Wydanie 201, 06.09.2024

2 tygodni temu

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

„W środę funkcjonariusze policji przeprowadzili przeszukanie w domu Roberta Bąkiewicza, byłego przewodniczącego Stowarzyszenia Marsz Niepodległości, w ramach śledztwa dotyczącego zdarzeń z Marszu Niepodległości z 2018 r. Prokurator Norbert Woliński z Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga potwierdził Polskiej Agencji Prasowej, iż działania są częścią ponownie otwartego śledztwa.” [Onet]
„Jest przełom w dyskusji o statusie 3 tysięcy wadliwych neo-sędziów. Rząd chce, by wrócili oni na poprzednio zajmowane stanowiska, dla części z nich będą dyscyplinarki. Nominacje zachowają tylko asesorzy. Rząd rozważy też zatrzymanie finansowania dla neo-KRS”. [OKO.press]
„Chcemy, żeby dzieci z Ukrainy miały możliwość uczenia się języka ukraińskiego, żeby mogły mieć swoje zajęcia sobotnie, gdzie nauczą się o swojej historii, o swojej geografii, poznają swoje piosenki. Natomiast nie możemy pozwolić na to, żeby funkcjonowały w odrębnym systemie edukacyjnym – mówi sekretarzyni stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha.” jeżeli interesuje was temat edukacji bądź integracji ukraińskich dzieci to polecamy wywiad w Krytyce Politycznej. [Krytyka Polityczna]
„Ponad pół miliona Czechów przyjechało na wakacje nad polskie morze – wynika ze wstępnych danych Krajowej Izby Gospodarczej. Moim gościem był dr Krzysztof Dębiec, Ośrodek Studiów Wschodnich.”

Wojna w Ukrainie

Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich. [Ośrodek Studiów Wschodnich.]
„Tragedia w Połtawie. Ponad 51 zabitych i 200 rannych po rosyjskim ataku na instytut wojskowy. Rośnie bilans ofiar po ataku Rosji na wojskową uczelnię w ukraińskiej Połtawie. Ukraina potrzebuje systemów obrony przeciwlotniczej oraz broni dalekiego zasięgu” [OKO.press]
„5 września Rada Najwyższa (RN) powołała na stanowiska 10 nowych ministrów, w tym dwóch wicepremierów (zob. Aneks 1). Dzień wcześniej do dymisji podało się sześciu szefów resortów (jedno ministerstwo zlikwidowano) i szef Funduszu Mienia Państwowego (FMP). Pięć innych stanowisk ministerialnych od kilku miesięcy pozostawało nieobsadzonych.” [Ośrodek Studiów Wschodnich], [OKO.press]
„Rosja wzmacnia postępy w Donbasie dzięki broni chemicznej. Ukraińscy żołnierze są często nieprzygotowani i niewyposażeni do przeciwdziałania rosnącemu użyciu środków chemicznych przez Rosję.” O tym jak wygląda sytuacja na donbaskim froncie przeczytacie w artykule. [The Kyiv Independent]
O tym, iż Rosja eksportuje ropę naftową tankowcową flotą cienia, wszyscy wiedzą. w tej chwili do gry wchodzą również metanowce – operujące tak samo na bardzo nie przejrzystych zasadach. Okręty należą do zarejestrowanej w indyjskim Bombaju nieznanej wcześniej firmy Ocean Speedstar Solutions, niewiadomy jest status ich ubezpieczenia, a podczas żeglugi wyłączyły transpondery. [Ośrodek Studiów Wschodnich]
„Często można znaleźć zwierzęta w pobliżu żołnierzy, a niektórym udaje się choćby oswoić susła, jeża lub kunę na linii frontu. Na pierwszym miejscu są jednak psy, które nie mają konkurencji. Powód tego jest prosty, a historia rozwija się poniżej.” Polecamy reportaż Ukraińskiej Pravdy o psach w wojsku. [Ukrainska Pravda]

Europa

Słyszeliście, iż w Bułgarii będą kolejne wybory parlamentarne w tym roku? M.in o tym jest ten odcinek podcastu Europe Elects gdzie prowadzący podsumowują wybory, które odbędą się w dalszej części roku w różnych państwach Europejskich. Poza wyborami w Bułgarii omówione są m.in zbliżające się wybory w Azerbejdżanie, Czechach czy Rosji.

Po odrzuceniu kandydatki koalicji lewicowej na premierkę prezydent Macron wybrał osobę, której powierzy misję stworzenia rządu. Osobą tą jest Michel Barnier, były francuski komisarz europejski reprezentuje centro-prawicową partię, która zajęła 4 miejsce w niedawnych wyborach parlamentarnych. Lewicowi wyborcy są bardzo zawiedzeni i już zapowiadają protesty, nowy premier obiecuje iż odpowie na ich zarzuty ale dla wielu komentatorów wygląda na to, iż nowy rząd jeżeli będzie rządził to z cichym poparciem skrajnie prawicowego Frontu Narodowego Marine Le Pen. [The Guardian], [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]
„Wygranymi niedzielnych wyborów do parlamentów lokalnych we wschodnioniemieckich Saksonii i Turyngii są partie antysystemowe – skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD) oraz alt-leftowy Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW). «To punkt zwrotny w historii Niemiec po drugiej wojnie światowej» – grzmią nagłówki niemieckich gazet, chociaż tych wyników spodziewali się wszyscy. Wybory w Turyngii wygrała skrajnie prawicowa AfD, zdobywając rekordowe 32,8 proc. głosów. W Saksonii pierwsze miejsce zajęła chadecka CDU (31,9 proc.), ale AfD znalazła się tuż za nią (30,6 proc.). Nowy Sojusz Sahry Wagenknecht w obu landach zdobył trzecie miejsce (z wynikiem 15,8 i 11,8 proc.)” [Ośrodek Studiów Wschodnich.], [Krytyka Polityczna]

„Sankcje wprowadzane przez Zachód po 2020 r. oraz współudział reżimu Alaksandra Łukaszenki w agresji na Ukrainę znacząco podważyły stan białoruskiego sektora petrochemicznego. Wdrażane od czerwca 2021 r. unijne embargo na import produktów naftowych odcięło eksporterom z Białorusi dostęp do rentownych rynków zachodnich, a następnie w wyniku działań wojennych zablokowana została również sprzedaż na kierunku ukraińskim – wcześniej jednym z najważniejszych.” O końcu prosperity białoruskich rafinerii pisze [Ośrodek Studiów Wschodnich].
Piotr Pogorzelski z podcastu Po Prostu Wschód zaprasza na pierwszy z trzech odcinków o Bośni i Hercegowinie. Materiały zrealizowano podczas jego podróży do kolejnych regionów tego kraju. W pierwszym odcinku opisany jest skomplikowany system polityczny kraju, który powstał po porozumieniach z Dayton, które kończyły wojnę w Bośni. O ile wtedy było to porozumienie, które zakończyło wojnę podpisami wszystkich stron, sprawia ono jednak, iż kraj jest wewnętrznie sparaliżowany i nie jest w stanie przeprowadzać reform czy skutecznie rozwiązywać swoich problemów.

Holenderski prawicowy premier Geert Wilders, chce uznać część Syrii za bezpieczny obszar i deportować tam syryjskich azylantów. O historii syryjskiej obecności w Holandii, o tym dlaczego akurat Syryjczycy znaleźli się na jego celowniku, jakie jeszcze postulaty ma w kwestii polityki migracyjnej jego rząd, a także czy pozostali imigranci też mają się czego obawiać opowiada w rozmowie z podcastem Stosunkowo Bliski Wschód Patryk Kulpok, autor podcastu Polderownia, gdzie opisuje on Holandię i jej realia.

Rosnąca presja na władze kolejnych europejskich państw, związana z kwestią imigracji z Bliskiego Wschodu, skłania państwa UE do zmiany polityki względem Syrii. Włochy już nawiązały stosunki dyplomatyczne z Syrią, a niebawem w ich ślady pójdą najpewniej kolejne kraje regionu. Następnie będzie rosła presja na deportacje i przyjmowanie repatriantów przez syryjskie władze. [DW]
„W październiku tego roku w Gruzji odbędą się wybory parlamentarne. Wygasły już protesty związane z przyjęciem tzw. »ustawy o zagranicznych agentach«, ale czy to znaczy, iż społeczeństwo gruzińskie pogodziło się z kierunkiem, w którym zmierza rządzące Gruzińskie Marzenie? Wydaje się, iż nadchodzące wybory zdeterminują, czy Gruzja jeszcze bardziej skieruje się na wschód, czy może przywróci swój prozachodni kurs. O przedwyborczą sytuację w Gruzji Tomasz Zając pyta Wojciecha Wojtasiewicza, analityka ds. Kaukazu Południowego.”

Bliski i Środkowy Wschód

Izraelskie wojsko operujące w Strefie Gazy odnalazło ciała sześciu zakładników. Poinformowano, iż zakładnicy zostali zabici niedługo przed ich odnalezieniem. Wywołuje to protesty w Izraelu, które naciskają na premiera Netanjahu aby osiągnął porozumienie z Hamasem dotyczące uwolnienia pozostałych przy życiu Izraelczyków. [The Guardian], [AP News]
Co stoi na przeszkodzie w osiągnięciu porozumienia z Hamasem? Coraz bardziej jednoznaczną odpowiedzią jest: osoba premiera Izraela, który w słowach jego przeciwników przekłada swoje osobiste dobro nad interes kraju oraz jego obywateli. w tej chwili warunkiem, na który bardzo naciska Netanjahu jest utrzymanie pod kontrolą armii izraelskiej wąskiego pasa gruntu wzdłuż granicy Strefy Gazy i Egiptu. Czym jest ten tak zwany korytarz filadelfijski i dlaczego jest tak ważny? Opisuje to The Guardian [The Guardian]
Siły Izraelskie wycofały się z Dżeninu na zachodnim Brzegu. Nie jest jednak pewne czy największa operacja na Zachodnim Brzegu od 7. października 2023 została definitywnie zakończona. [AP News]
Gershon Baskin jest izraelskim negocjatorem, który przez lata utrzymywał łączność z Hamasem. Prowadził negocjacje m.in. w sprawie uwolnienia Gilada Szalita, który był przetrzymywany przez Hamas przez ponad 5 lat. Jaka jest jego ocena sytuacji między Izraelem, a Palestyną? Czy widzi szansę na rozwiązanie konfliktu? Jak zmieniła się sytuacja po ataku 7. października? Opowiada on o tym w wywiadzie z The Guardian.

U wybrzeży Jemenu płoni tankowiec zaatakowany przez rebeliantów Huti. Wyspecjalizowane firmy współpracujące z europejska misją mającą na celu zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi w regionie, odstąpiły od próby odholowania tankowca. Jak głosi wydane oświadczenie, sytuacja była zbyt niebezpieczna dla pracowników. w tej chwili poszukiwane są alternatywne scenariusze, które mogą uchronić region przed katastrofą ekologiczną. W tym czasie, bojownic Huti podejmują kolejne próby ataku na jednostki pływające w regionie. [AP News]
Gorąca faza konfliktu w Syrii skończyła się kilka lat temu. Czy zatem można powiedzieć, iż większość kraju jest bezpiecznym terytorium? Prawdą jest, iż raczej na głowę nie spadną nam bomby, jednak ewentualni powracający uchodźcy mogą mieć górę problemów. Syria jest policyjnym państwem, gdzie sprzeciw wobec władzy (a często uciekający byli w opozycji do reżimu) może spotkać się z poważnymi represjami. [DW]
Inflacja w Turcji spadła do poziomu 52% rok do roku. Jest to kolejny miesiąc spadku tego wskaźnika i spodziewane jest utrzymanie tego trendu. [Reuters]
„Talibowie już nie poprzestają na nakazywaniu, by kobiety szczelnie okrywały twarz i ciało. Od tej pory sam dźwięk kobiecego głosu również uważany jest za źródło pokusy, dlatego kobiety nie mogą mówić poza rodzinnym domem, a śpiewać nie wolno im nigdzie. Na mężczyznę, który nie jest ich mężem lub krewnym, kobietom nie wolno choćby patrzeć.” [Krytyka Polityczna]
Król Bahrajnu ułaskawił 457 więźniów. Okazja ku temu była 25 rocznica jego panowania. Jak podają aktywiści, część zwolnionych z więzień osób to więźniowie polityczni. Hamad ibn Isa Al Chalifa stoi na czele kraju, najpierw jako emir, a następnie jako król, od 1999 roku. [AP News]

Azja

„— Przepraszamy wszystkich, ale mamy związane ręce — to wiadomość od rządu Mongolii po tym, jak w poniedziałek nie udało mu się wykonać międzynarodowego nakazu aresztowania Władimira Putina, który wylądował w tym kraju z oficjalną wizytą. Zakucie prezydenta Rosji w kajdanki uniemożliwiło to, iż dostawy z Rosji »mają najważniejsze znaczenie dla zapewnienia egzystencji naszej i naszych obywateli« — przekazał mongolski rząd w oświadczeniu.” [Onert]
Wojna domowa w Mjanmie/Birmie wygląda tak, iż w tej chwili 91% szlaków handlowych z Chinami kontrolują siły zbrojne reprezentujące lokalne grupy etniczne. Dla junty wojskowej chcącej utrzymać się u władzy to nie jest dobry news. Jak w takim razie wygląda handel międzynarodowy? Co innego słychać z Mjanma? O tym właśnie pisze [The Diplomat].
To, iż w Indiach krowa to święte zwierzę to pewnie wiedzieliście. Ale mogliście nie wiedzieć, iż w ciągu ostatnich 10 lat doszło do co najmniej 50 samosądów motywowanych plotkami o zranieniu lub zabiciu krowy. W kraju działa bojówka zajmująca się mszczeniem za domniemane krzywdy wyrządzane krowom. Brzmi to wręcz śmiesznie ale właśnie zamordowano kolejną osobę z tego powodu a sprawca jest zrozpaczony, gdyż okazało się, iż nie zabił muzułmanina a innego hindusa. [Al-Dżazira]

Afryka

„Wiele osób kojarzy feminizm głównie z ruchami z Zachodu, ale w rzeczywistości afrykańskie kobiety od wieków walczą o swoje prawa i równość. W tym odcinku przyjrzymy się, jak wygląda feminizm w różnych krajach Afryki.”

„Napięcia w Rogu Afryki narastają. Przylot egipskich samolotów do Mogadiszu wysłał jasny sygnał do wszystkich państw regionu: Kair stawia na sojusz z Somalią, co należy interpretować przez pryzmat dwóch konfliktów toczących się w regionie. Pierwszym są napięcia między rządem centralnym a nieuznawaną republiką Somalilandu wspieraną przez Etiopię, dążącą do uzyskania dostępu do morza, a drugim – konflikt etiopsko-egipski wokół tamy na Nilu.” [Konflikty]
„Algieria idzie do urn w sobotę w wyborach prezydenckich, które realizowane są w obliczu zjawisk, które organizacje praw człowieka nazwały ”stałą erozją praw człowieka„ pod rządami prezydenta Abdelmadjida Tebboune'a, od który oczekuje się, iż wygra drugą pięcioletnią kadencję.” [The Guardian]
Ugandyjska biegaczka Rebecca Cheptegei została zamordowana przez byłego partnera. AP News zwraca uwagę, iż jest to kolejny przypadek znanej sportsmenki z tego regionu Afryki, która ginie z ręki bliskiej osoby. [AP News]
„Lider ugandyjskiej opozycji Bobi Wine został postrzelony w nogę w konfrontacji z policją na obrzeżach stolicy, Kampali, poinformowała jego grupa opozycyjna.” [The Guardian]

Ameryka Łacińska

Katolicki Paragwaj wprowadza w końcu edukację seksualną do szkół. Kiedy się wczytać w to co jest w programie tych zajęć to przypomina to co można usłyszeć w polskich szkołach – na lekcjach religii. O tym, iż prezerwatywy są be a małżeństwo jest największą świętością przeczytacie w [AP News].
Twitter jest zablokowany w Brazylii, państwem z jedną z największych grup użytkowników tego serwisu. Czy sędzia który odpowiada za spór prawny z Elonem Muskiem postępuje słusznie czy może niezbyt lubiany przez nas bogacz ma trochę racji? Trudno to nam powiedzieć ponieważ nie jesteśmy ekspertami od brazylijskiego prawa ale The Americas Quarterly ma artykuł, który opisuje pewne wątpliwości dotyczące działań i zachowań sędziego Alexandre de Moraes. Ważna uwaga, artykuł w sporej części opiera się na doniesieniach dziennikarza Glenna Greenwalda, który chociaż ma spory dorobek to ostatnie kilka lat spędził na mówieniu rzeczy, które brzmią mocno jak rosyjska propaganda. Autor tekstu w Americas Quarterly podchodzi z pewnym sceptycyzmem do jego doniesień ale czytelnik, nie znający postaci Greenwalda mógłby się nie domyśleć, iż powtarza on też teorię spiskową o sekretnych ukraińskich bazach broni chemicznej. [Americas Quarterly]
Rządząca Meksykiem partia Morena prowadzi kontrowersyjną reformę sądownictwa przez parlament, mimo ciągle trwających protestów społecznych. Reuters donosi, iż inwestorzy nie są najwyraźniej przychylni tej reformie gdyż kurs meksykańskiego peso od jakiegoś czasu spada. Americas Quarterly opisuje za to wyzwania jakie będą stały przed meksykańskimi instytucjami gdy rządząca partia będzie miała większość konstytucyjną jak i prezydenta. [Reuters], [Americas Quarterly]
„Stany Zjednoczone zapewniły uwolnienie 135 więźniów politycznych przetrzymywanych w Nikaragui, w tym studentów i członków organizacji religijnych.” [Al-Dżazira]
W Wenezueli stabilnie – prezydent Maduro ciągle uważa, iż wygrał wybory prezydenckie a według doniesień Al-Dżaziry prokuratura (będąca pod jego kontrolą) wydała nakaz aresztowania na polityka opozycji, który najpewniej wygrał ostatnie wybory. Żeby było dziwniej to wenezuelski dyktator ogłosił, ze przesuwa Święta Bożego Narodzenia na październik (sic!). [Al-Dżazira], [AP News]
„W Barra de Santiago lokalna ludność walczy o ocalenie jednego z niewielu pozostałych lasów namorzynowych, które są niszczone przez rolnictwo i rozlewające się miasta.” Polecamy reportaż The Guardian z Salwadoru. [The Guardian]

Ameryka Północna

„Kanadyjska Nowa Partia Demokratyczna twierdzi, iż zerwała kluczową umowę z liberalnym rządem premiera Justina Trudeau, wywołując niepewność w polityce kraju, podczas gdy liderzy partii przygotowują się do możliwych wyborów.” [The Guardian]
Prawicowi influenserzy którzy powtarzali rosyjską propagandę okazali się być opłacani przez Rosję. Okazuje się, iż news typu „woda jest mokra” dla wielu osób potrafi być zaskoczeniem. Skąd wiemy o tym, kto ich funduje? Administracja federalna Stanów Zjednoczonych ogłosiła o ogłoszeniu zarzutów wobec kilku osób jak i swoim śledztwie związanym z rosyjską dezinformacją. [AP News]
W stanie Georgia doszło do kolejnej strzelaniny w szkole, w wyniku której zmarły 4 osoby. O szczegółach tego wydarzenia przeczytacie w artykule AP News. [AP News]
„Federalne organy regulacyjne odpowiedzialne za bezpieczeństwo dostaw leków w USA wciąż walczą o powrót do stanu z 2019 r., zanim pandemia COVID-19 zakłóciła inspekcje fabryczne w USA i na całym świecie, jak odkryła The Associated Press.” Polecamy interesujący reportaż o tym jak reguluje się produkcję leków na całym świecie oraz wpływie na to pandemii. [AP News]

Oceania

„Odebranie sobie życia przez niepełnoletniego chłopca zwraca uwagę na jeden z największych problemów Australii. Że kraj w skandalicznych warunkach trzyma za kratami już choćby 10-letnie dzieci.”

Ekonomia i gospodarka

Reklamodawcy uciekają z Twittera (ponoć w tej chwili nazywanego przez kogoś X) o czym wspomina pierwszy artykuł CNN. Dlaczego firmy nie chcą reklamować się na serwisie Elona Muska? Może dlatego, iż osobiście zaczął atakować on kandydatkę w amerykańskich wyborach prezydenckich Kamalę Harris, wykorzystując do tego obrazki wygenerowane komputerowo. [CNN #1], [CNN #2]
„W drugim kwartale 2024 roku grupa InPost przy wzroście przychodów o 22,5 proc. do 2,6 mld zł zarobiła na czysto 336,6 mln zł. Firma najmocniej rośnie we Włoszech i Wielkiej Brytanii. W Polsce ma 23 tys. Paczkomatów, a za granicą już tylko 7 tys. mniej.” [Wirtualnemedia]
Jak zmieniają się prognozy zapotrzebowania na produkcję energii elektrycznej z węgla w krajowym sektorze energetycznym? Ciągle spadają. Według najnowszych danych opracowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska już w 2030 roku, ta liczba może spać do jedynie 22%. Kolejne wiatraki na lądzie, na morzu oraz trwający boom na PV, wspomagane bateriami, zdają się bezlitośnie wypierać z rynku węgiel. Z każdym mijającym miesiącem, umowa społeczna z górnikami, gdzie rząd Mateusza Morawieckiego ogłosił, iż wydobycie będzie kontynuowane do 2049 roku, coraz bardziej wydaje się mrzonką. [Wysokie Napięcie]
A jak ta wspomniana powyżej umowa społeczna działa? Otóż w związku z jej funkcjonowaniem podatnicy wesprą branżę górniczą w kwocie do 9 mld złotych. Na co idą te pieniądze i adekwatnie dlaczego? Zapraszamy do lektury. [Wysokie Napięcie]

Nauka i technologia

„Negowanie w tej chwili zachodzącej zmiany klimatu przybiera różne formy. Jedna z najnowszych ma postać krążących w internecie obrazków porównujących prognozy pogody z różnych lat, różniących się stylistyką i użytymi schematami kolorów (...).” Serwis Nauka o Klimacie wyjaśnia szurskie manipulacje oraz opisuje kiedy rzeczywiście zachodzą zmiany w kolorystyce prezentowanych map pogodowych. [Nauka o Klimacie]
„Kiedy transpłciowi mężczyźni otrzymują terapię testosteronem, ich ciała zaczynają pod wieloma względami przypominać ciała mężczyzn cispłciowych – w tym ich układ odpornościowy. Wynika to z badania opublikowanego dzisiaj w Nature, jednego z największych, jakie do tej pory przeprowadzono w celu zbadania, w jaki sposób terapia hormonalna afirmująca płeć wpływa na układ odpornościowy w miarę upływu czasu.” [Nature]
Czy ryba może przypominać bumerang? Pewna tajemnicza ryba dawno temu przypomniała, gdyż na to wskazują znalezione skamieniałości. Co wiadomo a czego jeszcze nie wiadomo o tej tajemniczej rybie dowiecie się z artykułu. [Science News]
„Koszmar publikacji: dążenie naukowca do uchronienia własnej pracy przed plagiatem. Naukowiec recenzujący badanie zauważył liczby, które wyglądały identycznie jak jego własne, co doprowadziło do frustrującej walki z plagiatem.” [Nature]
„Dla lekarza wejście w sposób myślenia osoby chorującej psychicznie jest szalenie trudne. Wielu pacjentów to specjaliści w ukrywaniu swojego stanu: obawiają się konsekwencji przyjmowania leków, czasem niektóre aspekty choroby biorą za coś pozytywnego. O depresji, schizofrenii i chorobie afektywnej dwubiegunowej rozmawiam z prof. dr hab. n. med. Łukaszem Święcickim, lekarzem psychiatrą z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.”

Na koniec dla odprężenia naukowe zdjęcia z sierpnia przygotowało [Nature].

Idee, kultura, społeczeństwo

„Mona Lisa Leonarda da Vinci to jeden z najsłynniejszych i najdroższych obrazów na świecie. Czy to jednak na pewno portret pani Lisy del Giocondo, którą Leonardo malował od 1503 r.? I czy to możliwe, iż prezentowana niedawno w Turynie Mona Lisa z Isleworth to nigdy nie dokończony, pierwotny portret Giocondy? Zaprasza Magdalena Łanuszka.” Polecamy ostatni odcinek cyklu Sztuka Powszechnie Nieznana. [Ilustracje na stronie Tygodnika Powszechnego]

Wiedzieliście, iż Brian May z zespołu Queen jest astrofizykiem? Oraz, iż od lat zajmuje się ratowaniem borsuków? Nature ma dla Was wywiad z muzykiem, gdzie rozmawiają o nauce oraz ratowaniu przyrody. [Nature]
„Transpłciowość jest zjawiskiem skomplikowanym i często trudnym do zrozumienia, zwłaszcza dla cispłciowych osób, które nigdy się z nią osobiście nie zetknęły. Nienawiść do osób transpłciowych budowana w społeczeństwie prowadzi do brutalnych ataków na nie, do ich okaleczania i śmierci – zaczynamy już obserwować ten efekt.” Artykuł Marceliny Jeziorko na temat osób transpłciowych – skąd się wzięła nagonka (USA i UK) i czemu jest niebezpieczna. Słowo „polecamy” jest nie na miejscu, więc zachęcamy do przeczytania. [OKO.press]
Jeśli nie siedzicie nałogowo na Twitterze (czego trochę zazdrościmy) to możecie nie wiedzieć, iż poza stabilnie wzrastającą liczbą anonimowych kont promujących faszyzm czy nazizm pojawił się niedawno wywiad gdzie „historyk” zrównywał Winstona Churchilla i Adolfa Hitlera jako takich samych złoczyńców. Oczywiście, nie był to żaden historyk ale nie przeszkodziło to Elonowi Muskowi wypromować wywiadu jako czegoś interesującego (z czego potem się wycofał). Zwykle w takich przypadkach ktoś zadaje pytanie „Dlaczego nie należy dyskutować z negacjonistami Holokaustu? Przecież prawda się obroni.” Na to pytanie bardzo dobrze odpowiedzieli już w 2018 roku moderatorzy innego serwisu społecznościowego r/askHistorians w artykule opublikowanym w serwisie State. [Slate]
Rumuńskie statystyki ekonomiczne napawają optymizmem. Jednak są w tym kraju całe zaniedbane grupy społeczne. Jedną z nich są dzieci z najbiedniejszych dzielnic samej stolicy kraju. Jak przyznaje ministerstwo, nie ma jednoznacznych danych ile dzieci powinno być objęte obowiązkiem szkolnym. Z powodu niemocy państwa w tym obszarze, sporo romskich dzieci nie uczęszcza do szkoły i skazane one będą na wykluczenie w swoim dalszym życiu. Nie brakuje jednak ludzi dobrej woli, którzy nie pozostają bierni. Bohater filmu od Arte.tv, który sam jest pół-Romem, ale osiągnął w życiu sukces ekonomiczny, pomaga ponad 300 dzieciom i ich rodzinom. Przez działalność jego organizacji „Dobry Dom” poznajemy problemy mieszkańców dzielnicy Ferentari.

Idź do oryginalnego materiału