Policja zatrzymuje posłankę opozycji bez zważania na jej immunitet. Szef największego opozycyjnego klubu parlamentarnego zostaje pobity przez osobę w kryzysie praworządności. Przed seansem kinowym krytykującym postawę służb mundurowych, będzie wyświetlany rządowy spot. A na to wszystko z góry patrzy papież Polak. Witaj w autorytaryzmie skurwysynu.
Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.
Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.
Policjanci złamali prawo ignorując immunitet posłanki Kingi Gajewskiej. OKO.press ma artykuł, który tłumaczy prawne zawiłości wynikające z pokrętnych tłumaczeń Policji. jeżeli wolicie zobaczyć jak wyglądało zatrzymanie to polecamy nowy odcinek Programu Polityczny gdzie Agata Szczęśniak i Dominika Sitnicka omawiają dokładnie to zdarzenie (w odcinku omawiane są także najnowsze wątki w aferze wizowej). Co interesujące w przypadku skrajnie prawicowego posła Brauna to funkcjonariusze policji zachowują się całkiem inaczej. [OKO.press]
„Program wyborczy PiS to lanie wody na 300 stron. KO ma za to plan, ale tylko na sto pierwszych dni rządów. Znalezienie programów wyborczych partii politycznych i koalicji wyborczych startujących w wyborach 2023 nie zawsze jest tak łatwe, jak być powinno. Stąd nasz przewodnik” [OKO.press]
Słyszeliście o homoseksualnej orgii jaką urządzili księża z Dąbrowy Górniczej, która skończyła się śledztwem prokuratury? Żeby nie być jednostronnymi mamy dla Was artykuł z Gazety Wyborczej, który skupia się na kościelnej hipokryzji oraz artykuł znanego katolickiego publicysty Tomasza Terlikowskiego. Pan Terlikowski całkiem przypadkiem też skupia się na krytyce Kościoła katolickiego a dokładniej na systemowym zepsuciu tej diecezji gdyż nie jest to pierwszy kościelny seks skandal w Dąbrowie Górniczej. [Gazeta Wyborcza (TWARDY PAYWALL)], [Wirtualna Polska]
„Mężczyźni stanu wolnego są w złożonej sytuacji i muszą konfrontować się z tradycyjnymi normami męskości – jak wynika z polskiego badania doceniają oni wolność, niezależność i spokój, ale mają w sobie także dużo lęku i trudnych emocji związanych m.in. z ojcostwem.” [Nauka w Polsce]
„Zaczyna się medycyna turnusów. Społeczna Akademia Nauk w Łodzi będzie wozić studentów kierunku lekarskiego na zajęcia 77 km. Studenci z Elbląga będą pokonywać trasę 223 km, a ci z Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Sączu – ponad 250 km” [OKO.press]
Dwugłos podcastowy, który coś łączy. Pierwszym polecanym materiałem jest rozmowa Dariusza Rosiaka z Maciejem Duszczykiem na temat Lampedusy. Myśl przewodnia – Europa staje się twierdzą, która mniej przejmuje się prawami człowieka niż jeszcze kilka lat temu. Drugim materiałem jest rozmowa w Kulturze Liberalnej z Witoldem Juraszem na temat ukraińskiego zboża. Pan Jurasz, w swoim charakterystycznym stylu, dowala każdemu kto zasłużył. Część powie „symetrysta”, część powie „ma rację”. Ocenę pozostawiamy naszym czytelnikom. A czemu łączymy te materiały? Bo w obu rozmowach, drugie części związane są z aferą wizową w Polsce.
Jeśli zainteresowani jesteście kwestią sporu o ukraińskie zboże to polecamy też krótki materiał od Ośrodka Studiów Wschodnich. Jest on sprzed kilku dni więc najprawdopodobniej nie jest już całkiem aktualny ponieważ w tej sprawie każdy dzień przynosi coś nowego. Jednak warto go zobaczyć żeby poznać genezę konfliktu.
Wspominaliśmy już jak Elon Musk sabotował działania siły wojskowych Ukrainy na Krymie. Miał to uzasadniać obawą o wybuch wojny atomowej. Historyk Timothy Snyder napisał tekst, w którym przekonuje, iż łatwowierność Muska nie oddali nas od eskalacji konfliktu a wręcz przeciwnie – może to przyspieszyć. [The Guardian]
29 września 2022 roku, rosyjski samolot Su-27 wystrzelił w kierunku brytyjskiego samolotu zwiadowczego dwa pociski. Jeden chybił celu, a w drugim nie zadziałał silnik i runął spod skrzydła do wody. O ile informacje o jakiegoś rodzaju incydencie dostały się do mediów już w zeszłym roku o tyle brytyjscy oficjele informowali, iż sytuacja nie stanowiła realnego zagrożenia. Opis incydentu łagodzono ze względu na spore napięcia z Rosjanami i chęć braku eskalacji. O tym jak blisko zestrzelenia byliśmy dowiedzieliśmy się w zeszłym tygodniu. [Konflikty]
Wojna w Ukrainie pokazuje, iż artyleria przez cały czas jest „bogiem wojny”. Ginie od niej zdecydowanie najwięcej żołnierzy. Zatem choć stare prawidło jest potwierdzone, to artyleria jest w tym konflikcie wykorzystywana w coraz to nowy sposób. Od dronów, przez sztuczną inteligencję i logistykę, kończąc na problemach z dopasowaniem sojuszniczej amunicji do lufy systemu wyprodukowanego przez inne państwo NATO, które teoretycznie powinny do siebie pasować. [Konflikty]
Przez całe wakacje najgorętszym tematem w słowackich mediach były ataki niedźwiedzi na ludzi. Jaka jest jednak rzeczywista skala problemu i dlaczego w ogóle coraz częściej dochodzi do bliskich kontaktów z tym drapieżnikiem? O słowackich debatach wokół niedźwiedzi opowiada Michał Rozenberg – słowacysta, tłumacz języka słowackiego i historyk z Uniwersytetu Szczecińskiego.
Kilka lat temu popularne było hasło UE dwóch prędkości. w tej chwili mówi się więcej o tym, iż w związku z coraz bardziej realnymi planami powiększenia wspólnoty europejskiej powstaną 4 różne grupy państw w tym dwie wewnątrz samej UE. O tym mówiła raport przygotowany na wniosek Niemiec i Francji. [Politico]
W Węgrzech odbył się szczyt mający się zająć problemami demograficznymi. Oczywiście głównym tematem był konserwatywny reakcjonizm co nie powinno dziwić znając fiksację Węgier na walce w wszystkim co uznają za „progresywne”. [Politico]
„Gazprom domagał się od Mołdawii ponad 700 mln dolarów. Ta jednak zleciła audyt, z którego wynika, iż takiego zobowiązania wobec rosyjskiego giganta nie ma. Czy Mołdawia mimo to będzie musiała zapłacić? Co może zrobić Gazprom w tej sytuacji? Wyjaśniają Kamil Całus i Filip Rudnik, analitycy OSW.”
Kolejna wojna o Górski Karabach
Wojna (nazywana przez Azerbejdżan „działaniami antyterrorystycznymi”) zaczęła i zakończyła się w ciągu 24 godzin. OSW przygotował dwa krótkie filmy: jeden zaraz po wybuchu kolejnego konfliktu a drugi zaraz po jego zakończeniu.
Agnieszka Filipiak też przygotowała, zwięzłe podsumowanie wydarzeń w Górskim Karabachu. Polecamy jeżeli chcecie gwałtownie przeczytać co adekwatnie się wydarzyło bez publicystyki bądź wróżenia z fusów na temat przyszłości. Musimy przyznać, iż część redakcji identyfikuje się mocno z podtytułem jej tekstu „Przyznaję, iż nie do końca rozumiem, co się właśnie wydarzyło”. [Przegląd Agnieszki Filipiak]
Wielu mieszkańców Armenii nie jest zadowolonych z tego jak ich rząd zareagował na atak Azerbejdżanu na Górski Karabach. The Guardian opisuje protesty jakie wybuchły z tego powodu. [The Guardian]
„Przez promocję irredentystycznej idei Zachodniego Azerbejdżanu Ilham Alijew internalizuje kwestię Górskiego Karabachu, a sam konflikt wokół spornego terytorium przekształca w oficjalnie międzypaństwową rozgrywkę z Republiką Armenii. Zwycięska kampania nie oznacza przy tym, iż Baku zawróci ze ścieżki militaryzmu.” [Nowa Europa Wschodnia]
Erdogan spotkał się z Netanjahu w Nowym Jorku co jest oznaką postępującej normalizacji stosunków między oboma krajami. W ramach normalizacji ma dojść do wzajemnych wizyt w Stambule i Jerozolimie. [Al-Monitor]
Turecki bank centralny po raz kolejny podniósł stopy procentowe z 25 do 30%. Jest to kolejna z rzędu podwyżka stóp procentowych w Turcji, które zaczęły się po wyborach prezydenckich. Do tego czasu stopy były trzymane nisko, na poziomie 8,5%, przy inflacji za rok 2022 wynoszącej ponad 72%. Ta niestandardowa polityka ekonomiczna spowodowała spory kryzys gospodarczy w Turcji. Po wyborach jednak prezydent Turcji zdecydował się na powrót do porad ekspertów i w przeciągu trzech miesięcy stopy wzrosły z 8,5 do 30%. [Al-Monitor]
O powrocie do uznawania rządów Baszara al-Asada w Syrii na arenie międzynarodowej pisaliśmy już nie niejednokrotnie. Po świecie arabskim i sąsiadach Syrii, tym razem edycja dalekowschodnia. Asad udał się na pierwszą od 2004 roku oficjalną wizytę do Chin. Przywitano go tam z wszelkimi honorami. O tym co z tego wynika próbuje nam wytłumaczyć portal [Al-Monitor].
Siły kudyjskie zabiły 13 członków pro-tureckich milicji w północnej Syrii. A iracki region Kurdystanu dodaje język turecki do listy oicjalnych języków urzędowych. [Al-Monitor], [Daily Sabah]
Odbyła się przygotowywana w ostatnim czasie wymiana więźniów między Iranem, a USA. Wymiana, powiązana z odmrożeniem 6 mld dolarów irańskich aktywów (które mogą być przeznaczone na ściśle określone cele natury humanitarnej) dobiegła końca. Jej oceny różnią się. Od euforii z powrotu więźniów, po obawy, iż Iran zacznie aresztować więcej obcokrajowców w celu odpowiednio korzystnych finansowo wymian. [DW]
Niejednokrotnie pisaliśmy o trudnych relacjach sąsiedzkich Iranu oraz rządzonego przez Talibów Afganistanu. Jak się okazuje, sama nienawiść do Ameryki to za mało aby funkcjonować w zgodzie. Jednak pojawia się kolejny wspólny interes, który obie strony chcą razem realizować. Chodzi o przeciwdziałanie terroryzmowi islamskiemu, który za cel bierze sobie zarówno rządy ajatollahów jak i Talibów. [DW]
Saudyjski sukcesor tronu, Muhammad ibn Salman, udzielił wywiadu telewizji Fox News. Powiedział tam, iż rozmowy o normalizacji relacji z Izraelem trwają, iż gdy Iran uzyska broń jądrową to będzie to również celem Arabii Saudyjskiej, iż będzie kontynuował inwestowanie w sport, oraz iż chce zakończenia wojny Rosji z Ukrainą. [CNN]
Dzien po wywiadzie Amerykanie wyrazili zgodę na finalizację umowy wartej 500 mln dolarów na dostawę do Arabii Saudyjskiej wyposażenia, amunicji i remontów amerykańskiego sprzętu. [Al-Monitor]
Kontynuując polecajki z poprzedniego numeru zapraszamy na 3 odcinek o historii Arabii Saudyjskiej od Za Rubieżą. O tym jak przeszła ona przez burzliwe czasy i wojny w swoim sąsiedztwie oraz jak zmieniała się tam władza.
W Rijadzie trwały rozmowy z rebeliantami Huti o zakończeniu wojny w Jemenie, która trwa tam od 2014 roku. Po pięciu dniach rozmów wydaje się, iż strony przybliżyły się do porozumienia. Czy się uda? Nie wiadomo. w tej chwili chyba wszystkie strony wyczerpane są wojną, od 18 miesięcy większość walk ustała, a Arabia Saudyjska stojąca na czele interweniującej w Jemenie Koalicji poszukuje możliwości zakończenia konfliktu i wycofania się z niego. [DW]
Azja
Dzieje się w południowokoreańskiej polityce. Parlament przegłosował zniesienie immunitetu dla przywódcy partii opozycyjnej, w sprawie którego toczy się śledztwo korupcyjne. Było to o tyle zaskakujące, iż to opozycja ma większość w parlamencie. Jednocześnie przegłosowano też wniosek do prezydenta o odwołanie premiera. O szczegółach koreańskiej polityki więcej pisze [AP News].
„Południowokoreańska policja prowadzi dochodzenie w sprawie 17 amerykańskich żołnierzy i pięciu innych osób, które rzekomo przemycały lub używały syntetycznej marihuany za pośrednictwem poczty wojskowej. Nastąpiło to po nalotach w co najmniej dwóch bazach armii amerykańskiej w maju, w tym w Camp Humphreys, największej bazie zagranicznej.” [BBC]
„Komisja Wyborcza Pakistanu (ECP) ogłosiła w czwartek, iż wybory powszechne odbędą się w styczniu, prawie trzy miesiące później niż planowano, usuwając polityczną niepewność co do terminu, aby pomóc uratować upadającą gospodarkę.” [Reuters]
„Dwie działaczki na rzecz ochrony środowiska rzekomo uprowadzone przez filipińskie wojsko ponad dwa tygodnie temu zostały uwolnione. 21-letnia Jonila Castro i 22-letni Jhed Tamano pracowały ze społecznościami przybrzeżnymi sprzeciwiającymi się rekultywacji Zatoki Manilskiej, kiedy zaginęły 2 września w pobliżu stolicy kraju, Manili.” [Al-Dżazira]
„Wojna na Ukrainie zmieniła wiele także w dalekich od Ukrainy zakątkach świata. Jak wpłynęła na relacje Rosja-Kirgistan i Rosja-Kazachstan? Co zmieniło się w Azji Centralnej? Jak można opisać to co Kazachowie i Kirgizi myślą dziś o Rosji i o wojnie? Na te i inne pytania odpowiadają Marek Menkiszak i Iwona Wiśniewska z Ośrodka Studiów Wschodnich.”
Indie przyjęły rewolucyjną ustawę gwarantująca 33% miejsc w izbie niższej parlamentu oraz analogicznych organach stanowych. Prawo jednak nie będzie miało zastosowania przy najbliższych wyborach. Wejdzie w życie dopiero przy kolejnych wyborach krajowych w 2029 roku równolegle z dostosowaniem okręgów wyborczych do wyników spisu powszechnego. [AP News]
Afryka
„Według grupy ekspertów ONZ, w północnym regionie Tigray w Etiopii przez cały czas dochodzi do łamania praw człowieka, ponad 10 miesięcy po tym, jak zawieszenie broni formalnie zakończyło krwawą wojnę domową.” [The Guardian]
„Parlament Republiki Południowej Afryki przyjął ustawę, która ma na celu usunięcie z rejestrów karnych osób skazanych za naruszenie przepisów dotyczących blokady Covid-19. RPA miała jedne z najsurowszych ograniczeń na świecie, w wyniku których ponad 340 000 osób zostało skazanych między innymi za nie noszenie masek, spożywanie alkoholu i łamanie godziny policyjnej.” [BBC]
„Kryzys klimatyczny zmusza słonie do przymusowej migracji w poszukiwaniu wody przez granice w południowej Afryce, co stwarza problemy dla parków narodowych i starań na rzecz ochrony przyrody.” [The Guardian]
Na granicy Zambii i Tanzanii znaleziono drewnianą strukturę, obrobioną twardymi narzędziami. Może to być najstarsze na świecie tego typu znalezisko datowane na choćby 500 tysięcy lat temu. [The Guardian]
Liczba ataków w północnym Mali wzrosła ponad dwukrotnie od czasu, gdy w zeszłym miesiącu siły pokojowe ONZ zakończyły pierwszą fazę wycofywania się z tego kraju. W wyniku ataków islamskich ekstremistów zginęło ponad 150 osób. W jednym ataku bojownicy zaatakowali statek pasażerski, zabijając 49 cywilów. Grupa rebeliantów zaatakowała również obozy armii malijskiej. Malijczycy obawiają się, iż najgorsze dopiero przed nimi. [AP News]
Ameryka Łacińska
„11 września 1973 roku chilijskie siły zbrojne pod wodzą generała Augusto Pinocheta obaliły socjalistycznego prezydenta Salvadora Allende. Chile, »spokojny, demokratyczny kraj o silnych instytucjach« (cytując raport amerykańskiej ambasady), na 17 lat przeszło pod brutalne rządy wojskowej junty. Zamordowano (lub »zniknięto«) co najmniej 3 tysiące ludzi, torturowano kilkadziesiąt tysięcy, jeszcze więcej wyjechało lub zostało do wyjazdu zmuszonych.” Podkast amerykański wyjątkowo nie o Stanach Zjednoczonych, a przynajmniej nie będzie to główny bohater tego odcinka. Chociaż opowiadają głównie o Chile to rola Stanów Zjednoczonych w kształtowaniu polityki tego kraju będzie oczywiście poruszona.
Jak mieszkańcy Chile radzą sobie ze swoją trudną historią? Jednym ze sposobów jest tworzenie filmów. Na platformie Netflix właśnie miał premierę film El Conde, który w surrealistyczny sposób radzi sobie z historią robiąc z dyktatora wampira, który pragnie śmierci. AP News pisze więcej o filmie i jego twórcy, a krótki wywiad z reżyserem można przeczytać na stronie Vulture. [AP News], [Vulture]
Jeśli czytając newsy o Meksyku jakie tu często wrzucamy macie wrażenie, iż prezydent Andrés Manuel López Obrador ma jakiś problem z oświatą i naukowcami… to możecie mieć rację. Właśnie jego rząd wydał podręczniki, pełne błędów. Okej, błędy się trafiają każdemu ale to co dziedzinie edukacji i nauki wyprawia AMLO to dużo więcej niż te ostatnie błędy. Właśnie o tym jest artykuł [The Global Americans].
„29 października 2023 r. Kolumbijczycy pójdą do urn. Do wyboru będzie 32 gubernatorów, 418 przedstawicieli stanowych, 1102 burmistrzów i ponad 12 000 członków rad miejskich. Przy tak dużej stawce i wśród rosnącego niezadowolenia i sceptycznego elektoratu zaniepokojonego przyszłością kraju, wybory staną się nieoficjalnym referendum w sprawie pierwszego roku urzędowania prezydenta Gustavo Petro.” [The Global Americans]
„W dzisiejszej Ameryce Łacińskiej tradycyjne zamachy stanu nie są już największym zagrożeniem dla liberalnej demokracji. Bardziej niebezpieczni są demokratycznie wybrani przywódcy, którzy po dojściu do władzy celowo i stopniowo podważają podstawowe gwarancje, takie jak autonomia sądownictwa, uczciwość wyborcza, niezależna prasa i wolność słowa.” O tym jak z takim zagrożeniem dla demokracji radzą sobie sądy przeczytacie w [Americas Quarterly].
Przywódca największego z haitańskich gangów wzywa do obalenia urzędującego premiera. Kryzys humanitarny na wyspie wciąż trwa, gangi kontrolują większośc stolicy kraju, przemoc i porwania dla okupów są codziennością. Dla dopełnienia obrazu, wspomniany gangster wzywający do rebelii, Jimmy ‘Barbecue’ Chérizier, to były policjant. [The Guardian]
Ameryka Północna
Premier Kanady ogłosił w parlamencie, iż kanadyjskie służby mają poważne podejrzenia, iż władze Indii są powiązane z morderstwem kanadyjskiego obywatela w Kanadzie. Zamordowany człowiek był aktywistą społeczności Sikhów i przez władze Indii nazywany był wręcz terrorystą. Pierwszy artykuł The Guardian opisuje oskarżenia premiera Trudeau jak i reakcję rządu Indii. Drugi opisuje dokładnie kim był zamordowany aktywista oraz jak te oskarżenia mogą wpłynąć na stosunki między tymi państwami. [The Guardian #1], [The Guardian #2]
Wygląda na to, iż niedługo nastąpi kolejne zamknięcie rządu czyli procedura w Stanach Zjednoczonych mająca miejsce w przypadku odrzucenia projektu budżetu rocznego przez parlament. Dlaczego to nastąpi i dlaczego znowu winni są Republikanie pisze Politico. jeżeli Was interesujący na czym to dokładnie będzie polegało i jacy rządowi pracownicy poczują tego skutki to polecamy artykuł w serwisie Reuters. [Politico], [Reuters]
Politycy urzędujący w Waszyngtonie zajmują się także mniej poważnymi sprawami. Poluzowanie dress code’u dla polityków wywołało ogromne oburzenie Republikanów. Co interesujące takiego oburzenia nie wywołało przyłapanie konserwatywnej republikańskiej polityczki gdy ta w teatrze uprawiała inną czynność seksualną ze swoim obecnym byłym już partnerem. [NPR]
Czy ktoś może mieć jakiś problem z nowym prawem stanu Kalifornia, które wymaga od firm przejrzystości w sprawie tego jak firma radzi sobie z dezinformacją, ekstremizmem i mową nienawiści? Oczywiście, iż tak i oczywiście jest to Elon Musk. [The Guardian]
„Zakazy i ograniczenia dotyczące książek w szkołach w Stanach Zjednoczonych wzrosły o 33% w ostatnim roku szkolnym, zgodnie z nowym raportem grupy PEN America zajmującej się wolnością słowa, kontynuując to, co nazywa niepokojącym wysiłkiem mającym na celu »tłumienie historii i pomysłów«. Na Florydzie wprowadzono więcej zakazów niż w jakimkolwiek innym stanie.” [NPR]
Korpus Piechoty Morskiej zgubił samolot odrzutowy F-35B i zwrócił się do ludności o pomoc. Po tym gdy podczas lotu szkoleniowego pilot samolotu zmuszony był katapultować się, jego maszyna kontynuowała lot. Miała wyłączony transponder, a własności stealth sprawiają, iż F-35 trudniej zobaczyć na radarach. Po kilkunastu godzinach poszukiwań i apelu do ludności szczątki samolotu znaleziono 180 km od bazy z której wystartował. [Konflikty]
Oceania
Władze Australii chce zamykać dzieci w więzieniach. Dokładnie mowa o władzach stanu Queensland, które właśnie umożliwiły przetrzymywanie przez policję dzieci od 10 roku życia przez nieokreślony czas w policyjnych ośrodkach. Dlaczego władze uznały, iż jest to potrzebne? Jak wyglądają te policyjne ośrodki? Dlaczego obrońcy praw człowieka ostro krytykują tę decyzję? O tym właśnie jest artykuł [Al-Dżaziry].
Ekonomia i gospodarka
Czy zasiłki rozleniwiają, wysokie nierówności ekonomiczne oznaczają, iż biedni biednieją a nasze podatki są marnowane na urzędników? Ekonomia i cała reszta przygotował dwa odcinki podcastu do rozprawienia się z popularnymi wśród społeczeństwa mitami i półprawdami ekonomicznymi. Odcinek pierwszy dotyczy mitów prawicowych/liberalnych a drugi bardziej lewicowych.
„Około 3,7 mld złotych – tyle Polacy zdążyli już pożyczyć na zakup mieszkań w ramach programu »Bezpieczny Kredyt 2%«. I to w zaledwie ostatnich 11 tygodni od startu programu. Popyt znacznie przekracza wstępne rządowe szacunki i to nie tylko te przewidziane na pierwsze tygodnie, ale na cały 2023 rok.” [Rzeczpospolita]
„W dzisiejszym odcinku Robert Tomaszewski opowiada, jak Orlen wykorzystuje strategiczne rezerwy paliw, by utrzymać niski poziom cen na stacjach. Działania płockiej spółki mają być koordynowane z polskim rządem, by do wyborów ograniczyć niezadowolenie społeczne. Dłuższe utrzymanie obniżonych cen paliw jest niemożliwe, więc po 15 października Orlen będzie gwałtownie podnosił ceny.”
„Prezes Scanii i grupy Traton tłumaczy w rozmowie z WysokieNapiecie.pl dlaczego, w ocenie ciężarówkowego giganta, za kilkanaście lat sprzedawać się będą w Europie niemal wyłącznie elektryczne ciężarówki, a wodór pozostanie na marginesie.” [Wysokie Napięcie]
Nauka i technologia
„Wkrótce mogą rozpocząć się testy sztucznych macic na ludziach. Oto, co należy wiedzieć. Amerykańskie organy regulacyjne rozważą przeprowadzenie badań klinicznych systemu naśladującego łono matki, który mógłby zmniejszyć liczbę zgonów i niepełnosprawności dzieci urodzonych skrajnie przedwcześnie.” [Nature]
„W celach hodowlanych nie powinno się rozmnażać zwierząt, których cechy anatomiczne, fizjologiczne lub behawioralne mogą wiązać się z cierpieniem, bólem czy znacznym dyskomfortem – uważa prof. Wojciech Niżański z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr).” [Nauka w Polsce]
„Gatunek bambusa występujący w całej Japonii – Phyllostachys nigra var. henonis – niedługo zakwitnie po raz pierwszy od 120 lat, a następnie obumrze.Wydarzenie to, spodziewane w 2028 roku, może mieć szerokie konsekwencje dla ekologii i gospodarki kraju. Naukowcy nie wiedzą jednak dokładnie, w jaki sposób roślina się regeneruje – ani co stanie się za 5 lat.” [Cosmos Magazine]
„Naukowcy po raz pierwszy odzyskali RNA wymarłego gatunku. Zespołowi naukowców udało się wyizolować i zsekwencjonować stuletnie RNA od Thylacinus cynocephalus, znanego również jako wilk tasmański.” [Gizmodo]
„Sprowadzenie kosmicznych skał z powrotem na Ziemię może odpowiedzieć na niektóre z największych pytań dotyczących życia. Bezpieczne dostarczenie próbek z asteroidy 24 września będzie początkiem globalnej podróży naukowej – ale podobne misje wymagają wsparcia.” [Nature]
„Najpotężniejszy na świecie laser rentgenowski będzie »filmował« reakcje chemiczne z niespotykaną dotąd szczegółowością. Zmodernizowany laser w Kalifornii będzie wytwarzał milion impulsów promieniowania rentgenowskiego na sekundę w celu badania ultraszybkich procesów na poziomie atomowym.” [Nature]
O co adekwatnie chodzi z domenami internetowymi? Kto i kiedy zdecydował do jakich państw należą dane domeny? Jak wygląda ich przydział? Co wspólnego ma wyspiarskie państwo Tuvalu z telewizją? Artykuł Rest of World odpowiada na te i wiele innych pytań. [Rest of World]
W najnowszym odcinku Radia Naukowego prowadzona jest rozmowa o medycynie opartej na dowodach (z ang. evidence based medicine). Czym adekwatnie jest, jakie są formułowane wobec niej zarzuty i od jak dawna jest z nami? O tym opowiada Jakub Zawiła- Niedźwiecki z Centrum Bioetyki i Bioprawa Uniwersytetu Warszawskiego.
Po co są sny? The New Yorker ma (popularno)naukowy artykuł tłumaczący zarówno początki badania snów jak i opisujący ostatnie wyniki badań naukowca, który uważa, iż ruchy jakie wykonujemy czasami podczas snu nie są przypadkowymi „resztkami” śnienia ale pełnią dużo ważniejszą rolę. [The New Yorker]
Dlaczego niektórzy naukowcy liżą skały? Jak wykorzystać martwe pająki w robotyce? W jaki sposób aktywność seksualna ryb (popularne TARŁO) wpływa na mieszanie wody w oceanach? Tak, znów rozdano nagrody Ig Noble. Polecamy artykuł na stronie Nauka w Polsce, gdzie znajduje się podsumowanie tegorocznej edycji. Zwycięzcom gratulujemy! [Nauka w Polsce]
Idee, kultura, społeczeństwo
Pewien historyk, Bartosz Wójcik, opublikował długi tekst na temat Brygady Świętokrzyskiej i jej kolaboracji z Niemcami [link 1]. Artykuł spotkał się z odpowiedzią wideo autorstwa Leszka Żebrowskiego. Odpowiedzią dosyć personalną i mało profesjonalną. Pan Bartosz Wójcik nie dał się zakrzyczeć i odpowiedział w stylu naukowym, czyli kolejnym artykułem [link 2]. Serdecznie polecamy oba teksty [Historia Bez Kitu #1], [Historia Bez Kitu #2]
Polski hełm wojskowy wzór 67. Czy materiał o takim wyposażeniu może być ciekawy? Ależ oczywiście, zadbał o to Irytujący Historyk. Trochę historii, trochę narzekań na rządzących MONem. Jesli ktoś miał kontakt z służbą wojskową, to od razu będzie wiedział o czym mówimy. Może choćby w oku pojawi się łezka wzruszenia (lub cierpienia).
„Nie” to krótkie słowo, jednak nie zawsze jest nam go łatwo użyć. Psyche daje nam kilka porad jak częścij używać tych trzech liter i być bardziej asertywnym. [Psyche]
Wrześniowa pogoda dopisuje i zachęca do wycieczek. jeżeli wybieracie się w Tatry to przypominamy o tym, aby o siebie odpowiednio zadbać. W weekend 15-17 września 24 osoby potrzebowały pomocy TOPR. W podkaście Tatrzańskiego Parku Narodowego „Z miłości do gór” ratownik Adam Marasek podsumowuje sezon wakacyjny w Tatrach, opowiada o niektórych wypadkach i zachęca do dbania o własne bezpieczeństwo w górach.
„Tylko świnie siedzą w kinie!” przypomnieniem hasła z czasów 2 WŚ polska prawica reaguje na film Agnieszki Holland o kryzysie migracyjnym na białoruskiej granicy. MSWiA chce pokazywać propagandowe spoty przed emisją filmu w kinach studyjnych, chociaż niektóre kina już zapowiedziały, iż tego nie zrobią. Zestawienie tych informacji jest o tyle zabawne, iż jednym z powodów powstania tego hasła w czasie 2 WŚ było to, iż przed filmami wyświetlany był propagandowy film stworzony przez okupantów. jeżeli zastanawiacie się czy wtedy to hasło było skuteczne to śpieszymy Was poinformować, iż nie. Ludzie spragnieni odskoczni od trudnej wojennej rzeczywistości walili do kin drzwiami i oknami. Więcej o tym jak wyglądało życie kulturalne pod okupacją dowiecie się z wywiadu z Bartoszem Januszewskim jaki serwis Histmag przeprowadził kilka lat temu. [Histmag]
Dzięki za czytanie Tygodnika Neuropa. Podziel się tym wydaniem ze znajomymi
1 rok temu
