Wydatki inwestycyjne w latach 2021 – 2023. Powiat awans, gmina spadek!

Dwutygodnik Samorządowy „Wspólnota” udostępnił nam kolejny ranking. Tym razem są to wydatki inwestycyjne samorządów w latach 2021 – 2023. Ukazane są średnie wydatki majątkowe per capita w tym okresie.

Dobrze wypada w rankingu powiat gołdapski, który znalazł się na 99 miejscu (wśród 314 miejsc na liście), podczas gdy w latach 2020 – 2022 był na miejscu 137.

Wyraźny spadek wydatków na inwestycje w latach 2021 – 2023 zanotowała Gołdap w kategorii miast powiatowych, która z miejsca 234 spadła na 264 (433,73 zł na osobę).

Spadek zaliczyły również Dubeninki w kategorii gmin wiejskich – spadły z 950 miejsca na 1237 (wśród 1498 miejsc na liście).

Natomiast gmina Banie Mazurskie awansowała w tej kategorii – z miejsca 1134 na 1086.

Dobre (6 miejsce) zajmuje w rankingu nasze województwo.

Autorzy rankingu piszą m.in.:

Wielkość inwestycji samorządowych w 2023 roku wyraźnie wzrosła nie tylko w porównaniu z rokiem poprzednim, ale w ogóle była najwyższa w najnowszej historii samorządów w Polsce. Informacja ta może się wydawać zaskakująca, jeżeli pamiętamy alarmujące doniesienia o pogarszającej się sytuacji finansowej, w tym o spadku nadwyżki bieżącej w wielu gminach i powiatach. Dlatego warto się danym o wysokości nakładów inwestycyjnych przyjrzeć bliżej. Najpierw zauważmy, iż ten wzrost był w poszczególnych kategoriach samorządów bardzo nierównomierny. Wyróżniały się przede wszystkim miasta na prawach powiatu. Najpierw przed 2021 r. spadek wydatków majątkowych był tam najszybszy, a następnie – w dwóch ostatnich latach – wzrost był najwolniejszy. I tak, w roku 2021 spadek poziomu inwestycji w dużych miastach wyniósł w porównaniu z rokiem poprzednim prawie 13 proc., podczas gdy w gminach zaledwie nieco ponad 1 proc., a w powiatach prawie 4 proc. Po 2021 r. miasta na prawach powiatu notowały już wzrosty, ale na minimalnym poziomie. W roku 2022 było to 8,5 proc., a w 2023 r. – zaledwie 1,5 proc. W tym samym czasie roczny wzrost poziomu inwestycji w gminach wyniósł 28 proc. w 2022 i 34 proc. w 2023 r. Wskaźniki dla powiatów i województw były bardziej podobne do tych gminnych niż do obserwowanych w największych miastach. W efekcie udział miast na prawach powiatu w całości inwestycji samorządowych systematycznie spadał, przy czym tendencja ta utrzymuje się już od dawna, co pokazują dane na rys. 2. Jeszcze w 2016 r. inwestycje dużych miast stanowiły ponad jedną trzecią wszystkich projektów finansowanych przez samorządy, a w 2023 r. było to już mniej niż jedna czwarta. Dane te potwierdzają tezę, iż trudności finansowe samorządów w ostatnich latach były szczególnie boleśnie odczuwane w największych ośrodkach.

(…)

Udział funduszy europejskich w finansowaniu projektów rozwojowych był w 2023 r. szczególnie niski w powiatach (5,1 proc.) oraz gminach (9,7 proc.). Dużo wyższy był natomiast w miastach na prawach powiatu (19,4 proc.) i województwach (26,6 proc.).

M.S.