Zapraszamy na kolejne wydanie Tygodnika Neuropa. Tym razem wyszło wydanie wieczorne ale liczymy, iż i takie chętnie przeczytacie.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

• Rząd bawił się na Jasnej Górze z przedsiębiorcą zwanym Ojcem Rydzykiem (będącym także funkcjonariuszem Kościoła katolickiego) i wręczyli mu drogie prezenty. [Wirtualna Polska]

• „Premier: Kościół jest całkowicie, absolutnie i bezwzględnie oddzielony od państwa”. To jest taki poziom bezczelności, iż aż brakuje słów. [Polska Agencja Prasowa]

• „- Tam, gdzie w grę wchodzi polityka, tak jak na Uniwersytecie Pedagogicznym, nigdy nie dzieje się dobrze. Standardy polityczne nie przystają do standardów akademickich – mówi prof. Kazimierz Karolczak, były rektor, który został zwolniony z uczelni i właśnie wygrał sprawę w sądzie pracy.” [TokFM]

• „Policjanci, którzy stosowali tortury wobec zatrzymanych, zostali skazani przez sąd w Ostródzie (woj. warmińsko-mazurskie) na kary do 6,5 roku bezwzględnego więzienia do kar więzienia z warunkowym zawieszeniem. Wyrok nie jest prawomocny.” Więcej o sprawie pisze TVN24 a Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur wydał oświadczenie, które m.in zwraca uwagę, iż same tortury nie są ciągle w Polsce penalizowane. [TVN24], [Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur]

• „Polska płaci 4 mln zł rocznie na składki członkowskie dla organizacji rolniczych zrzeszonych w Copa Cogeca. Nie dość, iż potężny agro-lobbysta nie dba o interesy większości polskich rolników, to jeszcze spowalnia politykę ekologiczną UE” jeżeli chcecie więcej o polskim rolnictwie poczytać to zapraszamy do działu Gospodarka i Ekonomia. [OKO.press]

• „Parlament Europejski wezwał w rezolucji do zorganizowania pełnowymiarowej misji obserwacji przez OBWE wyborów parlamentarnych w Polsce. Podczas poprzednich wyborów misja OBWE była ograniczona. Czym się różnią? Odpowiadamy” [OKO.press]

• Była kolejna rocznica zbrodni na Wołyniu. W tym roku obchodzona wspólnie z udziałem prezydenta Polski i Ukrainy, chociaż wielu komentatorów po polskiej stronie nie jest w pełni usatysfakcjonowanych. Kultura Liberalna w najnowszym wydaniu ma kilka tekstów związanych właśnie z tematem Wołynia. Nowa Europa Wschodnia ma za to tekst, który przedstawia jak Ukraińcy patrzą na tą zbrodnię. [Kultura Liberalna], [Nowa Europa Wschodnia]

• „Obchody tragicznej rocznicy przypominały w swym sztafażu tamtą zbrodnię – w fundamentach stodoły bezbronni ludzie, a wokół niej: wtedy rozjuszona hałastra, a dziś kontrmanifestanci zakłócający upamiętnienie ofiar.” [Więź]

Wojna w Ukrainie

• Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich.

• „Amunicja kasetowa byłaby cenna w przełamywaniu rosyjskich okopów, podczas gdy zagrożenie dla ludności cywilnej jest znikome w obliczu masowego rozmieszczania przez Rosję nieoznakowanych pól minowych.” Pisze brytyjski think tank. [RUSI]

• „Fałszywe i wprowadzające w błąd posty na temat konfliktu na Ukrainie przez cały czas rozprzestrzeniają się wiralowo na głównych platformach mediów społecznościowych, ponieważ inwazja Rosji na ten kraj trwa już ponad 500 dni. Niektóre z najczęściej udostępnianych przykładów można znaleźć na Twitterze, opublikowane przez subskrybentów z niebieskim znaczkiem którzy płacą za promowanie swoich treści wśród innych użytkowników.” [BBC]

• Jakie decyzje zapadły dokładnie na szczycie NATO w Wilnie? Chociaż Ukraina jest krok bliżej członkostwa to niedostała oficjalnego zaproszenia. Akcesja Szwecji do NATO przestała być blokowana przez Turcję (oficjalnej zgody Węgier też nie ma ale można odnieść wrażenie iż nimi się nikt nie przejmuje). Jednak to nie jedyne decyzje dotyczące NATO jakie zapadły na tym szczycie. Więcej o tym możecie znaleźć w analizach [Ośrodek Studiów Wschodnich], [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• „W czasie szczytu NATO w Wilnie Ukraina nie usłyszała zaproszenia do Sojuszu, jednak padło wiele ważnych deklaracji, między innymi, dotyczących pomocy wojskowej. Jak te rezultaty są oceniane w Kijowie? O tym z ukraińskiej stolicy Piotr Andrusieczko z Gazety Wyborczej.”

• Po wizycie w Turcji, prezydent Zełenski wrócił do kraju razem z pięcioma dowódcami batalionu Azov. Według wypracowanego przez Turcję porozumienia o wymianie jeńców między stronami wojny, ci dowódcy mieli pozostać w Turcji do końca wojny. Rosja przyjmuje ten fakt z nieukrywanym niezadowoleniem. [Al-Monitor]

• „Wojna na Ukrainie pogłębiła obserwowany od dawna kryzys demograficzny tego kraju. Ile osób żyło na Ukrainie przed wojną Rosja-Ukraina? Jak będzie wyglądała przyszłość Ukrainy? Ilu Ukrainców wyjechało i jak przedstawiają się prognozy na czasy powojenne? Na te i inne pytania odpowiada ekspertka OSW, Jadwiga Rogoża.”

• Rosja ma nowe łagry – tym razem dla Ukraińców pojmanych w trakcie wojny. AP News ma przejmujący reportaż opisujący straszne rzeczy jakie się tam dzieją. [AP News]

• Jedną z ofiar rosyjskiego ataku rakietowego na Dniepr 1 lipca była pisarka Wiktoria Amelina. The Guardian przedstawia fragmenty jej esesuj o jej życiu w Lwowie i tym jak kształtowała się jej ukraińska tożsamość. [The Guardian]

Europa

Władze Paryża chcą obciążyć właścicieli aut typu SUV większymi opłatami za parkowanie. Dlaczego szwedzki kościół to leśny magnat? Przełamanie klinczu politycznego w Bułgarii – analiza PISM. Mołdawia intensyfikuje walkę z wpływami rosyjskimi.

• „Aktywiści działający na rzecz osób LGBT+ w Gruzji nie mają łatwego zadania. Co roku próbują organizować Paradę Godności, jak nazywa się regularnie udaremniany pochód w stolicy kraju, Tbilisi, ale za każdym razem spotykają się z agresją o szokującej skali.” Dochodzi do pobić aktywistów, przeciwko paradzie aktywnie występują prawosłani duchowni i prawicowe środowiska. Narracja o konserwatywnych wartościach i obronie prawdziwych korzeni, a także aktywna rola cerkwii to schemat powtarzający się w kilku prawosławnych państwach, a największym dawcą takiej narracji jest Rosja. [Miłość nie wyklucza @ Facebook]

• 11 lipca obchodzona jest rocznica masakry w Srebrenicy gdzie paramiliterne siły bośniackich Serbów zamordowały ponad 8 tysięcy mężczyzn i chłopców boszniackich. Z tej okazji polecamy dwa teksty. Pierwszy o wysiłkach matek zamordowanych, któe przez lata walczą o pochowanie swoich synów na cemntarzu w Srebrenicy. Drugi opowiada o tym, jak Serbia z jednej storny prowadzi śledztwa i procesy przeciwko zaangażowanym w masakrę, ale z drugiej storny jak opornie te sprawy przebiegają, łapią potężne opóźnienia, a jesli dochodzą do końca, to wyroki sa niewytłumaczalnie niskie. [Balkan Insight #1], [Balkan Insight #2]

• Mark Rutte, holederski premier od 13 lat stojący na czele rządu odchodzi z polityki po tym, jak rozpadła się koalicja 4 partii. Teflonowy Mark, jak bywał nazywany, bo mimo skandali jego notowania dobrze się trzymały, nie zdołał doprowadzić do porozumienia w kontekście proponowanych przez niegu ustaw o zacieśnieniu ustaw imigracyjnych. [The Guardian]

• „Europosłowie i europosłanki z PiS i PO tym razem mówili jednym głosem, sprzeciwiając się rozporządzeniu ws. odbudowy zasobów przyrodniczych. Ich opór nie przeszkodził w przyjęciu kluczowego elementu Zielonego Ładu. Przegłosowano jednak szereg szkodliwych poprawek” jeżeli chcecie dowiedzieć się o co chodzi z tą odbudową zasobów przyrodniczych to OKO.press ma dłuższy artykuł, który bardzo zgrabnie wszystko tłumaczy. jeżeli zależy wam na zwięzłym podsumowaniu ostatniego głosowania to Euronews ma krótszy artykuł. A jeżeli chcecie dowiedzieć się dlaczego PiS i PO głosują razem przeciwko temu to polecamy starszy artykuł OKO.press. [Euronews], [OKO.press #1], [OKO.press #2]

• 22 czerwca rząd w Sztokholmie ogłosił, iż Szwedzka Rada ds. Badań Naukowych (Vetenskaprådet; VR), największa instytucja finansująca badania naukowe w kraju, nie będzie już oferować dotacji na badania nad globalnym rozwojem obcinając 180 mln koron szwedzkich (16,4 mln USD) ze skutkiem natychmiastowym. Wywołało to protesty środowiska naukowego. [Nature]

• „ChRL dąży do utrzymania różnic wewnątrz UE, szczególnie dotyczących współpracy transatlantyckiej w kontekście Chin. Część państw i instytucji UE nie postrzega ChRL jako zagrożenia i wstrzemięźliwie podchodzi do ograniczenia więzi gospodarczych z tym państwem.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

Bliski i Środkowy Wschód

Uczennice i studentki w Iranie są zawieszane w prawach ucznia za niestosowanie się do obowiązkowego niszenia hidżabu. Stany Zjednoczone donoszą, iż w wyniku ataku dronowego zabity został przywódca tzw. państwa islamskiego, Usamę al-Muhadziriego. Irański MSZ wezwał ambasadora Rosji po jego proemirackiej wypowiedzi w kontekście sporu terytorialnego między Iranem i ZEA.

• Zgodnie z przewidywaniami analityków, powyborcza Turcja dokonuje sporek korekty retorycznej w swojej polityce zagranicznej. Po okresie sporego wzrostu napięcie między Turcją i Grecją liderzy tych sąiadujących ze sobą państw ogłosili, iż dążyć będą do resetu w relacjach i współpracy. [AP News]

• Rosja zablokowała w ONZ przedłużenie porozumienia o funkcjonowaniu korytarza humanitarnego z Turcji do północnych terenów Syrii, będących pod kontrolą rebeliantów, kóre ucierpiały w lutowym trzęsieniu ziemi. Jednak Syryjski rząd, niezależnie od rosyjskiego weta zgodził się na otwarcie przejcia na kolejne sześć miesięcy i napływ pomocy humanitarnej. Jak poinformował ambasador Syrii przy ONZ Bassam al-Sabbagh, Damaszek podjął suwerenną decyzję w tej sprawie. Niektórzy obserwatorzy wskazują, iż brak nadrozu ONZ może doprowadzić do nadużyć w rozdzielaniu pomocy przez reżim Asada. [DW], [The Guardian]

• W Izraelu, pierwsze z trzech wymaganych głosowań przeszła kontrowersyja ustawa o systemie sądowniczym. Wzmogło to kolejną falę protestów. Dzieisątki tysięcy protestujących zablokowały autostrady w całym kraju, jak również dojazd do lotniska w Tel Awiwie. [The Guardian]

• „W tym odcinku główny temat to Izrael. Marek Matusiak odpowiada na Państwa pytania, które zbieraliśmy na YouTube i Twitterze. Wśród tematów chociażby o relacjach Izrael-Rosja, kwestia sądownictwa i protesty w Izraelu, o relacjach Izrael Stany Zjednoczone, czy co Izraelczycy myślą o Polakach. Jak wygląda relacje Izrael-Ukraina?”

• W wydaniu 138. pisaliśmy o Druzach protestujących przeciwko farmom wiatorwym na Wzgórzach Golan. Dzisiaj mocno polecamy odcinek Działu Zagranicznego gdzie w rozmowie z Konstatnym Gebertem rozmawiaja o dużo szerszym kontekście tych wydarzeń. O tym kim druzowie są, o ich pozycji w Izraelu, o specyfice Wzgórz Golan oraz o tym, dlaczego Druzowie przestali czuć się dobrze we współczensym Izraelu.

• Mahmud Abbas, prezydent Palestyny, odwiedził obóz w Dżeninie na Zachodnim Brzegu i wezwał do jego odbudowy. Obóz zostął mocno uszkodzony podczas zeszłotygodniowej operacji sił izraelskich. Równocześnie Abbas ostrzegł bojówki, które nie chca się podporządkować jego władzy i strukturom palestyńskim przed poważnymi konsekwencjami jakie mają ponieść. [DW]

Azja

• „9 lipca w przedterminowych wyborach prezydenckich w Uzbekistanie zwyciężył urzędujący Szawkat Mirzijojew. Według oficjalnych wyników otrzymał 87% głosów. Pokonał troje innych, szerzej nieznanych kandydatów (żaden nie uzyskał poparcia wyższego niż 5%). Frekwencja wyniosła 79,8%. Misja obserwacyjna OBWE w krytycznym oświadczeniu zgłosiła poważne nieprawidłowości, do jakich doszło w dniu głosowania, oraz systemowe uchybienia m.in. w zakresie wolności zgromadzeń, zrzeszania się i wypowiedzi.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• W czwartek odbyła się pierwsza próba wybrania nowego tajskiego premiera. Przywódca partii, która wygrała wybory – mimo stworzenia szerokiej koalicji nie był w stanie uzyskać dość głosów by objąć to stanowisko. Al-Dżazira pisze więcej o głosowaniu jak i machinacjach politycznych, które toczą się za kulisami. Za to Reuters opisuje sprawy sądowe wytoczone niedawno przeciwko temu politykowi, które mogą znacząco utrudnić mu życie. [Al-Dżazira], [Reuters]

• W Dżakarcie odbył się szczyt państw grupy ASEAN. Jednym z ważniejszych tematów rozmów jest ciągle trwający konflikt w Mjanmnie, który spowodował wykluczenie przywódców junty wojskowej z grupy. [Reuters]

• „Indie rozważają wprowadzenie zakazu eksportu wielu odmian ryżu. Ten proponowany środek, jeżeli zostanie wdrożony, może jeszcze bardziej podnieść i tak już gwałtownie rosnące światowe ceny tego podstawowego składnika żywności, zwłaszcza w obliczu ponownego pojawienia się destrukcyjnego zjawiska pogodowego El Niño. Indie są największym eksporterem ryżu na świecie.” [Mint]

• Izraelski minister obrony odwiedził Azerbejdżan. Wizyta ta ma na celu pogłębienie współpracy wojskowej. Oba państwa łączą wrogie stosunki z Iranem. [Al-Monitor]

Afryka

• Chociaż w wielu rejonach RPA regularnie występują opady śniegu to Johannesburg nie widział go od 2012 roku. Można więc zrozumieć dlaczego tegoroczny śnieg wywołał taką euforia u mieszkańców tego miasta. [The Guardian]

• W Sudanie ciągle trwa wojna domowa i nie zanosi się na jej szybkie wygaszenie. Jest to problem nie tylko dla mieszkańców tego państwa ale także dla sąsiednich państw. Jednym z sąsiadów jest Egipt, który mierzy się z własnymi problemami. Al-Dżazira przygotowała artykuł analizujący jak wojna w Sudanie wpływa na Egipt. [Al-Dżazira]

• Amerykański pracownik wysokiego szczebla firmy Intel według organizacji pozarządowych jest powiązany z prowadzeniem kampanii nienawiści wobec społeczności LGBTQ w Afryce. Skutkiem tego w kilku państwach już wprowadzone zmiany prawne, które uderzają w tą społeczność. [The Guardian]

• Prezydent Iranu Ebrahim Raisi rozpoczął serię wizyt w Afryce. Rozpoczął od Kenii, a następnie ma się udać do Ugandy i Zimbabwe. Głównym celem wizyt jest wrost współpracy gospodarczej oraz poprawienie stosunków dyplomatycznych z krajami regionu. Prezydent Iranu niedawno zakończył podobną wizytę w Ameryce Południowej. [DW]

Ameryka Łacińska

• Jakiś czas temu pisaliśmy o kolejnej „różowej fali” w Ameryce Łacińskiej. Jednak ostatnimi czasy czytając ten dział można odnieść wrażenie, iż konserwatywni reakcjoniści odnoszą kolejne zwycięstwa w tym regionie. Americas Qarterly zbiera to wszystko w jeden artykuł, który stara się odpowiedzieć dlaczego tak się dzieje. [Americas Quarterly]

• Gwatemalski sąd najwyższy w końcu zatwierdził wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich. Jednak to nie koniec zamieszania z nimi związanego. Specjalny prokurator wniósł wniosek o zawieszenie działałności parti politycznej jednego z kandydatów, którzy dostali się do drugiej tury i sąd wyraził na to zgodę. Jednak po protestach na ulicach (oraz tych formalnuch) sąd najwyższy zawiesił tą decyzję [Al-Dżazira], [France24]

• Wygląda na to, iż obecny prezydent Meksyku pomógł rozpocząć kampanię wyborczą kandydatki z partii opozycyjnej. Publiczne kłamanie o tym co mówiła a później ignorowanie wyroku sądowego sprawiło, iż senatorka Xóchitl Gálvez stała się na tyle rozpoznawalna, iż zdecydowała się start w zbliżających się wyborach prezydenckich. [Americas Quarterly]

• „Prezydent-elekt Paragwaju, Santiago Pena, wylądował we wtorek w Tajpej z wizytą mającą na celu wzmocnienie stosunków między Tajwanem a jednym z jego nielicznych pozostałych sojuszników dyplomatycznych.” [AP News]

• Haiti to państwo, które raczej nie ma szczęścia. Od czasu zabójstwa prezydenta Moïse’a pogrąża się ono w narastającym (jeszcze bardziej) chaosie. Gangi miały przejąć 60% stolicy kraju, organizują porwania dla okupu, a mieszkańcy organizują bojówki aby się przed gangsterami bronić. Władze kraju wzywają zewnętrznej interwencji w celu ustabilizowania sytuacji, jednak nikt do interwencji na Haiti się nie pali. [Konflikty]

Ameryka Północna

• Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych nie ma w tej chwili dowódcy. Dlaczego? Bo jeden republikanin nie może przeżyć, iż wojsko zapewnia dostęp do aborcji dla swoich pracowników. [NPR]

• Tymczasem w stanie Iowa republikanie zakazali aborcji po 6 tygodniu ciąży. Kobiety mogą po tym czasie nie wiedzieć, iż są w ciąży więc jest to efektywne zniesienie powszechnego dostepu do aborcji. [The Guardian]

• Dawno nie było o potencjalnej korpucji w Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych. Tym razem nie chodzi o ukrywane prezenty dla sędziów ale o sekretne przelewy dla asystentów sędziów od prawników, którzy mają sprawy przed tym sądem. [The Guardian]

• Jeśli interesuje Was historia stacji CNN oraz to jak ostatnio zdaje się zmierząć do upadku to polecamy ten odcinek Podkastu amerykańskiego.

• Amerykańska organizacja Moms for Liberty wbrew swojej nazwie nie zajmuje się wolnością ale zakazywaniem dostępu do różnych materiałów. Oraz cytowaniem Hitlera, za co nie chcą przepraszać. Serwis Media Matters opisuje ich konwencje gdzie jak na dłoni widać, ekstremistyczne zapędy organizacji. [Media Matters]

Oceania

• „Zapraszam na krótką opowieść o Timorze Wschodnim, kraju o którym wiemy niewiele. O tym Tomasz Synowiec, prowadzący stronę Wybory na Świecie, Instytut Demokracji Bezpośredniej.”

• Podcast Za Rubieżą poświęcił nowy odcinek Tasmanii. Opowiada w nim o historii wyspy, Aborygenach Tasmańskich czyli rdzennych mieszkańcach, o pierwszych kontaktach z Zachodem oraz o najskuteczniejszym ludobójstiwe, przeprowadzonym przez Brytyjczyków.

Ekonomia i gospodarka

• „Historycznie niskie bezrobocie, rekordowe zatrudnienie – jest tak dobrze, jak pokazują oficjalne statystyki? Możemy ogłaszać koniec bezrobocia w Polsce? Ile zajmuje znalezienie pracy i dlaczego wciąż tak długo? Co się zmieniło na rynku pracy przez ostatnie 30 lat? Odpowiedzi szukamy z prof. Igą Magdą w najnowszym odcinku podcastu GRAPE | Tłoczone z danych.” [GRAPE]

• „Polskie rolnictwo jest ogromnym programem socjalnym, który od wielu, wielu lat szkodzi naszej gospodarce i jej rozwojowi.” [Obserwator Gospodarczy]

• Kartel OPEC odnotował w 2022 roku najwyższe od dekady zyski z eksportu ropy naftowej. W porównaniu z 2021 rokiem przychody wzrosły o ponad 50%. Nie pobity do tej pory rekord został ustanowniony w 2012 roku. [Al-Monitor]

Nauka i technologia

• Indie są gotowe do rozpoczęcia misji lądowania na Księżycu Chandrayaan-3 14 lipca. Czego możemy się spodziewać opisał portal[Space].

• Rodzina człowiekowatych pojawiła się w Afryce ponad 7 mln lat temu. Teraz naukowcom udało się pobrać materiał genetyczny z zębów Paranthropusa robustusa, który żył 2mln lat temu. To jak do tej pory najstarszy pobrany materiał genetyczny z tej rodziny naczelnych. [Nature]

• „Próbujemy odtworzyć, jak zmieniało się miasto, chcemy pokazać kierunki, którymi mieszkańcy się poruszali, chodząc po jego ulicach. Staramy się zrekonstruować Pafos w modelach trójwymiarowych, wykorzystując do tego nowatorską metodę – mówi prof. Ewdoksia Papuci-Władyka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, kolejna bohaterka naszego cyklu »Nauka przez duże K«. Prof. Ewdoksia Papuci-Władyka specjalizuje się w dziedzinie archeologii śródziemnomorskiej i historii sztuki starożytnej. (…) Od trzech lat jej zespół, wraz z naukowcami z Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiego, pracuje nad trójwymiarową rekonstrukcją 3D starożytnego, cypryjskiego miasta Nea Pafos.” [Forum Akademickie]

• Jezioro Crawford w Kanadzie powinno być symbolem startu nowej epoki geologicznej, Antropocenu. Tak zaproponowali naukowcy, którzy od 14 lat debatują nad tym kiedy i jak ludzkość zaczęła zmieniać Ziemię. Osad na dnie tego jeziora zawiera ślady chemiczny użycia broni jądrowej oraz innych form degradacji środowiska. [Nature]

• Temperatury powietrza tak niskie jak 34 °C mogą prowadzić do stałego wzrostu częstości akcji serca w wilgotnych warunkach, wynika z badania. Badanie wykazało, iż wzrost ten, znany również jako obciążenie układu sercowo-naczyniowego, występuje choćby zanim temperatura wewnętrzna danej osoby zacznie rosnąć. [Nature]

• Tysiące satelitów Starlink Elona Muska nie tylko zakłócają badania naukowe, powodując smugi na zdjęciach z głębokiego kosmosu – według nowego badania wyrzucają one również „niezamierzone promieniowanie elektromagnetyczne” w przestrzeń kosmiczną, co może stanowić poważny problem dla astronomów prowadzących obserwację Kosmosu z powierzchni Ziemi. [CTV News]

• Czy można usłyszeć dźwięk ciszy? To pytanie może wydawać się bardziej odpowiednie na zajęcia z filozofii (lub koncert Simon & Garfunkel) niż do laboratorium naukowego, ale nowe badanie opublikowane dzisiaj w Proceedings of the National Academy of Sciences sugeruje, iż ludzie naprawdę mogą „usłyszeć” brak hałasu. jeżeli odkrycie to się potwierdzi, może pomóc naukowcom lepiej zrozumieć sposób, w jaki ludzki układ słuchowy przetwarza dźwięk, a także jego brak. [Science]

Idee, kultura, społeczeństwo

• „Jacek Leociak, Konstanty Gebert i Jarosław Kuisz dyskutują o tym, jak radzić sobie z trudnym dziedzictwem historii. Czy wnuki powinny przepraszać za czyny dziadków? Punktem wyjścia do rozmowy jest znakomity esej Konstantego Geberta ”Spodnie i tałes„, który ukazał się w wydawnictwie Austeria.”

• Kryminalny świat rodem z II RP i początku XX wieku znamy raczej przez pryzmat przedstawienia jej prez filmy i ksiązki. Co jednak tak adekwatnie wiemy o tamtych czasach? Czy istniał rzeczywiście złodziejski kodeks? Czy „kasiarze” gardzili drobniejszymi kradzieżami? Jak wyglądała przedwojenna Warszawa w kontekście dzielnic do kórych byśmy nie chcieli się zapuszczać? I jak wyglądał świat pogranicza przestępców, prostytucji, bezdomności? O tym wszystkim opowiada w Radiu Naukowym prof. Mateusz Rodak z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.

• „Różnice ideologiczne grożą rozmyciem definicji śmierci w Stanach Zjednoczonych – z potencjalnie negatywnymi konsekwencjami dla klinicystów i osób oczekujących na przeszczepy narządów.” Chociaż artykuł Nature dotyczy głównie USA to przedstawia ciekawą perspektywę na temat tego co uznajemy za punkt kiedy ktoś jest uznawany za martwy. [Nature]

• O filmie Barbie jest głośno nie tylko dlatego, iż wzbudził kontrowersje polityczne w Azji o czym pisaliśmy tydzień temu. Razem z filmem biograficznym Oppenheimer stał się internetowym memem gdyż obydwa filmy mają premierę tego samego dnia. O tym na czym polega ten fenomen, co sądzą o nim twórcy obydwu filmów i czy uratuje to kino przeczytacie w artykule [Vox].

• Kanał ARHN.EU zaprasza na prawie godzinny materiał na temat gry Portal 2. Polecamy zarówno grę jak i wideo.