Wydanie 239, 30.05.2025

2 dni temu

Zapraszamy do czytania oraz do lokali wyborczych w niedzielę.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

  • „Powstał drugi największy rezerwat w Polsce. (...) Walory Puszczy Jodłowej zostały wreszcie docenione i objęte ochroną w ramach rezerwatu o powierzchni prawie 3 tys. hektarów. To czyni go drugim największym powierzchniowo rezerwatem leśnym w Polsce.” [Interia]

  • „Po 24 latach powstanie w Polsce nowy park narodowy. Po długich dyskusjach i negocjacjach zgody wyraziły lokalne samorządy leżące w dolinie Dolnej Odry. Nowy park narodowy znacznie wzmocni ochronę przyrody Międzyodrza, tworząc razem z powołanym 30 lat temu przez Niemców Nationalpark Unteres Odertal obszar chroniony wielkości ponad 16 tys. hektarów.” [OKO.press]

  • „Po spotkaniu premiera z ministrem finansów rząd rozpoczął prace nad postulowaną od dawna reformą Funduszu Kolejowego. – Możemy sobie pogratulować, bo jeszcze nigdy tak daleko nie zaszliśmy – cieszą się przedstawiciele branży. Zmiany mają zapewnić stabilność i elastyczność w planowaniu inwestycji, pozwalając polskim producentom i wykonawcom na szybszy rozwój.” [Rynek Kolejowy]

  • „Tańszy gaz od drugiej połowy roku. Od lipca 2025 r. gospodarstwa domowe zapłacą niemal 15% mniej za gaz. Według szacunków analityków decyzja Urzędu Regulacji Energetyki może obniżyć inflację CPI o 0,2 punktu procentowego r/r. To oznacza nie tylko powrót inflacji do dopuszczalnego przedziału celu NBP, ale także potencjalną zmianę tonu w polityce pieniężnej.” [Obserwator Gospodarczy]

  • „»Tusk i Trzaskowski wygrywają w więzieniach« – napisał kilka dni temu na platformie X Jarosław Kaczyński. Sprawdzamy, czy to prawda i pytamy eksperta, dlaczego tak się dzieje.” Argument wygrywania w więzieniach pojawia się co wybory ale zwykle nikt nie poświęca czasu w analizę. Dlatego właśnie polecamy ten artykuł gdyż pomoże on zrozumieć dlaczego tak się dziej. [OKO.press]

  • „W dzisiejszym odcinku Paweł Musiałek, prezes Klubu Jagiellońskiego, relacjonuje przebieg i wydźwięk konferencji CPAC.” Chociaż to podcast o wyborach prezydenckich a sama konferencja CPAC w Jasionce pod Rzeszowem miała za cel wsparcie kampanii Karola Nawrockiego to ciekawsze są aspekty tej konferencji nie będące bezpośrednio powiązane z wyborami. O nich też usłyszycie w tym podcaście. [###]

  • „Dlaczego historia pana Jerzego Ż. i jego mieszkania, które przejął Karol Nawrocki, staje się dla nas punktem wyjścia do opowiedzenia o tym, jak w naszym kraju żyją seniorzy? O jednym z najważniejszych tematów społecznych w Polsce, do którego bieżące sprawy polityczne, jak afera mieszkaniowa Karola Nawrockiego, są tylko puntem wyjścia, rozmawiamy z, dziennikarzem działu Kraj, współautorem artykułu z najnowszego wydania Tygodnika.” [###]

  • Cisza wyborcza tuż tuż, wydanie przedwyborcze za nami, ale mamy dla Was jeszcze jeden materiał – materiał, który jest podsumowaniem kandydatury Karola Nawrockiego. Tytuł dobrze oddaje o czym jest film: 8 powodów, aby nie głosować na Nawrockiego. [###]

  • Jeśli z jakiegoś powodu nie czujecie nadmiaru informacji o niedzielnych wyborach to przypominamy, iż wypuściliśmy wydanie specjalne, które jest poświęcone właśnie nim. [Pomocnik Neuropejski: Polskie wybory prezydenckie 2025]


  • Wojna w Ukrainie

    • Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich: Rosja wznawia zmasowane ataki powietrzne na Ukrainę. 1189. dzień wojny.

    • „Mimo, iż przez cały czas nie ma możliwości przeprowadzenia wyborów na Ukrainie, kampania wyborcza już trwa. Zarówno obóz rządzący Wołodymyra Zełeńskiego jak i opozycja starają się przekonać do siebie obywateli, oraz zniechęcić ich do tej drugiej strony. Jakim poparciem cieszy się urzędujący Prezydent? Kto tak naprawdę rządzi na Ukrainie? Jak wygląda opozycja? Czy w ukraińskim parlamencie obecni są prorosyjscy politycy? O tym mówią eksperci Ośrodka Studiów Wschodnich Tadeusz Iwański i Marcin Jędrysiak.” [###]

    • „W Madrycie został zastrzelony były współpracownik prezydenta Wiktora Janukowycza, twórca korupcyjnego systemu ukraińskich sądów Andrij Portnow. Komentuje Michał Kacewicz, redaktor naczelny polskiej redakcji Biełsatu (belsat.pl).” [###]

    • „Wysoki rangą rosyjski oficer, który kierował śmiertelnymi nalotami podczas oblężenia Mariupola na Ukrainie w 2022 roku, zginął w wybuchu granatu przed budynkiem mieszkalnym w południowej Rosji.” [TVP World]

    • Prezydent Zełenski spotyka się dziś w Niemczech z kanclerzem Merzem i prezydentem Steinmeierem. W poniedziałek Merz ogłosił, iż Niemcy znoszą restrykcje na dostawy broni, która mogłaby uderzać w cele daleko wewnątrz Rosji. Dzień później kanclerz przyznał, iż nie jest to żadna przełomowa decyzja, tylko potwierdzenie sytuacji istniejącej od wielu miesięcy. Prezydent Trump powiedział, iż rozważa nowe sankcje na Rosję. Po niedzielnym zmasowanym ataku Rosjan na Kijów stwierdził, iż Putin „kompletnie oszalał”. W jakim miejscu znajdują się negocjacje pokojowe w wojnie Rosji z Ukrainą? Kto jest zwycięzcą tej fazy konfliktu? Odpowiada Daniel Szeligowski z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. [###]

    • Raport przygotowany przez grupę Multilateral Sanctions Monitoring Team (MSMT) ujawnia, jak silna jest zależność Moskwy od reżimu Kim Dzong Una.. To grupa składająca się z 11 państw — m.in. USA, Korei Południowej i Japonii. Została uruchomiona w październiku ubiegłego roku w celu monitorowania sankcji ONZ wobec Korei Północnej. Mowa o milionach sztuk amunicji czy rakietach balistycznych. [OKO.press]


    Europa

    • „29 maja br. Rada UE zadecydowała o przyjęciu wartego 150 mld euro Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy (SAFE), który ma wesprzeć inwestycje państw członkowskich we wzmacnianie wspólnych umiejętności obrony. Jest to odpowiedź na zagrożenie ze strony Rosji i naciski USA na przejęcie przez Europejczyków większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo. O skuteczności SAFE zadecyduje jakość narodowych planów, na podstawie których będą udzielane pożyczki.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych], [Ośrodek Studiów Wschodnich]

    • „Integracja uchodźców w europejskich krajach przebiegałaby bardziej pomyślnie, gdyby nie przepisy, które celowo tę integrację utrudniają. Jak wynika z analizy trójki ekonomistów, ze względu na zakazy pracy dla osób ubiegających o azyl w długim okresie uchodźcom znacznie rzadziej udaje się znaleźć trwałe i dobre zatrudnienie.” [Obserwator Gospodarczy]

    • „Kilka państw ryzykuje utratę ogromnych kwot darmowej gotówki, ponieważ Komisja Europejska ma zniweczyć nadzieje rządów na to, iż jej fundusz odbudowy po pandemii o wartości 650 miliardów euro zostanie przedłużony poza rok 2026.” [Politico]

    • OSW przygotował kolejny odcinek w cyklu o depopulacji/demografii różnych państw europejskich. Dziś prezentujemy Wam tekst poświęcony naszemu południowemu sąsiadowi: Depopulacja Słowacji: między wsparciem dzieci a seniorów. [Ośrodek Studiów Wschodnich]

    • „Francuska minister zdrowia i rodziny Catherine Vautrin ogłosiła w czwartek, iż od 1 lipca zakazane będzie palenie we wszystkich miejscach na zewnątrz, do których dostęp mają dzieci, w tym na plażach, w parkach i na przystankach autobusowych.” Mamy nadzieję, iż inne państwa europejskie pójdą tym śladem. [France24]

    • „Od pół roku w Serbii realizowane są wielkie protesty studentów. Pod wieloma względami to ruch, którego ten region jeszcze nie widział. Czy Aleksandar Vučić jest zagrożony? Czy studenci są w stanie zmienić system polityczny Serbii? Jak władza z nimi walczy? Na te i inne pytania odpowiada Marta Szpala, ekspertka OSW.” [###]

    • „Czeski rząd potępił w środę Chiny za przeprowadzenie cyberataku na swoje ministerstwo spraw zagranicznych, w wyniku którego ujawniono tysiące jawnych wiadomości e-mail.” [Politico]

    • „Polski MSZ ostrzega przed wyjazdami do Gruzji. Czy rzeczywiście jest się czego obawiać, wyjeżdżając do Gruzji?” [Przegląd Agnieszki Filipiak]

    • „Odstraszyć darczyńców, zagłodzić dziennikarzy. Orbán rozprawia się z niezależnymi mediami. Węgierska Ustawa o przejrzystości życia publicznego jest wzorowana na rosyjskiej Ustawie o zagranicznych agentach i ma ten sam cel: zlikwidować niezależne media i organizacje.” Chociaż pisaliśmy już wcześniej o tych pomysłach Orbána to tym razem możecie o tym przeczytać po polsku. [Krytyka Polityczna]

    • „Większość państw UE – w tym Francja i Niemcy – chce, aby Komisja Europejska rozprawiła się z Węgrami w związku z planem premiera Viktora Orbána, aby zakazać zbliżających się Parad Równości w Budapeszcie, zgodnie ze wspólnym oświadczeniem opublikowanym przez POLITICO.” Miło, iż coś się dzieje ale widząc, iż na razie jest za mało głosów żeby cokolwiek w związku z tym zrobić jest niepokojące. [Politico]

    • „Od przyszłego tygodnia Dania zaczyna likwidować wszystkie skrzynki pocztowe w kraju, a ostatni list dostarczy 30 grudnia. Czy, o ile jej śladem podążą inne kraje mające problemy z własnymi usługami, oznacza to nieubłaganą paczkomatyzację kontynentu?” [###]


    Bliski i Środkowy Wschód


    Azja


    Afryka


    Ameryka Łacińska


    Ameryka Północna


    Oceania


    Ekonomia i gospodarka


    Nauka i technologia


    Idee, kultura, społeczeństwo

    Idź do oryginalnego materiału