Wydanie 259, 18.10.2025

2 tygodni temu

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

• „Policja została zaalarmowana przez sąsiadów sędziego, którzy stali trzy metry od drzewa, w które uderzyło auto – relacjonował Przemysław Nowak, rzecznik prasowy Prokuratury Krajowej. Odnosił się do kolizji, którą miał spowodować nietrzeźwy sędzia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa Jakub Iwaniec, zamieszany w tak zwaną aferę hejterską. Obrońca sędziego kwestionuje tę wersję.” [TVN24]

• „Zadośćuczynienie ma zapłacić prokuratura, która wysłała CBA po adwokata. Giertycha zatrzymano na schodach sądu i skuto kajdankami. Teraz prawnik i poseł z listy PO zapowiada, iż będzie żądał, by państwo wystąpiło z regresem wobec prokuratorów, którzy kazali go zatrzymać” [OKO.press]

• „Między znanym adwokatem i sędziami z Warszawy powstał układ, by czerpać zyski z upadłości wielkich firm. Tak uznało CBA, które wobec grupy prawników prowadziło operację specjalną »Zakręt« i podsłuchiwało ich rozmowy. Funkcjonariusze CBA przekazali potem swoje ustalenia prokuraturze, zarzucając, iż warszawski adwokat m.in. sponsoruje sędziom wakacje w Hiszpanii, a w zamian oni dają mu »tłuste« upadłości, przymykają oko na jego działalność i liczne skargi. Jednak prokuratura twierdzi, iż ten wątek nie był badany. Nie podjęła żadnych działań, by go wyjaśnić.” [Onet]

• „Grzegorz Braun i jego »Polska Elita«. Zobacz, kto za nim stoi, kto na niego stawia. Oskarżony o kilka przestępstw europoseł ma rzeszę wyznawców i współpracowników. Publikujemy listę uczestników Zjazdu Tysiąclecia, organizowanego przez fundację Brauna pod hasłem »Powrót Polskiej Elity«. To dzięki nim Braun czuje się bezkarny” [OKO.press]

• Nie ma dowodów, iż Ukraina wysadziła Nord Stream 2, ale Nord Stream 2 sobie na to zasłużył. Tak można podsumować odmowę polskiego sądu w sprawie wniosku o wydanie władzom niemieckim Ukraińca, który jest przez nich oskarżany o wysadzenie gazociągu.

  Jeśli choćby Zhuravlov popełnił czyny, za które chcą go ścigać Niemcy, to nie może za nie być skutecznie oskarżony. Bo żaden Ukrainiec w czasie wojny nie może być ścigany za działania militarne i dywersyjne wobec Rosji. Nie popełnia on przestępstwa. Sąd uznał, iż wysadzenie gazociągu było zasadnym celem militarnym, bo Rosja na nim zarabiała miliardy, które mogła przeznaczyć na wojnę z Ukrainą.

  [OKO.Press]

• Rząd w końcu przedstawił projekt regulowania stosunku pomiędzy osobami tej samej płci. Trudno to nazwać choćby „związkami partnerskimi” po wszystkich zmianach jakie wprowadzono żeby usatysfakcjonować PSL. Gdyby była szansa, iż prezydent Nawrocki podpisze tą ustawę to może nie byłoby tak źle – jakikolwiek, choćby minimalny, krok do przodu jest lepszy niż nic. Niestety wygląda na to, iż podpisu nie będzie więc jedynym efektem tego projektu będzie upokorzenie osób nieheteronormatywnych żeby rozwodnik Kosiniak-Kamysz mógł bronić świętości małżeństwa. [Onet], [OKO.press]

• „Decyzją Sejmu hodowla zwierząt na futra w Polsce zostanie zakazana. Przedsiębiorcy prowadzący fermy będą musieli zakończyć działalność najpóźniej do końca 2033 r., a ci, którzy zdecydują się na wcześniejsze zamknięcie biznesu, mogą liczyć na odszkodowania. To efekt uchwalonej w piątek nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt.” Chociaż Jarosław Kaczyński zagłosował za zakazem to nie jesteśmy pewni czy prezydent podpiszę tą ustawę. [Onet], [TVN24]

• „Wszystko wskazuje na to, iż Polska zostanie uznana przez Komisję Europejską za kraj będący pod presją migracyjną. Co wiąże się ze zwolnieniem z mechanizmu relokacji migrantów w najbliższym roku. Rząd twierdzi, iż to jego sukces. Politycy PiS twierdzą, iż to sukces Karola Nawrockiego i jego ubiegłotygodniowego listu.” [###]

• Jeśli jeszcze nie czujecie się dostatecznie rozczarowani działaniami Tuska to mamy dla Was super cytat

  We mnie aborcja nie budzi entuzjazmu. W nikim przecież. Ja choćby nie lubię, kiedy ktoś mówi, iż to jest prawo kobiety, bo przecież nie po to się rodzimy, żeby mieć prawo do przerwania ciąży. Wiadomo, o co chodzi.

  Nie wiemy jak Wy ale my nie wiemy o co chodzi. [OKO.Press]

• Czy ludzie głosują z własnym interesem? Piotr Wilkin ma na ten temat coś do powiedzenia w felietonie poście, jaki opublikował na swoim fejsbuku. [Piotr Wilkin @ Facebook]

• Fentanyl, syntetyczny opioid pięćdziesiąt razy silniejszy od heroiny, sieje zniszczenie również w Polsce. Telewizja arte opowiada o kilku historiach uzależnień i odwyków oraz o tym, co prowadzi do skali występowania fentanylu w Polsce. [Arte TV]

---

Wojna w Ukrainie

• Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich: Blackout w Kijowie. 1329. dzień wojny.

• „13 października Rada UE zdecydowała o redukcji lub całkowitym zniesieniu ceł na szereg produktów rolno-spożywczych importowanych z Ukrainy, m.in. na nabiał, owoce i warzywa oraz mięsa i jego przetwory.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

  

• Mamy dla Was jeszcze dwa teksty od OSW, na które warto zerknąć:

  • Przed sezonem grzewczym: Rosja uderza w słabe ogniwa ukraińskiej energetyki

  • Gra o dron. Produkcja i zastosowanie ukraińskich bezzałogowych statków powietrznych pola walki

• „Podczas spotkania w Białym Domu z Wołodymyrem Zełenskim Donald Trump wydawał się bardziej zainteresowany wynegocjowaniem porozumienia pokojowego niż dostarczeniem Ukrainie pocisków manewrujących Tomahawk, twierdząc, iż Stany Zjednoczone mogą ich potrzebować w przyszłym konflikcie.” A jeszcze nie tak dawno był taki chętny do ich przekazania, ale wystarczyła rozmowa z Putinem żeby zmienił zdanie. [The Guardian]

• „Trzy syryjskie statki towarowe zostały oskarżone o przemyt zboża skradzionego z okupowanej przez Rosję Ukrainy. Nowo odkryte dokumenty łączą stojącą za nimi firmę z Seszeli z jawną przykrywką reżimu obalonego dyktatora Baszara al-Assada.” [Kyiv Independent]

---

Europa

• „W ostatnich miesiącach obserwujemy wiele przypadków operacji hybrydowych realizowanych przez Rosję na terytorium państw członkowskich NATO. Jak możemy się przed nimi bronić? Czy powinniśmy mieć większe możliwości działania i reagowania? Czy te, które mamy, są wystarczające, żeby odstraszyć Rosję? Na te pytania odpowiada Anna Maria Dyner.” [###]

• „Priorytety duńskiej prezydencji w Radzie UE koncentrują się wokół kwestii klimatycznych. Dania zakłada, iż zielona transformacja stanowi najważniejszy element wzmacniania konkurencyjności Europy. Jednak we wrześniu br. państwa członkowskie bezskutecznie próbowały porozumieć się w sprawie pośredniego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych. Rosnący sceptycyzm w ich gronie wskazuje na spowolnienie realizacji polityki klimatycznej. ” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• Pisaliśmy już, iż Sébastien Lecornu dostał kolejny raz misję stworzenia francuskiego rządu. Czy mu się to tym razem uda? Przypominamy, iż jego poprzednia próba zakończyła się po 14 godzinach od ogłoszenia składu jego przyszłego gabinetu. Nad tym właśnie w drugim segmencie podcastu PISM będzie zastanawiała się będzie Amanada Dziubińska. [###]

• „Konserwatywny rząd Friedricha Merza jest bliski zawarcia porozumienia z talibami w sprawie deportacji migrantów do Afganistanu, a inne kraje UE mogą pójść w jego ślady.” Niemiecki kanclerz ma super plan na deportacje, który na pewno nie zostanie zablokowany przez żaden sąd. [Politico], [Euronews]

• „W ostatnich kilkunastu latach tysiące Brytyjczyków, szczególnie w Londynie, zamieszkało na stałe na małych barkach cumowanych w lokalnych kanałach. Co skłoniło ich do takiego życia i czy planowane na przyszły miesiąc zmiany w przepisach zmuszą część z nich do powrotu na ląd?” [###]

• Z newsów lifestylowych z Wielkiej Brytanii to w związku ze skandalami, które nie przestają go otaczać członek rodziny królewskiej zrzekł się tytułów i honorów, które mu przysługują. [The Guardian]

• Skrajnie prawicowy brytyjski aktywista (posługujący się irlandzkim paszportem – najwyraźniej bycie za brexitem nie przeszkadza w chęci korzystania z udogodnień jakie mają członkowie UE) właśnie ma kolejną sprawę w sądzie. Nie byłoby to nic wartego odnotowania gdyby nie to, iż według niego to Elon Musk opłaca mu prawnika. [The Guardian]

• „Mołdawianie i Rumuni mieszkają obok siebie w Brukseli, Paryżu i Rzymie. Pracują razem, mówią tym samym językiem. Jednak gdy nadchodzą wybory – często głosują odwrotnie. Dlaczego tak się dzieje? Jakie czynniki – polityczne, społeczne i kulturowe – kształtują ten rozdźwięk w postrzeganiu Europy?” O tym dlaczego diaspory sąsiednich państw mają tak odmienne zdanie o Unii Europejskiej pisze Centrum [Centrum Mieroszewskiego].

• „Wybory parlamentarne zaplanowane na wiosnę 2026 roku mogą zakończyć ponad piętnastoletnią dominację Viktora Orbána na Węgrzech. Opozycyjna partia TISZA prowadzi w niezależnych sondażach. Eksperci ostrzegają przed zmanipulowanym systemem wyborczym i intensywną wojną informacyjną.” Będziemy jak Niewierny Tomasz i uwierzymy w przegraną Orbána dopiero jak ją zobaczymy. [Euractiv]

• „W krajach Grupy Wyszehradzkiej politycy coraz częściej płacą za reklamy w mediach społecznościowych, które atakują dziennikarzy, obrońców praw człowieka i NGO-sy. Płatne kampanie szerzą dezinformację i demonizują niezależne media. Krytyków piętnują jako »zagranicznych agentów« lub członków »sieci Sorosa«. Sponsorowane treści docierają do dziesiątek tysięcy ludzi omijając moderację platform” [Frontstory]

• „Co się dzieje, gdy książka staje się zagrożeniem dla władzy? Na Węgrzech rząd Viktora Orbána wypowiedział wojnę literaturze.” [###]

• Trump z Putinem mają się spotkać na Węgrzech ale jak tam prezydent Rosji dotrze skoro rosyjskie samoloty nie mogą latać nad europejskimi państwami? Pisze o tym BBC. [BBC]

• Bułgaria od kilku lat jest pogrążona w kryzysie. Kolejne rządy upadają, a społeczne zaufanie do instytucji spada. W takiej atmosferze rosną bułgarskie partie radykalne które głoszą hasła antyestablishmentowe, nacjonalistyczne i prorosyjskie. O ich znaczeniu i wpływie na bułgarską politykę rozmawiamy z Janem Nowinowskim - ekspertem OSW. [###]

• Serbia szuka rozwiązania problemu, jakim jest przerwanie dostaw ropy do rafinerii spółki NIS, która jest we władaniu rosyjskiego Gazpromu Nieft i podlega sankcjom. Zapasy zgromadzonej ropy mają wystarczyć na 30 dni. Jak informuje rosyjski Interfax po spotkaniu rosyjskiej delegacji z ze stroną serbską, Serbowie mieli zaproponować tymczasowe przejęcie spółki, a gdy atmosfera międzynarodowa się uspokoi, to spółka powróciłaby w ręce Rosjan. W wypowiedziach w krajowych mediach, serbski prezydent Vučić zapewnia o dbaniu o serbskie interesy, oraz, iż nacjonalizacja jest bardzo złym pomysłem, bo nie jest komunistą. [Reuters]

Bliski i Środkowy Wschód

• Rozejm w Strefie gazy, mimo tego, iż się chwiał, to przez cały czas się trzyma. Hamas zwolnił wszystkich żyjących zakładników, a Izraelskie siły wycofały się na ustalone pozycje. Nie bez opóźnień ale postępuje oddawanie stronie izraelskiej ciał zakładników, a Izrael stopniowo, ale również, nie bez opóźnień, wypuszcza aresztowanych Palestyńczyków (wielu z nich zostało zatrzymanych i osadzonych bez wyroku). Mają miejsce incydenty zbrojne jak ostrzał Palestyńczyków przez izraelskie wojsko, jak i walki w Strefie Gazy, gdzie Hamas walczy z bojówkami i klanami, które nie popierają jego władzy. Pomoc międzynarodowa dociera, jednak również jest opóźniana/ograniczana przez Izrael. Jednak samo porozumienie przez cały czas jest w mocy. Pozostaje czekać, co przyniosą kolejne dni i tygodnie. [The Guardian], [###]

• Rząd Syrii i główne siły kurdyjskie w północno-wschodniej części kraju uzgodniły wstępnie plan połączenia w jedną spójną grupę z armią syryjska, kontrolowaną z Damaszku. Spór dotyczył czy jednostki będą wchodziły do syryjskiej armii w całości, czy kurdyjscy żołnierze zostaną wcieleni do innych jednostek i „rozwodnieni”. Jak wypowiedziała się strona kurdyjska, zgodnie z porozumienie, siły kurdyjskie będą raczej dołączać jako duże formacje wojskowe, ale sformowane zgodnie z zasadami Ministerstwa Obrony [AP News]

• „Rosja i Syria dążą do wznowienia pragmatycznej współpracy. Spotkanie Władimira Putina z liderem syryjskiego rządu przejściowego Ahmadem Asz-Szarą w Moskwie było pierwszą oficjalną wizytą na najwyższym szczeblu od czasu upadku reżimu Baszara al-Asada w grudniu 2024 r.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych], [AP News]

• Ruch Huti ogłosił śmierć swojego szefa sztabu Muhammada al-Ghamariego. Według danych Izraelskich zginął on w nalocie przeprowadzonym 28 sierpnia tego roku. Jest to poważny cios w dowództwo Hutich, a sam al-Ghamari był związany z ruchem od lat 90 tych. Nowym szefem sztabu został Jusef al-Madani, pochodzący z tego samego regionu i konfederacji plemiennej jak poprzednik [Konflikty]

• „Po porażce z Izraelem w wojnie dwunastodniowej Iran mierzy się z kryzysami: politycznym i ekonomicznym. Przywrócone sankcje ONZ, zniszczona infrastruktura i perspektywa kolejnej agresji Izraela niepokoją rząd Ajatollahów. O sytuacji w Iranie w podcaście OSW mówi Krzysztof Strachota.” [###]

• „Tureckie seriale to dziś coś więcej niż rozrywka. To narzędzie wpływu, eksport emocji i wizji świata, które Turcja świadomie wykorzystuje jako soft power. Jak to się stało, iż tureckie produkcje stały się drugim największym eksportowym hitem po Hollywood?” [###]

Azja

• „Dzieje Indonezji nie są czymś powszechnie znanym – większość może ją kojarzyć jako byłą holenderską kolonię, ale już o krwawej wojnie wyzwoleńczej czy budowie niepodległego państwa pod przewodnictwem prezydenta Sukarno nie przeczytamy w polskich podręcznikach do historii.” O tym czego nie przeczytamy dowiecie się z tekstu w Krytyce Politycznej. [Krytyka Polityczna]

• „Wizyta prezydenta Władimira Putina w Tadżykistanie pokazuje determinację Rosji do demonstrowania swoich wpływów w jej bezpośrednim sąsiedztwie, a zarazem pomaga jej podważać wizerunek i wiarygodność MTK.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych], [Eurasianet]

• „W ostatnich dniach Chiny podjęły bardzo istotną decyzję dotyczącą ograniczenia eksportu metali ziem rzadkich. Dlaczego ta decyzja jest tak ważna? Jak to może wpłynąć na zbrojenia NATO? Co to oznacza dla relacji Chiny-UE, Chiny-USA? Na te i inne pytania odpowiada Jakub Jakóbowski, wicedyrektor OSW.” [###]

• „W Laosie, Birmie i Kambodży powstają »miasta oszustw«, gdzie tysiące ludzi są więzieni i zmuszani do pracy przy internetowych scamach pod pozorem legalnego zatrudnienia. Dawne rejony handlu opium stały się centrami cyberprzestępczości, gdzie mafie i dyktatury zarabiają miliardy na kryptowalutowych oszustwach.” Pisaliśmy już o niewolnikach wykorzystywanych do dokonywania cyberoszustw ale tekst Krytyki Politycznej przygląda się zjawisku z szerszej perspektywy. [Krytyka Polityczna]

• „Napięcia między Pakistanem a Afganistanem nasilają się w związku z doniesieniami o kolejnych atakach wzdłuż granicy. Tymczasem kruche zawieszenie broni między sąsiadami, niegdyś sojusznikami, zostało przedłużone o kolejne 48 godzin.” jeżeli nie wiecie jakie zawieszenie broni i jakie ataki na granicy pomiędzy Afganistanem a Pakistanem to Al-Dżazira Wam to wszystko wytłumaczy. [Al-Dżazira]

Afryka

• W Sudanie nie ustają walki o kontrolę nad Al‑Faszir, a dokład­niej: nad rumowiskiem, które do niedawna było jednym z najważniejszych miast w kraju. Głównymi ofiarami walk pozostają cywile, którzy regularnie giną w wyniku zarówno nieprecyzyjnego ostrzału jak i celowej kampanii terroru. Strony wojny domowej wspierane są przez wielu zagranicznych aktorów. Artykuł Konfliktów opisuje zaangażowanie Turcji oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich po przeciwnych stronach wojny, a także chińskie drony, które trafiły do kraju. [Konflikty]

• 25 września na Madagaskarze rozpoczęły się protesty wywołane przerwami w dostawie wody i energii elektrycznej. Protesty narastały, a 11 października do protestujących dołączyli wojskowi z jednostki Capsat. Następnie prezydent kraju uciekł z Madagaskaru na pokładzie francuskiego samolotu wojskowego, a 17 października dowódca jednostki Capsat, pułkownik Michael Randrianirina, został zaprzysiężony na tymczasowego prezydenta, a dalsze przekazanie władzy ma nastąpić w ciągu kolejnych 18-24 miesięcy. Madagaskar jest krajem z ogromem strukturalnych problemów, z gwałtownie rosnąca populacją, gdzie ponad 50% mieszkańców ma mniej niż 20 lat. [The Guardian]

• Były premier Kenii, Raila Amolo Odinga, zmarł podczas leczenia w Indiach w wieku 80 lat. Mimo tego, iż pięciokrotnie, bez sukcesu startował w wyborach prezydenckich, był jedną z postaci, które ukształtowały współczesną politykę Kenii. W kraju ogłoszono tydzień żałoby narodowej, państwowy pogrzeb zgromadził na stadionie w Nairobi dziesiątki tysięcy ludzi. Pierwszy artykuł od BBC przedstawia jego sylwetkę i jego wpływ na kenijską politykę ostatnich dekad, a drugi artykuł opisuje ceremonię i przemowy pogrzebowe, które miały miejsce w piątek. [BBC #1], [BBC #2]

• Kandydat opozycji w wyborach prezydenckich w Kamerunie, Issa Tchiroma Bakary, ogłosił swoje zwycięstwo. Oficjalne wyniki weekendowych wyborów spodziewane są jednak dopiero za dwa tygodnie. „Nasze zwycięstwo jest oczywiste. Trzeba je uszanować” – oświadczył Tchiroma w poście na Facebooku. Urzędujący w tej chwili prezydent Paul Biya, który ma 92 lata i jest najstarszym prezydentem świata, jest przy władzy od 43 lat. [Le Monde]

Ameryka Łacińska

• W niedzielę odbędzie się druga tura wyborów prezydenckich w Boliwii. Reuters przygotował artykuł z najważniejszymi informacjami dotyczącymi kandydatów jak i samego kraju. [Reuters]

• Kącik wenezuelski

  • „Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump potwierdził w środę, iż upoważnił Centralną Agencję Wywiadowczą (CIA) do przeprowadzenia tajnych operacji w Wenezueli. Dodał, iż jego administracja rozważa również operacje wojskowe na lądzie w Wenezueli, ponieważ napięcia między Waszyngtonem a Caracas nasilają się w związku z wieloma śmiertelnymi atakami USA na wenezuelskie łodzie na Morzu Karaibskim w ostatnich tygodniach.” [Al-Dżazira]

  • „Stany Zjednoczone zatrzymały ocalałych po tym, jak wojsko zaatakowało statek podejrzany o przewóz narkotyków na Karaibach, poinformowali w piątek przedstawiciel resortu obrony i inna osoba zaznajomiona z tą sprawą.” [AP News]

  • Ile razy adekwatnie Stany Zjednoczone zaatakowały rzekomych przemytników narkotyków przybywających z Wenezueli? AL-Dżazira ma ściągawkę z wszystkimi przypadkami jak najprawdopodobniej Stany Zjednoczone złamały prawo międzynarodowe. [Al-Dżazira]

  • Jeśli newsy o Wenezueli trochę Was konfundują to Krytyka Polityczna ma tekst, który przypomina o co chodzi w konflikcie pomiędzy Donaldem Trumpem a wenezuelskim dyktatorem, jak wygląda sytuacja opozycji w tym kraju oraz kim jest opozycyjna działaczka Maria Corina Machado, która dostała Pokojową Nagrodę Nobla. [Krytyka Polityczna]

• „Peru zamierza ogłosić stan wyjątkowy po tym, jak co najmniej jedna osoba zginęła, a kilkudziesięciu policjantów zostało rannych podczas rozległych protestów przeciwko prezydentowi José Jerí, który objął władzę zaledwie kilka dni temu.” W Peru niestety stabilnie. Najwyraźniej zmiana prezydentki na prezydenta nie uspokoiła nastrojów społecznych. [The Guardian]

• „W środę senat Urugwaju uchwalił ustawę dekryminalizującą eutanazję, dzięki czemu ten południowoamerykański kraj dołączył do nielicznej grupy państw, w których ciężko chorzy pacjenci mogą legalnie uzyskać pomoc w zakończeniu życia.” [AP News]

• „Administracja Trumpa zamierza zapewnić Argentynie dodatkowe finansowanie w wysokości 20 miliardów dolarów poprzez połączenie środków pochodzących z funduszy państwowych i sektora prywatnego.” Przypominamy, iż pomoc humanitarna, którą nagle obcięto była warta około 10 miliardów a wstępne szacunki mówią, iż przyczyni się to kilkunastu milionów zgonów. [AP News], [wstępne szacunki]

Ameryka Północna

• Co tam w Stanach Zjednoczonych? W Sobotę mają się odbyć ogromne protesty przeciwko polityce Trumpa. [The Guardian]

• Wyciekła zawartość czata Młodych Republikanów z Nowego Jorku. Pełno tam uprzedzeń jakich można się spodziewać po konserwatystach plus pochwały dla Adolfa Hitlera. A w biurze jedno z republikanów rozpoznano swastykę wpisaną w amerykańską flagę. [Politico]

• Większość dziennikarzy pracujących w Pentagonie zwróciło swoje przepustki w ramach protestu przeciwko nowym regulacjom jakie miały ich obowiązywać. Nie podobało im się, iż wszystkie informacje jakie chcą opublikować musiałby by wcześniej być zatwierdzone przez administrację Trumpa. [AP News]

• Dużo się mówiło o wpływie Elona Muska na administrację Donalda Trumpa ale chyba większy wpływ ma Russell Vought. Nie zajmuje on eksponowanego stanowiska w administracji ale zdaje się mieć ogromne wpływy – nie powinno to dziwić w końcu jest on jedną z osób odpowiedzialnych za Projekt 25, który był planem na przejęcie państwa przez Donalda Trumpa jaki został przygotowany przez prawicową Heritage Foundation przed wygraną Trumpa. [ProPublica]

• „Jeden republikanin kontroluje w tej chwili znaczną część infrastruktury wyborczej w Stanach Zjednoczonych. Były działacz Partii Republikańskiej Scott Leiendecker właśnie nabył firmę Dominion Voting Systems, dzięki czemu stał się właścicielem systemów wyborczych wykorzystywanych w 27 stanach.” [WIRED], [NPR]

• „Po opłaceniu pokoi hotelowych, aby zapewnić schronienie osobom bezdomnym, miasto Seattle celowo pozostawiło je puste. Do końca 2024 r. podatnicy wydawali 4200 dolarów miesięcznie za każdy pusty pokój, podczas gdy tysiące mieszkańców pozostawało bez dachu nad głową.” [ProPublica]

Oceania

• Po tym jak Chiny ogłosiły kontrolę eksportu metali ziem rzadkich, oczy zachodniego świata zwróciły się między innymi na Australię. Kraj ten jest bogaty w złoża metali, które ważne są w nowoczesnych technologiach. Jak wojna handlowa USA-Chiny wpłynąć może na Australię? [The Guardian]

Ekonomia i gospodarka

• „Szwajcarski sąd orzekł we wtorek, iż umorzenie obligacji Credit Suisse o wartości 16,5 mld franków szwajcarskich było niezgodne z prawem, co wzmogło nadzieje posiadaczy obligacji na odzyskanie strat i wywołało nowe pytania dotyczące sposobu, w jaki władze zajęły się ratowaniem banku.” jeżeli kiedykolwiek interesowało Was jak UBS przejął Credit Suisse to jest to artykuł dla Was. [Reuters]

• „Rząd holenderski przejął kontrolę nad Nexperia, chińskim producentem chipów z siedzibą w Holandii, w celu zabezpieczenia europejskich dostaw półprzewodników do samochodów i innych urządzeń elektronicznych oraz ochrony bezpieczeństwa gospodarczego Europy.” Jest to dość bezprecedensowy ruch i spodziewamy się, iż w niedługiej przyszłości powstaną głębsze analizy na ten temat. [BBC]

• „Od 12 miesięcy kupujemy energię elektryczną do naszego mieszkania po cenach giełdowych. Nasze rachunki za prąd spadły o połowę względem popularnej taryfy z jedną stawką na rok do przodu. Oto jak udało się to zrobić, czym jest taryfa dynamiczna i komu się opłaci.” [Wysokie Napięcie]

• Browar w Namysłowie idzie do likwidacji. Nie do sprzedaży. Tak zadecydowała Grupa Żywiec. Tak jak w przypadku browaru w Leżajsku 2 lata temu, tak i teraz chodzi tylko i wyłącznie o zysk wielkiego koncernu. Opowiada o tym Tomasz Kopyra z blogu Blog Kopyra kropka com. [###]