Wydanie 140, 07.07.2023

1 rok temu

Polska scena polityczna jest najwyraźniej miejscem starcia Grupy Webera z Grupą Mussolini Meloni. jeżeli nie wiecie o co chodzi to trochę wam zazdrościmy. Zapraszamy do lektury.

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

  • „Filozofka dr Joanna Malinowska nie dostała – decyzją Ministerstwa Edukacji i Nauki – stypendium naukowego, choć otrzymała najwyższą liczbę punktów. Odwołała się do sądu i wygrała. Przekonuje, iż w całej sprawie ważna jest jej społeczna działalność. – Minister Czarnek mówi, iż nie będzie finansować »lewaków i komunistów«. A ja i moje działania wpisują się dość mocno w ten lewicowy nurt – mówi naukowczyni.” [Tok FM]

  • „Władze przepchnęły przez Sejm pakiet ustaw, w którym obniża się kryteria otwierania kierunków kształcących lekarzy. Minister Czarnek twierdzi, iż to konieczność, a konkurencja spowoduje zwiększenie jakości usług. Samorząd lekarski ostrzega, iż nowela zagrozi bezpieczeństwu pacjentów” [Onet]

  • „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zdecydowała o przedłużeniu koncesji radiu TOK FM. Stacja czekała na tę decyzję od jesieni ubiegłego roku. Redaktor naczelna radia zaznaczyła, iż »to dopiero początek procesu«.” [TVN24]

  • „W Polsce nie ma czegoś takiego jak terror poprawności politycznej. A Krzysztof Daukszewicz nie padł jej ofiarą.” [Kultura Liberalna]

  • „Ordo Iuris bierze na cel telefon zaufania dla dzieci i młodzieży. Chodzi nie tylko o wsparcie dla osób LGBT” [Tok FM]

  • „Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, iż władze, prowadząc szereg postępowań przeciwko sędziemu Tuleyi, naruszyły jego prawo do sądu, poszanowania życia prywatnego oraz wolność wypowiedzi.” Oczywiście rząd PiS ogłosił, iż tego wyroku nie uznaje. Dokładnie tak jak Rosja. [OKO.press]

  • Zaszczepiliście już swoje dziecko przeciwko wirusowi HPV? Szczepienie to może uchronić przed kilkoma rodzajami nowotworów w późniejszym życiu. Wszystko o szczepionce oraz tym jak można zapisać dziecko na szczepienie znajdziecie na ministerialnej stronie. Rzeczpospolita pisze o tym dlaczego zainteresowanie szczepionką nie jest tak duże jak być powinno. [Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia], [Rzeczpospolita]

  • Temat migrantów i uchodźców powrócił.

    • „W perspektywie krótkookresowej, w celu uzupełnienia niedoborów zasobów pracy w niektórych sektorach (np. tzw. usługi opiekuńcze, budownictwo, medycyna), istotną rolę odgrywać może także adekwatnie realizowana polityka migracji zarobkowych, w tym także stosowanie odpowiednich zachęt dla obywateli państw trzecich.” To jest cytat z Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju opublikowanej na rządowych stronach w 2019 roku. Jednak rok wcześniej wiceminister Chorąży został zdymisjonowany za to, iż powiedział, iż migracja do Polski powinna wzrosnąć. Jak widać PiS od lat stał w rozkroku pomiędzy antymigrancką narracją którą lubi stosować a stanem faktycznym. [Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (PDF)], [Business Insider]

    • Donald Tusk mówiąc o tym, iż Polska potrzebuje strategii migracyjnej nie mówił nic czego rząd PiS sam już nie wie. Jednak lektura artykułu Polityki o uchodźcach z 2015 roku pokazuje, iż chociaż zmieniło się tak wiele rzeczy (np. uchodźców mamy w tej chwili bardzo dużo z powodu wojny w Ukrainie) to jednak brak kompleksowej polityki migracyjnej i uchodźczej jest chyba dokładnie taki sam. [Polityka]


Wojna w Ukrainie

  • Atak Rosji na Ukrainę – stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich.

  • „Ukraina: nowe problemy z systemem energii elektrycznej. 27 czerwca w godzinach wieczornych w związku z deficytem mocy elektrowni dla pokrycia konsumpcji wewnętrznej Ukraina poprosiła o dostarczenie 150 MW z systemów elektroenergetycznych Polski i Rumunii.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

  • Kolejny raz przedłużenie Czarnomorskiej Inicjatywy Zbożowej wisi na włosku. Z tego powodu port w Rumunii jest oblegany bardziej niż zwykle. [Reuters]

  • Jens Stoltenberg będzie kolejny rok pełnił funkcję sekretarza generalnego NATO. Jest to kolejne wydłużenie pełnienia przez niego tego stanowiska. [Reuters]

  • „Sztuczna inteligencja pomaga identyfikować rosyjskich żołnierzy, wyszukiwać cele czy przejmować komunikację przeciwnika. Stanowi również nieodłączny element prowadzenia propagandy i kampanii dezinformacyjnych. To wielozadaniowe narzędzie wzbudza wiele kontrowersji związanych z jego używaniem w warunkach wojennych. Wykorzystywanie AI w trakcie wojny rodzi wiele pytań w związku z międzynarodowym prawem humanitarnym konfliktów zbrojnych.” [Nowa Europa Wschodnia]

  • „Jurij Andruchowycz o wojnie z perspektywy zachodniej Ukrainy. W tym odcinku moja rozmowa z pisarzem Jurijem Andruchowyczem, z którym spotkałem się w jego rodzinnym Iwano-Frankowsku. Rozmawiamy o tym, jak wygląda wojna w tym mieście, jak zmienia się ukraińska kultura i o stosunkach polsko – ukraińskich.”

  • Na koniec sekcja humorystyczna. Jedyny rosyjski lotniskowiec Admirał Kuzniecow już płynie wam wpierdolić znowu przedłuża remont. [Konflikty]


Europa

Czy Czechom doskwiera brak wody? Rosyjski atom na Węgrzech – rosnąca rola Francji. Prawicowy rząd obronił jednego ze swoich ministrów przed usunięciem z powodu oskarżenia o nazizm, ale z powodu innych skrajnie prawicowych poglądów ten sam minister podał się do dymisji.

  • Wygląda na to, iż zamieszki we Francji przygasają. Nie był to protest migrantów, chociaż nie można zaprzeczyć, iż miał on jakiś związek z dawną migracją. Nie był to protest ukazujący oderwanie od francuskiego ducha (czy jest coś bardziej francuskiego niż protestowanie na ulicy?). Nie da się jednak zignorować różnic kulturowych wpływających na protesty. Zamiast prostych haseł i krótkich diagnoz polecamy wam dwa teksty, które chociaż nie dają łatwych odpowiedzi to może pozwolą odrobinę lepiej zrozumieć co dzieje się we Francji. [Politico], [Krytyka Polityczna]

  • „Rząd techniczny Ludovita Ódora będzie zarządzał państwem do przedterminowych wyborów parlamentarnych we wrześniu, mimo iż w połowie czerwca nie otrzymał wotum zaufania.” O tym co się dzieje u naszych słowackich sąsiadów pisze [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych].

  • Milorad Dodik, przywódca Serbów w Bośni i Hercegowinie ogłosił, iż złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez siebie oraz innych oficjeli, w tym członka Prezydium Bośni i Hercegowiny. To kolejny krok Dodika w walce przeciw władzy centralnej Bośni oraz część starcia w Zgromadzeniu Narodowym Republiki Serbskiej o zawieszenie uznawania wyroków Sądu Konstytucyjnego Bośni i Hercegowiny. [Radio Free Europe]

  • W Norwegii odkryto złoże wysokiej jakości fosforanów. Ogłoszono je największym na świecie i ma zaspokoic popyt na conajmniej 50 lat. Fosforan jest używany w produkcji nawozów, paneli słonecznych oraz baterii do samochodów elektrycznych. [Euractiv]

  • Chociaż skrajnie prawicowy Włoski rząd okazał się być mniej skrajny niż się na początku obawiano to jednak ciągle jest to reakcyjna skrajna prawica. Teraz chce niszczyć życie par LGBTQ, usuwając z aktów urodzenia dzieci urodzonych w tych parach drugiego rodzica. [The Conversation]

  • „Chińskie konsultacje w Niemczech i Francji: kooperacja gospodarcza mimo różnic. W dniach 18–21 czerwca premier ChRL wraz z delegacją dziewięciu członków Rady Państwowej odwiedził RFN. ” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

  • „Czy Gruzja otrzyma status kandydacki do Unii Europejskiej? Jak potoczą się dalsze losy Micheila Saakaszwilego? Czy gruzińskie władze są prorosyjskie? O ostatnich wydarzeniach w Gruzji opowiada analityk OSW, Wojciech Górecki.”

  • „Przejęcie przez Czechy rocznego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej (V4), które miało miejsce 1 lipca br., przypada na czas największego od lat kryzysu funkcjonowania tego formatu. W obliczu wyraźnych różnic, które dotyczą przede wszystkim reakcji na wojnę rosyjsko-ukraińską, rząd Petra Fiali proponuje koncepcję minimalistycznego funkcjonowania V4.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

  • „Serbia ma najwięcej nielegalnej broni Europie, ale przestępstw z jej użyciem popełnia się tam tyle, co na Malcie. Czy mimo to, dwie głośne masakry i atmosfera przemocy tworzona przez prorządowe media, przekonają Serbów do rozbrojenia się? O serbskiej kulturze broni opowiada Marta Szpala, analityczka ds. bałkańskich z Ośrodka Studiów Wschodnich, oraz Instytutu Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk.”

  • „Dlaczego Niemcy coraz częściej popierają radykalną AfD? Alternatywa dla Niemiec rośnie w siłę” Skrajnie prawicowej partii ciągle dopisują sondaże, więc przedstawiamy kolejny materiał na ten temat.


Bliski i Środkowy Wschód

Podczas targów zbrojeniowych, Iran pokazał klon polskiego drona. Na północy Libanu doszło do strzelaniny między mieszkańcami sąsiednich miejscowości. Turcja i Egipt ogłaszają powrót do pełnych stosunków dyplomatycznych po prawie dekadzie przerwy.

  • Na syryjskim niebie doszlo do incydentów. Podobnie jak przed kilkoma miesiącami nad Morzem Czarnym, tym razem nad syryjską pustynią rosyjskie Su-27 obrzuciły flarami na spadochronach amerykańskiego drona MQ-9 Reaper zmuszając jego operatora do wykonania manewrów. Zachowanie określone przez amerykanów jako niebezpieczne i nieprofesjonalne miało miejsce dwukrotnie, w ciągu dwóch kolejnych dni. [Konflikty]

  • Jak informuje strona izraelska nieopodal miasteczka Kermanszah, irański siły zbrojne zbudowały wyrzutnie rakiet balistycznych. Baza umiejscowiona jest o około 150 km od granicy z Irakiem, a rakiety mają możliwość sięgania Izraela oraz Syrii. [Konflikty]

  • W Afganistanie talibowie wydali dekret zamykający salony piękności. To decyzja, która uderza w kobiety, gdyż to one były najczęściej właścicielkami tych małych biznesów oraz zatrudniały tam inne kobiety. Talibowie w oficjalnym uzasadnieniu powołują się na kryzys ekonomiczny mówiąc, iż salony tworzyły presję na mężów i ich rodziny, aby opłacać zabiegi upiększające żonom. Wskazują również na rzekomą sprzeczność salonów z zasadami islamu. [BBC]

  • W wyniku rajdów izraelskich żołnierzy na obóz w leżącym na północy Zachodniego Brzegu Jordanu mieście Dżenin zginęło 12 Palestyńczyków oraz jeden izraelski żołnierz. W wyniku serii rajdów izraelskich zniszczenia w obozie są największe od 2002 roku i trwającej wtedy intifady. Dla całego Izraela i terenów okupowanych jest to rekordowo krwawy rok. Zginęło już 140 Palestyńczyków I 26 Izraelitów. [The Guardian]

  • Turecki kontrwywiad zatrzymał 7 osób, które miały przyznać się do szpiegowania dla Izraela. Jak donoszą tureckie media jest to część ogromnej międzynarodowej siatki wymierzonej w działalność Hezbollahu. Turecki kontrwywiad miał łącznie wykryć 56 członków tej siatki szpiegowskiej. [Al-Monitor]

  • Arabia Saudyjska chce zwiększyć swoje wpływy w jemeńskim mieście portowym Aden. w tej chwili najwięcej do powiedzenia w regionie mają Emiratczycy. O wizji Arabii Saudyjskiej na zjednoczenie Jemenu i jej dążeniu do wyjścia z tej kosztownego finansowo i politycznie konfliktu pisze [DW].


Azja

  • Chiny ograniczą eksport materiałów wykorzystywanych w produkcji chipów. Eksporterzy będą potrzebować zgody do sprzedaży produktów z galu oraz germanu. USA rozważają wprowadzenie kolejnych restrykcji w eksporcie mikrochipów do Chin. Jeszcze tego lata w życie wejdzie ograniczenie sprzedaży do Chin sprzętu do produkcji chipów przez USA i Holandię. [Reuters]

  • Tymczasem Janet Yellen, sekretarz skarbu USA właśnie odbywa wizytę w Chinach licząc na poprawę komunikacji pomiędzy mocarstwami. [Al-Dżazira]

  • Co jest potężniejsze serwis Facebook czy Kambodża? Trudno powiedzieć, ale wygląda na to, iż autorytarny rząd Kambodży nie jest w stanie poradzić sobie bez tego serwisu. Rest of World opisuje jak premier tego kraju ogłosił, iż obecność Facebooka zostanie znacząco ograniczona, z czego jednak się dość gwałtownie wycofał. [Rest of World]

  • Japonia chce wypuścić wodę z elektrowni atomowej w Fukushimie do Pacyfiku, co budzi wiele kontrowersji. Al-Dżazira przygotowała artykuł, tłumaczący zarówno obawy wielu państw jak i argumenty za tym, iż nie ma żadnych niebezpieczeństw. [Al-Dżazira]

  • Kim jest Kim Jo Dzong? To młodsza o 3 lata siostra rządzącego Koreą Północna dyktatora. Jej publiczne pojawienie się na pogrzebie ojca oraz późniejsze nominacje na ważne stanowiska sprawiły, iż zastanawiano się czy może ona zostać następcą Kim Dzong Una. Czy rzeczywiście ma na to szanse i co tak adekwatnie o niej wiemy opowiada w ostatnim odcinku serii koreańskiej Miłosz Szymański z podcastu Za Rubieżą.

  • Czy polityka krajowa może mieć wpływ na chęć bycia dawcą organów? Oczywiście, iż tak, czego najlepszym przykładem są działania ministra Ziorby w Polsce. Za to w Hongkongu nagłe wycofywanie zgód na bycie dawcą nie wynika z działań konkretnych polityków tylko z ogólnej niskiej ufności do władzy. A przynajmniej takie jest podejrzenie, ponieważ nie ma jeszcze danych, które by umożliwiły pełne zrozumienie tej sytuacji. [The Diplomat]

  • Widząc, iż niedługo będzie premiera filmu opisującego powstanie bomby atomowej jak i filmu bazującego na zabawce dla dzieci jest oczywiste, iż kontrowersje polityczne wywoła ten drugi. Wietnam zapowiedział, iż film Barbie będzie zakazany w tym kraju, z powodu mapy mającą przedstawiać granice w sposób niezgodny z życzeniami tego kraju. [The Guardian]

    Mapa, która miałą wywołać kontrowersje, zdjęcie: Warner Bros Pictures

Afryka

  • „Erytrea »Korea Północna« Afryki wraca do łask? Erytrea po 16 latach dołączyła do bloku wschodnioafrykańskiego, Międzyrządowego Urzędu ds. Rozwoju (IGAD). Komentarz dr Anny Cicheckiej z Uniwersytetu Wrocławskiego.”

  • „W Senegalu, kraju o niskim poziomie umiejętności czytania i pisania, notatki głosowe WhatsApp umożliwiają rolnikom i badaczom dzielenie się informacjami i współpracę. Rolnicy, naukowcy i organizacje pozarządowe używają WhatsApp jako głównego źródła komunikacji, wykorzystując go do rozpowszechniania informacji o technikach, które pomagają im stawić czoła wyzwaniom, takim jak zmiany klimatu.” [Rest of World]

  • Mimo buntu Prigożyna funkcjonowanie Grupy Wagnera w Afryce nie uległo żadnym zmianom. Gdzie dokładnie stacjonują i jakie zyskowne przedsięwzięcia biznesowe zabezpieczają pisze [The Guardian].

  • Wspominaliśmy o tym, iż wojska ONZ opuszczą Mali na życzenie rządzącej junty wojskowej. Al-Dżazira przygotowała przeglądowy artykuł opisujący to jak do tego doszło jak i starający się przewidzieć co może stać się dalej. [Al-Dżazira]


Ameryka Łacińska

  • „W ogłoszonej 7 czerwca br. strategii wobec Ameryki Łacińskiej i Karaibów (AŁK) Unia Europejska proponuje przede wszystkim współpracę na rzecz obrony ładu międzynarodowego opartego na prawie, ściślejszych więzi gospodarczych i wspierania zrównoważonego rozwoju społecznego.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

  • Tydzień temu pisaliśmy o niespodziewanych wynikach pierwszej tury wyborów prezydenckich w Gwatemali. W tym momencie nie jest jednak takie pewne czy te wyniki się nie zmienią. Sąd konstytucyjny tego kraju nie zatwierdził wyników pierwszej tury i oczekuje ponownego sprawdzenia kwestionowanych głosów. [Al-Dżazira]

  • Najwyższy Sąd Wyborczy Brazylii wydał wyrok zakazujący ubieganiu się o urząd przez byłego prezydenta Jaira Bolsonaro przez następnych osiem lat. Jair Bolsonaro został uznany winnym nadużycia władzy przed zeszłorocznymi wyborami prezydenckimi. W reakcji na to Jair Bolsonaro opublikował w mediach społecznościowych zdjęcie bez koszulki. [BBC]

  • Jakie usługi można kupić od brazylijczyków za kilka dolarów? Bardzo różne, wliczając nakręcenie fałszywej recenzji wideo dowolnego produktu. Rest of World pisze o tym jak oszuści korzystają z takich usług, żeby łatwiej wprowadzić ludzi w błąd. [Rest of World]


Ameryka Północna

  • Jak jesteście dostatecznie starzy to może oglądaliście filmiki przedstawiające starszą siwą panią mówiącą o seksie. To była kanadyjska seks edukatorka Sue Johanson, która zdobyła ogromną popularność w rodzinnej Kanadzie jak i Stanach Zjednoczonych. Piszemy o niej dlatego, iż właśnie zmarła ona w wieku 93 lat. Poniżej fragment wywiadu jakiego udzieliła Davidowi Lettermanowi w 2003 roku. [The Guardian]

  • Ron DeSantis, który chce kandydować na prezydenta z ramienia partii republikańskiej, wypuścił materiał wideo, który atakuje Donalda Trumpa jako sojusznika społeczności LGBTQ. Spotkało się to z krytyką zarówno polityków partii demokratycznej jak i republikańskiej. Najwyraźniej republikanów zaskoczyło, iż polityk, który od lat prowadził w stanie Flordya kampanię polityczną atakującą społeczność LGBTQ będzie robił dokładnie to samo na arenie ogólnokrajowej. [NBC News]

  • Gubernator stanu Wisconsin ma prawo częściowego weta czyli wykreślenia fragmentu treści ustawy, którą podpisze. Obecny gubernator Tony Evers wykorzystał tę możliwość i zmienił ustawę podnoszącą wynagrodzenie w edukacji publicznej w najbliższych 2 latach na taką, która podnosi wynagrodzenie przez najbliższe 400 lat (sic!). [USA Today]

  • 6 czerwca gubernator stanu Teksas podpisał prawo, które zabrania przerw dla pracowników w celu nawodnienia się. Chociaż prawo to nie weszło w życie to i tak od tego czasu co najmniej 4 osoby umarły podczas pracy w czasie ogromnych upałów. [Texas Observer]


  • Oceania


    Ekonomia i gospodarka


    Nauka i technologia


    Idee, kultura, społeczeństwo

    Idź do oryginalnego materiału