Wydanie 202, 13.09.2024

6 dni temu

Oni Panoszą się w Polsce. Mowa oczywiście o rosyjskich trollach, które podkopują społeczne poparcie dla Wolnej i Bezpiecznej Ukrainy.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

  • Wiecie o co chodzi z cofnięciem kontrasygnaty przez Donalda Tuska? Okazuje się, iż prawnicy też nie do końca wiedzą. TVP Info cytuje prof. Łętowską, która wyraża pewne zrozumienie wobec działania premiera ale są też inni eksperci, którzy nie podzielają jej zdania. Tymczasem TVN24 informuje o tym co dzieje się w Sądzie Najwyższym i jest bezpośrednio związane z tym znikającym podpisem Donalda Tuska. [TVP Info], [TVN24]

  • „Prokuratura zarzuca byłemu europosłowi PiS Ryszardowi Czarneckiemu korupcję. Jej elementem miał być lobbing u władz Uzbekistanu na rzecz Collegium Humanum. Pokazujemy, skąd dobre kontakty Czarneckiego w państwie rządzonym przez dyktatora podobnego do białoruskiego Łukaszenki” [OKO.press]

  • „Seria wpisów w serwisie X wywołała dyskusję o tym, iż Donald Tusk i jego rząd zatrzymują inwestycję w Centralny Port Komunikacyjny, by skorzystały na tym Niemcy. Niemiecki przewoźnik towarowy ogłosił bowiem rozbudowę portu cargo we Frankfurcie nad Menem. Wyjaśniamy, dlaczego tej inwestycji i budowy CPK nie należy porównywać.” [TVN24]

  • „Polacy robią zakupy w szwedzkim sklepie wysyłkowym dla neonazistów. Ustaliliśmy, iż współpracownik Roberta Bąkiewicza, współtwórca Straży Narodowej, kupił m.in. płytę zespołu sławiącego włoskiego faszystę. Z kolei działacz Konfederacji z Jaworzna, który publikuje antysemickie treści, w tym samym sklepie zaopatrywał się w krążki kapeli ze swastyką w nazwie.” [Frontstory]

  • „Nie wygramy ze stereotypami w zamkniętej dyskusji o rasizmie, jeżeli nie otworzymy się na przykłady, wydarzenia, relacje i sytuacje przełamujące te uprzedzenia.” Polecamy wywiad z autorką książki o polakach afrykańskiego pochodzenia gdyż pokazuje on, iż można mówić o tym temacie bez skupianiu się na słowie „rasizm” – choćby jeżeli mówi się o konfliktach i problemach. [Krytyka Polityczna]

  • Jeśli ciekawi Was co o powszechnym poborze myślą wojskowi eksperci, to polecamy ten dłuższy tekst opublikowany w Konfliktach. „Jeżeli nie ma konieczności odwieszenia poboru, jak twierdzą politycy i niektórzy dowódcy wojskowi, to dlaczego na ćwiczeniach rezerwy średnia wieku żołnierzy rezerwy przekracza czterdzieści lat? Młodszych rezerwistów praktycznie nie ma! Dlaczego za ministra Błaszczaka, drogą nacisków, do wojska włączano pracowników cywilnych MON? I czy jest plan polityków zastąpienia około 200 tysięcy rezerwistów, którzy w ciągu dziesięciu lat przejdą w stan spoczynku i wyjdą poza wiek, który obejmuje mobilizacja? Te pytania rzadko pojawiają się w przestrzeni publicznej.” [Konflikty]

  • „Dlaczego nauczyciele nie pojawili się na rozpoczęciu roku szkolnego? Nie chodzi oczywiście o wszystkich nauczycieli, ale o całkiem zauważalną w niektórych szkołach część kadry. To jeden z wątków naszej rozmowy, przeprowadzonej w pierwszych godzinach nowego roku szkolnego.”


Wojna w Ukrainie

  • Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia [Ośrodek Studiów Wschodnich].

  • „Ukraina zaatakowała stolicę Rosji we wtorek w swoim największym jak dotąd ataku dronów, zabijając co najmniej jedną osobę i niszcząc dziesiątki domów w regionie moskiewskim oraz zmuszając około 50 lotów do przekierowania z lotnisk wokół Moskwy.” [Reuters]

  • Wspominaliśmy już o rekonstrukcji ukraińskiego rządu ale PISM opublikował analizę i uważamy, iż warto na nią zerknąć. „Rekonstrukcja rządu przeprowadzana jest, gdy sytuacja militarna Ukrainy jest trudna, a zaufanie ukraińskiego społeczeństwa do rządu spada. Ma zademonstrować siłę i jedność władzy zarówno na potrzeby polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

    Jeśli ktoś woli wersję audio, polecamy materiał od OSW.

  • „Amerykański sekretarz stanu Antony Blinken podczas wizyty w Warszawie nie potwierdził, iż USA wyrażą zgodę na wykorzystywanie przez Ukrainę zachodnich pocisków dalekiego zasięgu do ostrzeliwania Rosji. Nie wykluczył jednak takiej możliwości.” [Euractiv]

  • „W dzisiejszym podcaście OSW porozmawiamy o relacjach Ukraina-Naddniestrze. Jak one wyglądały przed wojną? Ilu Ukraińców mieszka w Naddniestrzu, jak Naddniestrzanie zareagowali na wojnę? Na pytania odpowie Kamil Całus- ekspert OSW”

  • Była pracownica Russia Today spędziła kilka miesięcy na froncie wśród rosyjskich żołnierzy, ubrana w rosyjski mundur. Film, który stworzyła powtarza rosyjskie narracje propagandowe ale kanadyjskie instytucje, które ufundowały ten film (sic!) zaprzeczają temu, iż jest to film propagandowy oraz twierdzą, iż autorka przebywała na froncie bez wiedzy władz Rosji. Że ludziom nie wstyd takie głupoty wygadywać. [The Counteroffensive with Tim Mak]

  • „Panel akademicki na temat wojny rosyjsko-ukraińskiej z udziałem rosyjskiego i ukraińskiego naukowca. Międzynarodowa nagroda pokojowa dla rosyjskiego i ukraińskiego aktywisty. Wystawa antywojenna z udziałem ukraińskich i rosyjskich artystów. W zależności od tego, skąd pochodzisz, możesz mieć zupełnie inny pogląd na takie wydarzenia. Dlaczego tak wiele osób na Zachodzie postrzega ich organizację jako humanistyczną interwencję? Dlaczego wywołuje to oburzenie wśród Ukraińców?” Tekst ten ma kilka miesięcy ale przez cały czas jest warty przeczytania. [Fundacja im. Heinricha Bölla]

  • Chociaż w Ukrainie trwa wojna to mieszkańcy chcą korzystać z wakacji i pogody żeby chociażby na chwilę uciec myślami od wojny. Polecamy krótki esej o końcu wakacji w Odessie. [Inkstick]


Europa

  • „Unia nie reguluje co prawda krzywizny bananów i rozmiaru prezerwatyw – te kłamstwa rozpowszechnił Boris Johnson – ale ogranicza się do drobnych, punktowych reform. Zmieniając nam żarówki i nakrętki do butelek, UE zachowuje się tak, jak gdyby wierzyła w »koniec historii« i jakby żadne istotne zmiany nie były potrzebne ani możliwe.” [Krytyka Polityczna]

  • „Draghi do liderów UE: albo zmiany i wyższy dług, albo stagnacja. Jego plan odmieni Europę? Wzrost gospodarczy całej UE spowalnia, brakuje nam innowacji, nie powstają nowe wielkie firmy. Były szef Europejskiego Banku Centralnego ma pomysł jak to zmienić. Ale część liderów Unii nie chce go słucha” [OKO.press], [Euractiv]

  • Viktor Orban (najprawdopodobniej zainspirowany działaniami republikanów w Stanach Zjednoczonych) chce wysyłać migrantów autobusami z Węgier do Brukseli. Dlaczego? Jak na to reagują władze Brukseli i Unii Europejskiej? [Euronews]

  • Lepiej z Rosji niż przez Chorwację: przyszłość dostaw ropy na Węgry i Słowację [Ośrodek Studiów Wschodnich]

  • „Niemiecki rząd ogłosił wprowadzenie tymczasowej kontroli na wszystkich lądowych granicach kraju. Działanie nazwał próbą rozwiązania problemu nielegalnej migracji i ochrony społeczeństwa przed zagrożeniami, takimi jak islamski ekstremizm.” TVN24 pisze o działaniu Niemiec a OKO.press informuje o reakcji Donalda Tuska na tę decyzję. [TVN24], [OKO.press]

  • „Przeszło dwa i pół roku temu kanclerz Olaf Scholz ogłosił Zeitenwende – epokową zmianę wywołaną napaścią Rosji na Ukrainę. Szefa rządu i sam proces zmian od początku w Niem­czech krytykowano: mało ambitny, niedostateczny, powolny. Czas, który upłynął od lutego 2022 roku, pozwala dokładniej sprawdzić, co udało się osiągnąć. Zadania tego podjęły się Niemiecka Rada Polityki Zagranicznej (DGAP) i Kiloński Instytut Światowej Gospodarki. Wyniki ich badań są bardzo krytyczne, a dla kanclerza – miażdżące.” [Konflikty]

  • Niemieckie władze tak bardzo chcą walczyć z antysemityzmem, iż 25% przypadków gdy ktoś poniósł skutki oskarżeń o antysemityzm dotyczą Żydów. Co według Was jest bardziej prawdopodobne, iż niemieccy Żydzi są takimi strasznymi antysemitami czy może definicja antysemityzmu stosowana w Niemczech jest tak szeroka, iż być może bezużyteczna? Więcej o tym pisze DW. [DW]

  • „Najbogatszy człowiek w Niemczech jest wart 44 miliardy dolarów. Źródło jego rodzinnej fortuny? Naziści wiedzą. Klaus-Michael Kuehne, urodzony w 1937 roku, ma więcej pieniędzy niż Ken Griffin, MacKenzie Scott czy François Pinault. Tylko nie pytaj go, jak stał się tak bogaty.” [Vanity Fair]


Bliski i Środkowy Wschód

  • Jak się żyje na Zachodnim Brzegu Palestyńczykom, którzy są terroryzowani przez uzbrojonych osadników? Delikatnie rzecz ujmując, nie jest dobrze. W realia tego świata, gdzie religijni syjoniści (na których sankcje nałożył największy sojusznik Izraela czyli USA) usiłuja zaprowadzać swoje porządki zabiera nas The Guardian. [The Guardian]

  • Wojna w Strefie Gazy ciągle trwa. W ostatnim izraelskim nalocie zginęło 18 osób, w tym 6 pracowników UNRWA czyli Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie. [The Guardian]

  • Izraelczycy zintensyfikowali naloty na Syrię i znajdujące się tam instalacje powiązane z Iranem. W ostatnią niedzielę w wyniku ataku w dystrykcie Hama zginęło co najmniej 18 osób. Od 7. października zeszłego roku, w Izrael przeprowadził w Syrii 76 nalotów, w których zginęło 287 wojskowych powiązanych z Iranem i Syrią oraz 27 cywilów. [AP News]

  • Prezydent Iranu odwiedził w swej pierwszej zagranicznej podróż Irak. Podpisano tam kolejne umowy dotyczące współpracy gospodarczej i w zakresie bezpieczeństwa. Co wyróżnia te wizytę to fakt, iż Pezeszkian jest pierwszym prezydentem Iranu, który odwiedził Iracki Kurdystan. Został tam przyjęty przez Masouda Barzaniego, lidera tego autonomicznego regionu. [France 24]

  • Nie pierwszy raz w Iranie wraca kwestia przeniesienia stolicy z w tej chwili pełniącego tę funkcję Teheranu, gdzieś bliżej Zatoki Perskiej. Dlaczego administracja nowego prezydenta podnosi ten temat i jakie są za tym argumenty? Od zanieczyszczenia powietrza, przez handel, po tektonikę.

  • W Haszymidzkim Królestwie Jordanii (czyli państwie znanym jako Jordania) odbyły się wybory do parlamentu. Przy frekwencji wynoszącej jedynie 32%, najwięcej mandatów w parlamencie uzyskała partia islamistyczna, powiązana z Bractwem Muzułmańskim. Zdobyli oni 31 ze 138 miejsc. Jordania jest domem dla wielu Palestyńczyków i ich potomków, co przy toczącej się wojnie w Gazie najpewniej miało wpływ na wynik wyborów. [DW]

  • W Libanie, ledwo funkcjonującym państwie, trwa proces byłego szefa banku centralnego. Jest on oskarżony o sprzeniewierzenie 42 milionów dolarów. Sąd właśnie zadecydował, iż oskarżony póki co nie może wyjść na wolność i pozostanie w areszcie. [AP News]

  • W tureckiej akademii sił zbrojnych, na zakończenie studiów około 400, spośród 960 absolwentów ślubowało wierność sekularnym wartościom. Wywołało to zdecydowaną reakcję prezydenta kraju, który zapowiedział czystki mające na celu wyeliminowania ich z armii, a także śledztwo odnośnie tego, kto za tym ślubowaniem stał. Erdogan powiedział, iż w tureckich siłach zbrojnych nie ma dla nich miejsca. [AP News]

  • „Co wolno kobiecie według taliba? Zgodnie z ogłoszonym przez talibów kodeksem – prawie nic. Niektóre zakazy są tak drobiazgowe, iż byłyby śmieszne, gdyby nie były straszne. Jak i po co talibowie zamierzają wprowadzić je w życie?” Chociaż pisaliśmy o nowych obostrzeniach dla kobiet jakie wprowadził rząd Talibów to i tak polecamy podcast Jagielski/Story, który szerzej się temu przygląda.


Azja

  • Władze Pakistanu pracują nad zabezpieczeniem całego kraju przed cyberatakami ale krytycy uważają, iż to będzie bariera, która odetnie pakistański internet od zewnętrznego świata na wzór chiński. Rest of World ma artykuł, który opisuje jak obecne działania rządu wpływają na twórców nowych technologii. [Rest of World]

  • „Celem chińskich władz wobec Tajwanu pozostaje przyłączenie wyspy do ChRL. Nie wykluczając działań wojskowych, koncentrują się na środkach politycznych obliczonych na destabilizację sytuacji. Po styczniowych wyborach na Tajwanie ChRL próbuje m.in. wzmacniać podziały między większością parlamentarną a głową państwa.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

  • „W dzisiejszym odcinku o kierunkach chińskiej gospodarki i wizji na przyszłość. W podcaście występuje Maciej Kalwasiński- ekspert OSW.”

  • „Ponad 140 ofiar śmiertelnych w Wietnamie, wody powodziowe zagrażają centrum Hanoi. Mieszkańcy stolicy zostali ewakuowani, a uczniom nakazano pozostanie w domach, podczas gdy cała wioska została podobno zasypana przez osuwisko w północnym Wietnamie.” The Guardian opisuje skutki Tajfunu Yagi. [The Guardian]

  • „Kiedy Konflikty piszą o Morzu Połud­nio­wo­chiń­skim, zwykle czynią to w kontekście kon­fron­tacji między Chinami a Filipinami i Wietnamem. Tym razem jednak sprawa dotyczy Malezji, która znalazła się na kursie kolizyjnym z Pekinem. Nie oznacza to, iż na innych odcinkach nic się nie dzieje. Dzieje się sporo, szczególnie na linii Hanoi–Manila, które sys­te­ma­tycz­nie przezwyciężają wzajemną nieufność i zacieśniają współpracę.” [Konflikty]

  • Znacie Moo Deng, viralowego hipopotamka którego ostatnio jest dużo w internecie? The Guardian ma artykuł, z którego dowiecie się więcej o tym zwierzaku. [The Guardian]


Afryka

  • „W dniach 27–30 sierpnia w Nairobi odbył się drugi Amerykańsko-Afrykański Szczyt Energii Jądrowej. Przy tej okazji firmy z USA i Ghany zawarły porozumienie w sprawie budowy w tym kraju małego reaktora modułowego (SMR) oraz utworzenia regionalnego centrum kształcenia kadr z zakresu energetyki jądrowej. Propozycja ta, poza jej wymiarem gospodarczym, stanowi próbę podważenia dominacji Rosji i Chin w obszarze rozwoju technologii nuklearnych w Afryce.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

  • „Sytuacja w Sudanie jest w tej chwili jednym z naj­więk­szych kryzysów humani­tar­nych na świecie. Wojna między siłami rządowymi a Siłami Szybkiego Wsparcia generała Mohameda Hamdana Dagalo »Hemed­tiego« trwa od kwietnia 2023 roku, a rozwiązanie jest tak samo daleko, jak było dwa, trzy lub cztery miesiące temu. Na zmaganiach generałów oczy­wiś­cie naj­bar­dziej cierpi ludność cywilna. Społeczność między­naro­dowa zaczyna dostrzegać, iż sytuacji nie da się dłużej ignorować.” [Konflikty]

  • O ECOWAS czyli Wspólnocie Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej pisaliśmy głównie w kontekście puczy wojskowych do jakich dochodziło w tym regionie na przestrzeni ostatnich lat. Obserwator Gospodarczy przygotował artykuł, w którym szczegółowo opisał zadania jakimi zajmuje się ta organizacja oraz rzeczy jakie można uznać za jej sukcesy. [Obserwator Gospodarczy]

  • „Zwycięzcą przyspieszonych wyborów prezydenckich w Algierii, które odbyły się w sobotę, został dotychczasowy szef państwa Abd al-Madżid Tabbun – poinformowały w niedzielę władze kraju. Jak przekazano, Tabbun uzyskał ponad 94 procent głosów, jednak frekwencja była bardzo niska.” [TVN24]

  • „Prezydent Senegalu Bassirou Diomaye Faye rozwiązał w czwartek parlament kierowany przez opozycję, otwierając drogę do przyspieszonych wyborów parlamentarnych sześć miesięcy po tym, jak został wybrany dzięki antyestablishmentowej kampanii.” [AP News]


Ameryka Łacińska

  • „Populizm latynoamerykański to zjawisko polityczne, które odgrywało i przez cały czas odgrywa kluczową rolę w historii politycznej wielu państw Ameryki Łacińskiej. Dzisiaj przyjrzymy się Javierowi Milei i Argentynie.” Przedstawialiśmy wielokrotnie materiały krytyczne wobec obecnego prezydenta Argentyny, ale adekwatnie dlaczego został wybrany na to stanowisko? M.in na to pytanie stara się odpowiedzieć ten odcinek podcastu.

  • W Meksyku kończą się prace nad kontrowersyjną reformą sądownictwa. Americas Quarterly pokazuje podobieństwa między proponowaną reformą a zmianami jakie zaszły w Boliwii jakiś czas temu – nie przyniosły one korzyści nikomu poza partią rządzącą (ale chyba nie o to powinno chodzić). The Atlantic Council pisze o tym jak ta reforma może wpłynąć na umowę handlową pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Meksykiem i Kanadą. [Americas Quarterly], [The Atlantic Council]

  • „Opozycyjny kandydat na prezydenta Wenezueli Edmundo González spotkał się w czwartek z premierem Hiszpanii Pedro Sánchezem, cztery dni po ucieczce do europejskiego kraju w ramach wynegocjowanego porozumienia z rządem Nicolása Maduro.” [AP News]


Ameryka Północna

  • „Jak ważne w toczącej się w Stanach Zjednoczonych kampanii wyborczej są kwestie klimatyczne oraz energetyczne? Czy amerykańscy wyborcy zwracają uwagę na stanowisko kandydatów w tych kwestiach? I jak do nich podchodzą pretendenci do objęcia władzy w Białym Domu – Kamala Harris oraz Donald Trump? O tym, jak istotny zarówno dla kandydatów jak i ich wyborców jest klimat oraz energetyka opowiadają Mateusz Piotrowski oraz Tymon Pastucha. Zapraszamy na kolejny odcinek Stanów wyborczych!”

  • „Trump oświadczył, iż jeżeli Harris wygra, w Ameryce nadejdzie zakaz posiadania broni, na co Harris odparła z uśmiechem, iż zarówno ona, jak i jej kandydat na wiceprezydenta, sami posiadają broń. Trump groził, iż Harris rozwiąże policję, na co ona – prokuratorka – uśmiechnęła się z politowaniem.” Trump przegrał debatę ale to raczej nie będzie miało dużego wpływu na wybory. Więcej o debacie przeczytacie w Krytyce Politycznej. [Krytyka Polityczna]

  • Miasteczko w USA podupadło, przyjechali imigranci, zatrudnili się w fabryce, która do tej pory miała problemy ze znalezieniem pełnej obsady pracowników. Okazuje się, iż dla wielu osób nie jest to historia sukcesu jakich wiele w Stanach Zjednoczonych tylko najgorszy koszmar – dlatego też zaczęli wymyślać oskarżenia, iż przyjezdni mordują i jedzą zwierzaki mieszkańców. Byłoby to tylko odrobinę niepokojące ale Donald Trump powtórzył te oskarżenia w czasie debaty z Kamalą Harris. Chociaż nie ma żadnych dowodów na prawdziwość tych zarzutów to republikanie nie ustają w rozpowszechnianiu tych plotek (zdając sobie sprawę z ich fałszywości). New Lines Magazine pokazuje jak plotka została wymyślona przez skrajną prawicę a Parker Molloy ukazuje nieadekwatne potraktowanie tego tematu przez główne media. [New Lines Magazine], [Read the TPA]

  • Pisaliśmy tydzień temu o tym jak władze federalne Stanów Zjednoczonych unaoczniły działania dezinformacyjne fundowanej przez Rosję. Jak to jednak dokładnie wyglądało? Jaki był (i ciągle jest) mechanizm działania osób rozsiewających rosyjską propagandę? To tłumaczy [The Digital Forensic Research Lab].


Oceania

  • Przenoszenie księży pedofilów do innej parafii jest tak powszechne jak chrześcijaństwo – to globalna praktyka. zwykle pedofil jest przenoszony na prowincję, aby go niejako ukryć. Niestety dla Oceanii, z perspektywy USA, Australii czy Nowej Zelandii taką głęboką prowincją są właśnie wyspy leżące na Pacyfiku, gdzie przeniesieni pedofile krzywdzili kolejne osoby. [Radio New Zealand]


Ekonomia i gospodarka

  • „Duża popularność chińskich aplikacji zakupowych, mediów społecznościowych czy urządzeń elektrycznych każe postawić sobie pytanie: jak Chiny wykorzystują pozyskane dzięki nim dane? Miliony użytkowników Tiktoka czy popularnych aplikacji dają możliwość zebrania chińskim podmiotom wielu informacji na temat ich użytkowników. O tym, jakie to niesie ze sobą niebezpieczeństwa, w rozmowie z Sarą Nowacką, opowiada Marcin Przychodniak.”

  • We Francji aresztowana założyciela aplikacji Telegram w związku ze sprawą o łamania prawa przy jej użyciu. Minęło trochę czasu i nagle okazało się, iż może być lepsza moderacja w tym serwisie. O tym co dokładnie zmieniło się w serwisie Telegram pisze [TechCrunch].

  • Apple na konferencji zaprezentowało nowe modele telefonu iPhone, tym razem z numerem 16. Chociaż bardzo chwalą się wykorzystaniem systemów sztucznej inteligencji to jednak nie od razu będą one dostępne. A jeżeli mieszkacie w Unii Europejskiej, to możecie poczekać na nie jeszcze dłużej – w przeciwieństwie do innych korporacji używających systemów AI w swoich telefonach Apple nie może się dogadać z organami nadzorczymi UE. O nowym iPhonie przeczytacie w The Verge a Reuters informuje o końcu sprawy przeciwko firmie Apple związanej z niepłaceniem należnych podatków. [The Verge], [Reuters]


Nauka i technologia

  • „Pierwszy zegar atomowy sprawdzi, czy fundamentalne siły stałe ulegają zmianie. Ultraprecyzyjny pomiar przejścia w sercach atomów toru daje fizykom narzędzie do badania sił, które wiążą wszechświat.” [Quanta Magazine]

  • „Dwóch astronautów zakończyło pierwszy komercyjny spacer kosmiczny i przetestowało zredukowane skafandry kosmiczne zaprojektowane przez SpaceX, w jednej z najśmielszych prób przesunięcia barier prywatnie finansowanych lotów kosmicznych.” [The Guardian]

  • „USA i Chiny zbliżają się do odnowienia paktu o współpracy naukowej – mimo napięć. Źródła twierdzą, iż kraje są bliskie porozumienia, ale zbliżające się wybory prezydenckie w USA prawdopodobnie je utrudniają.” [Nature]

  • „Naukowcy zajmujący się chorobami zakaźnymi wzywają do wprowadzenia bardziej rygorystycznych środków bezpieczeństwa biologicznego na fermach hodujących zwierzęta na futra, aby zapobiec przenoszeniu się niebezpiecznych patogenów ze zwierząt na ludzi. Fermy zwierząt futerkowych mogą stanowić pomost między ludźmi a wirusami krążącymi wśród dzikich zwierząt, mówi Eddie Holmes, wirusolog z Uniwersytetu w Sydney w Australii.” [Nature]

  • Mózg skrywa przez cały czas wiele tajemnic. O tym co o jego pracy wiemy, jak go badamy, o neuronach i synapsach, plastyce i wycinaniu fragmentów mózgu, o etyce badań, a także o neuronie Jennifer Aniston opowiada dr hab. Jan Kamiński z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.

  • Donald Trump jeszcze w latach 90 tych pisał, iż azbest jest w 100% bezpieczny, a jego zła prasa to efekt działania konkurencji i wpływów firm, które azbest usuwają. Jak się domyślacie, nie miał racji. Dawid Myśliwiec na swoim kanale opowiada o samym azbeście, eternicie, ich usuwaniu i zagrożeniach dla naszego zdrowia, które azbest powoduje.

  • Powszechnie uważa się, iż mieszkańcy Rapa Nui (czyli inaczej mówiąc Wyspy Wielkanocnej) doprowadzili do zapaści ekosystemu na wyspie. Nature opisuje badanie, które przeczy tej tezie. [Nature]


Idee, kultura, społeczeństwo

  • „Rynek mikroseriali, których odcinki realizowane są średnio 3 minuty, ma już niedługo być w Chinach warty więcej niż cała branża filmowa. Czemu dla ich producentów przyszłość może jednak wcale nie być taka różowa i czy uda im się wyeksportować ten fenomen za granicę?”

Idź do oryginalnego materiału