Wydanie 195, 27.07.2024

1 miesiąc temu

Okazuje się, iż konserwatyści są tak zaślepieni nienawiścią, iż nie są w stanie dojrzeć absolutnego zwycięstwa kultury chrześcijańskiej jaką było nawiązanie do dzieła Leonarda da Vinci “Ostatnia Wieczerza”, które można było zobaczyć podczas otwarcie Letnich igrzysk olimpijskich w Paryżu.

Jest to obraz tak ikoniczny, iż każdy od razu go poznał i nie ma chyba ani jednego dzieła kultury muzułmańskiej/arabskiej które byłoby tak rozpoznawalne (przynajmniej dla Europejczyków). Jednak konserwatyści zamiast ogłosić kulturowe zwycięstwo, wolą zachowywać się jak “płatki śniegu” i obrażeni na istnienie osób nieheteronormatywnych tupać nóżką. Szkoda też, iż masowe gwałcenie dzieci przez księży nie wywołuje tak silnej obrazy uczuć religijnych.

Odrobinę niepokojące są komentarze, mówiące, iż teraz “liberalny zachód” czy Francja nie powinien się dziwić kiedy dojdzie do jakieś reakcji. Po tym jak satyryczny magazyn Charlie Hebdo opublikował karykaturę Mahometa podobne komentarze padały ze strony niektórych muzułmanów a wiemy jak to się skończyło - atakiem terrorystycznym.

Przesunięcie tego wydania Tygodnika o jeden dzień nie wynika z ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich tylko z nieprzewidzianej przygody związanej z sezonem wakacyjnym.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

• „Minister sprawiedliwości miał już gotowy projekt zmiany prawa dotyczącego konfiskaty samochodów pijanym kierowcom. Jednak Donald Tusk właśnie wrzucił go do kosza. Rząd nie zajmie się tą sprawą przynajmniej do jesieni. Tymczasem statystyki są zaskakująco dobre: liczba ludzi zabijanych przez pijanych kierowców spadła o 35 proc.!” [BRD24]

• „Sejm odrzucił sprawozdanie KRRiT. Rada Świrskiego na cenzurowanym. Odrzucenie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przez Sejm i Senat oznacza odwołanie jej obecnego składu. Ale zmiany w KRRiT powstrzyma najpewniej Andrzej Duda” [OKO.press]

• „Ma powstać ustawowa lista bohaterów do poznania, lektur do przeczytania i wycieczek do odbycia. W Święto Wojska Polskiego, czyli 15 sierpnia, wicepremier, Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz ma zaprezentować założenia ustawy o wychowaniu patriotycznym – ustalili dziennikarze RMF FM. Z projektem jest jednak jeden zasadniczy problem – nie został on skonsultowany z Ministerstwem Edukacji Narodowej.” Zastanawiamy się czy naprawdę PSL myśli, iż spada im poparcie w sondażach bo byli za mało prawicowi od czasu wyborów parlamentarnych. [RMF24]

• Rok temu zostały wstrzymane prace nad drugą lokalizację elektrowni jądrowej w Polsce. Jak podał do wiadomości pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Maciej Bando, przyczyny te nie są jasne, jednak projekt został odblokowany i wraca na swoje tory. [E-magazyny.pl]

• „Mińsk pozoruje gotowość do rozmów z Warszawą. Od początku lipca białoruski reżim wysyła sygnały o rzekomej gotowości do podjęcia rozmów z Warszawą na temat sytuacji na granicy. Według szefa MSZ Maksima Ryżankoua taka oferta miała zostać przez Polskę odrzucona.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

---

Wojna w Ukrainie

• Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia [Ośrodek Studiów Wschodnich].

• „W związku z decyzją Kijowa z 24 czerwca o rozszerzeniu sankcji na rosyjski koncern naftowy Łukoil, które objęły także tranzyt ropy przez terytorium Ukrainy, spółka ta wstrzymała dostawy południową nitką ropociągu Drużba, dostarczającego surowiec na Słowację, Węgry i do Czech.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• Tak adekwatnie to dlaczego Węgry, Słowacja oraz Czechy przez cały czas kupują ropę rurociągiem z Rosji? Jest w tym sporo ryzykownej gry dla własnych korzyści ekonomicznych, gdyż ropa z Rosji jest tańsza. Najaktywniej dla uniezależnienia się od tego kierunku działają Czesi, o Węgrzech, którzy kontrolują również rafinerię w Bratysławie są ku temu zdecydowanie najmniej chętni.

---

Europa

• „19 lipca odbyło się w Belgradzie spotkanie wysokiego szczebla dotyczące surowców krytycznych. Wzięli w nim udział m.in. prezydent Serbii Aleksandar Vučić, kanclerz RFN Olaf Scholz, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej ds. Zielonego Ładu Maroš Šefčovič, przedstawiciele europejskich instytucji finansowych (m.in. włoskiego i niemieckiego banku rozwoju oraz EBOR) i niemieckich firm (m.in. Mercedesa-Benza). Podczas wydarzenia podpisano memorandum (MoU) inicjujące strategiczne partnerstwo Serbii i UE w zakresie surowców krytycznych oraz tworzenie łańcuchów dostaw w produkcji baterii i samochodów elektrycznych, mające zapewnić europejskim podmiotom dostęp do serbskich złóż litu.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• „23 lipca estoński parlament udzielił wotum zaufania gabinetowi Kristena Michala (Partia Reform). Nowy rząd powołano w związku z objęciem przez premier Kaję Kallas stanowiska wysokiego przedstawiciela UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. W skład rządzącej od 2023 r. koalicji ponownie wejdą Partia Reform, liberalna Estonia 200 oraz Partia Socjaldemokratyczna (SDE). Tej pierwszej przypadnie sześć resortów, socjaldemokratom zostaną powierzone cztery teki (w tym nowo utworzone Ministerstwo Infrastruktury), a liberałowie z Estonii 200 przez cały czas będą kontrolować trzy resorty (skład rządu – zob. Aneks). W gabinecie pojawi się pięciu nowych ministrów. Koalicja dysponuje 59 mandatami w 101-osobowym Riigikogu.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• „W dzisiejszym odcinku omawiamy kolejne ważne decyzje, które miały miejsce na kanwie szczytu NATO. Tym razem skupiamy się na sprawie powrotu pocisków pośredniego i średniego zasięgu do Europy. Dlaczego jest to tak istotne istotne? O co chodzi w tej sprawie? Jakie ma to znaczenie także dla Polski? Na te i inne pytanie odpowiada Jacek Tarociński, ekspert OSW.”

• W piątek odbyła się ceremonia otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Paryżu. Poza kontrowersjach, o których już pisaliśmy we wstępie, była ona niesłychanie interesująca – niezbyt często można zobaczyć taką celebrację odbywającą się na Sekwanie. Serwis Reuters ma galerię zdjęć z ceremonii. A jeżeli chcecie przeczytać jeszcze więcej o kontrowersjach związanych z ceremonią otwarcia to Doniesienia z putinowskiej Polski ma rozsądny komentarz. [Reuters], [Doniesienia z putinowskiej Polski]

• „Paryż to Łódź Europy Zachodniej”. Czy musimy bardziej Was zachęcać do wysłuchania materiału Działu Zagranicznego na temat paryskiej Sekwany?

• Gościem najnowszego odcinka Po prostu Wschód jest dziennikarz „Przeglądu Bałtyckiego” i autor książki „Litwa po litewsku” Dominik Wilczewski. W rozmowie opowiada on o litewskiej perspektywie na świat, na Rosję, na Polskę i jej mniejszość (i dlaczego Litwini mają do niej pewne podejrzenia) oraz na Ukrainę.

• „Pomimo iż jest szefem prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, Viktor Orbán nie dostał zaproszenia na inauguracyjną sesję Parlamentu Europejskiego. Wyciąganie konsekwencji zapowiadają też kolejne unijne instytucje. Tu skutek samozwańczych «misji pokojowych» węgierskiego premiera” [OKO.press]

• „Patrioci dla Europy: radykalna prawica pod egidą Orbána” jeżeli chcecie się dowiedzieć więcej o nowej grupie politycznej w Parlamencie Europejskim to OSW ma krótką analizę. [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• „Jak wygląda Białoruś w 2024 roku? Gospodarka, polityka zagraniczna, służby, społeczeństwo – analitycy OSW przyjrzeli się różnym obszarom funkcjonowania tego państwa. Zastanawiali się również jaką pozycją cieszy się Aleksandr Łukaszenka. Zapraszamy do oglądania!”

• Mijają cztery lata od wyborów na Białorusi, po których na ulice białoruskich miast wyszli tłumnie protestować obywatele, którzy sprzeciwiali się fałszowaniu wyników wyborczych. Od tego czasu trwa niezmiennie fala represji wobec opozycji antyłukaszekowskiej. W Krytyce Politycznej możemy przeczytać wywiad ze Swiatłaną Cichanouską o tych czterech latach i o tym, iż walka o Białoruś przez cały czas trwa. [Krytyka Polityczna]

Bliski i Środkowy Wschód

• Wojna w Strefie Gazy wciąż trwa. W atakach przeprowadzonych przez izrael w południowej części Strefy zginąć miało 70 osób, a setki zostały rannych. Atak poprzedziły wezwania do ewakuacji cywilów, które objęły również te poprzednio ustanowione strefą humanitarną. Rozmowy pokojowe ciągle trwają, szacuje się, iż liczba zabitych w konflikcie sięga 40 tysięcy, a Hamas przez cały czas przetrzymuje izraelskich zakładników. [The Guardian]

• Tydzień temu informowaliśmy o ataku drona jemeńskich bojowników Huti na Izrael, w wyniku którego zginęła jedna osoba w Tel Awiwie. Izrael odpowiedział uderzeniem odwetowym. „Izraelskie siły powietrzne zniszczyły bazę paliw w mieście portowym Al-Hudajda w zachodnim Jemenie, kontrolowanym przez rebeliantów z Ruchu Huti. Był to pierwszy w historii atak Izraela na cel w Jemenie i zara­zem jedna z naj­bar­dziej dale­ko­sięż­nych operacji bojowych w historii Chel ha-Awir. Nadano jej mało wyszukany jak na izraelskie standardy kryptonim: «Długie Ramię».” [Konflikty]

• W Izraelu żyje około 2 miliony Arabów, którzy stanowią 20% społeczeństwa. I mowa tutaj o adekwatnym terytorium Izraela, a nie o Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu. Jednak mimo trwającego konfliktu w Strefie Gazu i zaognianiu sytuacji na Zachodnim Brzegu nie widzimy masowych protestów izraelskich Arabów, chociaż w przeszłości miały one miejsce przy innych okazjach. Jak się żyje Arabom w Izraelu, co doceniają, a co jest ich największymi problemami i dlaczego nie wychodzą na ulice? Opowiada o tym Jakub Katulski.

• Jedna z najbardziej szalonych idei społeczno-politycznych, która została zrealizowana na literę „S”? Syjonizm. I o nim właśnie, o jego początkach i dziejach opowiada w wakacyjnym odcinku Raportu Rosiaka Konstanty Gebert.

• „Żeby zrozumieć współczesną rzeczywistość Libanu, trzeba sięgnąć do jego przeszłości. Skąd wziął się Hezbollah? Jak poradzono sobie, i czy skutecznie, z różnorodnością religijną w państwie? Jak wpływa ona na politykę? Z jakimi problemami walczy Liban? Jakie jest podejście społeczeństwa do Hezbollahu? O tym wszystkim opowiada Sara Nowacka, analityczka ds. państw arabskich w rozmowie z Tomaszem Zającem.”

• Baszar al-Asad odwiedził Moskwę gdzie spotkał się z Władimirem Putinem. Oba kraje pozostają w długiej relacji sojuszniczej, a Moskwa pomogła znacząco Asadowi podczas wojny domowej toczącej się w kraju od 2011 roku. Rozmowy dotyczyły rozwijania współpracy, głównie w wymiarze bezpieczeństwa. Nie padły żadne deklaracje względem spotkania między Asadem i prezydentem Turcji Erdoganem, które od pewnego czasu próbuje zorganizować Moskwa. [DW]

• Arabia Saudyjska mimo deklarowanego liberalnego zwrotu (jak na regionalne warunki) dokonuje corocznie coraz więcej egzekucji. Pierwsze półrocze wskazuje na kolejny wzrost osób na których wykonano wyroki śmierci. Skazańcy popełniać mieli przestępstwa związane z morderstwami, terroryzmem oraz narkotykami. [DW]

• Irak zakazał istnienia na terenie kraju Partii Pracujących Kurdystanu, uważanej przez Turcję za organizację terrorystyczną. Zakaz ten idzie w parze z zacieśniającą się współpracą między Bagdadem i Ankarą. Ma ona obejmować kwestie bezpieczeństwa i gospodarcze, a także ma się rozpocząć import energii elektrycznej z Turcji do Iraku, który ma problemy z zaspokojeniem własnego zapotrzebowania na prąd. [AP News]

Azja

• W Bangladeszu zginęło ponad 100 osób w wyniku starć protestujących z siłami porządkowymi. Al-Dżazira opisuje jak minister spraw wewnętrznych broni reakcji rządu na protesty a Rest of World porusza sprawę tego jak wprowadzona godzina policyjna i blokada internetu wpłynie na rozwijający się w tym kraju sektor nowych technologii. [Al-Dżazira], [Rest of World]

• „Unia Europejska dąży do zwiększania stabilności łańcuchów dostaw surowców krytycznych, m.in. dywersyfikując ich źródła. Wśród perspektywicznych partnerów UE w tym zakresie są państwa Azji Południowo-Wschodniej, dysponujące bogatymi złożami surowców.” Wśród najważnuszych państw na surowcowej mapie świata wyróżniają się Indonezja (z największym na świecie wydobyciem niklu), Filipiny i Wietnam. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• „Jeszcze dekadę temu nikomu w Kirgistanie nie mieściło się w głowie, iż na zapaśniczą matę mogą wejść kobiety. Dziś cały kraj czeka z zapartym tchem, aż nowa narodowa bohaterka wywalczy na niej olimpijskie złoto.” Reportaż dostępny w wersji tekstowej jak i audio. [Dział Zagraniczny],

• „Historia mówiona nie była traktowana przez sowiecką naukę poważnie, tymczasem dla narodów Azji Centralnej stanowiła podstawę pamięci i tożsamości narodowej. Dziś w Kirgistanie zbieraniem opowieści dziadków i babć, których bohaterami są zwykli ludzie jako twórcy historii, zajmuje się pozarządowy ośrodek badawczy «Esimde», czyli «Pamiętam».” [Nowa Europa Wschodnia]

• „Najnowszy roczny budżet Indii, pierwszy od czasu ponownego wyboru premiera Narendry Modiego na trzecią kadencję, stawia duży nacisk na energię odnawialną i jądrową, a także dodatkowe pieniądze na na wsparcie rozwijającego się przemysłu kosmicznego. Rząd ogłosił plany współpracy z sektorem prywatnym w celu utworzenia małych reaktorów jądrowych i rozwoju technologii nuklearnych w dążeniu do bezpieczeństwa energetycznego.” [Nature]

Afryka

• „Powstał afrykański klub dyktatorów. Zachodnioafrykańskie junty podjęły decyzję o powołaniu do życia nowej organizacji między­naro­dowej. Burkina Faso, Mali i Niger stwierdziły, iż czas na rozwinięcie formy współpracy i przekształciły wcześniejszy sojusz wojskowy – Sojusz Państw Sahelu (AES) – w konfederację. Ma ona stanowić przeciwwagę dla Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS). Członkowie AES pozostają w ostrym konflikcie z ECOWAS, którego najważniejszą odsłoną był, przez cały czas nierozwiązany, kryzysy polityczny w Nigrze.” [Konflikty]

• W Sudanie znaleziono paszporty wydane przez Zjednoczone Emiraty Arabskie przy żołnierzach powiązanych z RSF (Siłami Szybkiego Wsparcia – jednej ze stron w wojnie domowej). ZEA odrzucały w przeszłości informacje o ich zaangażowaniu w konflikt. Doniesienia mówią jednak o dostawach amunicji i uzbrojenia dla walczących sił, które mają na swoim koncie zbrodnie wojenne. [The Guardian]

• W Etiopii, przy granicy z Sudanem, wystąpiły lawiny błotne, które pogrzebać mogły choćby do 500 osób. w tej chwili oficjalne dane mówią o 257 osobach zmarłych, a akcja ratownicza przez cały czas trwa. [AP News]

• W zniszczonym wojną regionie Tigraj, w Etiopii, klęska głodu zagraża życiu 2 milionów ludzi. Susza i wojna sprawiły, iż bezpieczeństwo żywnościowe regionu znalazło się w dramatycznym położeniu. [BBC]

Ameryka Łacińska

• Czy po niedzielnych wyborach w Wenezueli zobaczymy koniec obecnego prezydenta Maduro? Chcielibyśmy być optymistami ale ostatnie działania i wypowiedzi strony rządowej nie wyglądają jakby mieli zamiar uszanować wynik demokratycznych wyborów. [Al-Dżazira]

• „Proponując swój kontrowersyjny plan przebudowy systemu sądownictwa, ustępujący prezydent Meksyku, Andrés Manuel López Obrador, ma rację co do jednego: dla większości ludzi wymiar sprawiedliwości w tym kraju nie działa.” Autor przedstawia ciekawą tezę w artykule: reforma ma wpłynąć na działanie sądów a to na etapie śledztwa w prokuraturze utyka ogromna większość spraw. [Americas Quarterly]

• „Brazylijski rząd przeprosił w czwartek za łamanie praw człowieka podczas prześladowań i uwięzienia japońskich imigrantów w latach po II wojnie światowej.” [AP News]

Ameryka Północna

• „21 lipca prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden ogłosił, iż rezygnuje z ubiegania się o reelekcję w wyborach prezydenckich z ramienia Partii Demokratycznej (PD). Poparł wiceprezydent Kamalę Harris, wskazując ją jako kandydatkę do reprezentowania Demokratów. Kluczem do powodzenia Harris będzie konsolidacja PD wokół jej kandydatury i przeprowadzenie skutecznej kampanii w obliczu rosnącego poparcia dla kandydata Partii Republikańskiej – Donalda Trumpa.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• Kamala Harris zebrała nieoficjalnie poparcie wymaganej liczby demokratów do bycia nominowaną przez Partię Demokratyczną do wyścigu o fotel prezydenta USA. [AP News]

• W Depeszy PISM, czyli formacie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych dwoma pierwszymi tematami są kandydatura Kamali Haris na prezydenta USA oraz wizyta w kongresie USA premiera Izraela Binjamina Netanjahu. Dowiadujemy się jaka oficjalna ścieżka zatwierdzania czeka Kamalę Harris i do kiedy zgłosić się powinni jej ewentualni kontrkandydaci. A także kto nie chciał słuchać przemówienia Bibiego w kongresie i o czym ono adekwatnie było.

• Wszystko istnieje w kontekście tego co było wcześniej, nie inaczej jest z memami. Dlatego polecamy artykuł NPR jeżeli chcecie zrozumieć o co chodzi z kokosowymi memami jakie towarzyszą Kamali Harris. [NPR]

• Skoro możemy założyć, iż Kamala Harris będzie kandydatką na prezydentkę to kto będzie jej wiceprezydentem? ABC News, ma artykuł, w którym przedstawia tych najbardziej prawdopodobnych kandydatów oraz tych mniej prawdopodobnych. Dowiecie się co przemawia za każdym z nim a co działa na niekorzyść. [ABC News]

• „Z punktu widzenia standardów europejskich państw opiekuńczych absurdem jest, iż kraj tak bogaty jak Stany nie potrafi zapewnić swoim obywatelom powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego i bezpłatnej publicznej edukacji wyższej. Administracja Bidena nie rozwiązała tych problemów, uczyniła jednak kilka kroków w dobrym kierunku.” Jak argumentuje Jakub Majmurek „Biden był najbardziej lewicowym prezydentem od czasu Johnsona”. [Krytyka Polityczna]

• „Podczas konwencji wyborczej Partii Republikańskiej w Milwaukee (15–18 lipca br.) były prezydent Donald Trump otrzymał partyjną nominację na kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych. J.D. Vance został z kolei wybrany na kandydata na wiceprezydenta.” O konwencji jako pokazie jedności republikanów przeczytacie w PISM, a o całym wydarzeniu, a także szerzej o tym kim jest J.D. Vance i co mogło mieć wpływ na jego wybór i jaki daje to sygnał wyborcom dowiecie się z Podkastu Amerykańskiego. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych],

Oceania

• W Nowej Zelandii dochodzenie wykazało, iż w ciągu ostatnich 70 lat około 200 000 dzieci, młodych ludzi i niesamodzielnych dorosłych padło ofiarą przemocy w placówkach opieki państwowej i i prowadzonych przez kościoły. W dochodzeniu opisano nadużycia takie jak gwałt, sterylizację i rażenie prądem, których najwięcej odnotowano w latach 70 tych. Dzieci niepełnosprawne oraz te ze społeczności maoryskich podlegały molestowaniu i przemocy częściej niż inne. [Reuters]

• Australijski surfer stracił w wyniku ataku rekina nogę, która została wyrzucona na brzeg. Po jej znalezieniu została ona włożona do lodu i przewieziona do szpitala. Lekarze usiłują ją przyszyć surferowi, który o własnych siłach dotarł na brzeg. Guardian przy okazji zebrał małe kompendium wiedzy o tym jak się zachować i jak istotny jest czas gdy chcemy z sukcesem uratować oderwaną/odciętą kończynę [The Guardian]

Ekonomia i gospodarka

• Apple zainwestował w Indiach i wygląda na to, iż przyniosło to efekty. Co interesujące nie chodzi o samą produkcję telefonów ale przede wszystkim o zachęcenie indyjskiej klasy średniej do kupowania iPhone’ów. [Rest of World]

• Czesi wybrali koreański atom. Niektórzy wręcz sugerują, iż go nam zabrali, co jest kompletną bzdurą. Jednak jak Czesi finansują tę inwestycję i jakie triki księgowe stosują, aby ekonomia projektu wyglądała jeszcze lepiej? Czy atom może być dzisiaj tani i czy może być opłacalny w kontekście systemu energetycznego lat 30-stych i 40-stych XXI wieku? Jest to co najmniej wątpliwe. [Wysokie Napięcie]

Nauka i technologia

• A jak to było z tą dawną medycyną? Jak można było leczyć rtęcią, czy oni nie wiedzieli, iż to szkodzi? Wiedzieli, ale skutki uboczne są nieodłącznym do dzisiaj elementem medykamentów. Patrząc na historię medycyny należy pamiętać, iż obecne podejście tj. medycyna oparta na wynikach badań, z grupami kontrolnymi jest z nami od nie tak dawna. Zrozumienie dawnych medyków i ich podejścia wymaga zarówno wiedzy historycznej jak i farmaceutycznej. Dlatego też historycy i farmaceuci połączyli siły, a o wynikach ich badań opowiadają w Radiu Naukowym dr Danuta Raj i dr. Jakub Węglorz.

• „Badanie wykazało, iż trenowanie modeli sztucznej inteligencji (AI) na tekście generowanym przez AI gwałtownie prowadzi do tego, iż modele wyrzucają z siebie bzdury. To kanibalistyczne zjawisko, określane mianem upadku modelu, może powstrzymać doskonalenie dużych modeli językowych (LLM), ponieważ kończą im się dane szkoleniowe pochodzące od człowieka, a coraz większe ilości tekstu generowanego przez sztuczną inteligencję przenikają do Internetu.” [Nature]

• „Tajemnice wokół Wielkiej Czerwonej Plamy na Jowiszu krążą od wieków. Nikt nie jest pewien, kiedy rozpoczął się ten ogromny wir – największa i najdłużej trwająca burza w naszym obecnym Układzie Słonecznym, o średnicy większej niż średnica Ziemi i prędkości wiatru przekraczającej 260 mil na godzinę. Ani dlaczego jest czerwony. Nie wiadomo nawet, kto pierwszy go zaobserwował (czy był to XVII-wieczny Włoch lub Brytyjczyk, czy XIX-wieczny Niemiec lub Amerykanin).” [Nautilus]

Idee, kultura, społeczeństwo

• Rynek medialny jest w kryzysie, a na łamach Tygodnika nie wypada pisać co byśmy zrobili autorom tragicznych tytułów i nagłówków. Prof. Konrad Świrski w swoim satyrycznym kąciku prezentuje poradnik dla influencerów i mediaworkerów piszących o energetyce. Najważniejsze: ma być zgroza! [Wysokie Napięcie]

• Z okazji rozpoczynających się igrzysk polecamy materiał o maskotkach tej imprezy. Przy okazji każdej kolejnej edycji tej sportowej imprezy nie brakuje dyskusji. opinii i symboliki ich maskotek. Nie inaczej jest tym razem. Paryskie maskotki nie uniknęły porównania do łechtaczki, a to nie jedyny powód, dla którego są unikalne.