście. Po mszy konserwator zabytków Adrian Poloczek, który jest autorem projektu renowacji i czuwał nad przebiegiem prac, przeprowadził prelekcję, podczas której przybliżył kontekst historyczny świątyni oraz kulisy przeprowadzanych działań konserwatorskich.
Sama renowacja świątyni wymagała wykonania szeregu specjalistycznych prac konserwatorskich. Podczas prac usunięte zostały przemalowania kredowe i emulsyjne, przeprowadzono konserwację zabytkowych tynków i renowację historycznych malowideł. Poza tym wykonano też nową polichromię ścian i sklepień – z zachowaniem elementów wystroju z lat 30. XX wieku. Co ciekawe. w trakcie prac renowacyjnych odkryto wyjątkowe zabytkowe malowidło ścienne przedstawiające św. Elżbietę Węgierską w scenie rodzajowej, umieszczone na ścianie północnej prezbiterium. We współpracy ze Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków opracowano szczegółowy program prac konserwatorskich obejmujący odsłonięcie przemalowań oraz zabezpieczenie malowidła. Malowidło zostało wpisane do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na realizację tego zadania Gmina Jaworzno podpisała umowę z parafią o udzielenie dotacji celowej w wysokości 130 tys. zł. Dzięki temu malowidło zostało profesjonalnie odrestaurowane, co pozwoliło nie tylko na zachowanie jego historycznej i artystycznej wartości, ale również na udostępnienie go wiernym i mieszkańcom jako wyjątkowego elementu wystroju zabytkowej świątyni.
Parafia, przy wsparciu gminy na realizację całego zadania pozyskała środki zewnętrzne z Banku Gospodarstwa Krajowego w wysokości 1,7 mln zł. Gmina dofinansowała zadanie kwotą 34,7 tys. zł. Łączny koszt inwestycji wynosi blisko 2 mln zł, z czego wkład własny parafii to 250 295 zł. Prace konserwatorskie rozpoczęto w 2024 roku. Objęły one zarówno renowację kościoła, jak i konserwację muru okalającego parafię.
