Wydanie 122, 03.03.2023

1 rok temu

Jeśli podoba się Wam nasza praca, to tutaj znajdziecie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową – wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

Młodsza córka Piotrowicza chce zostać prokuratorką korzystając ze skróconej ścieżki. Agora wygrała w sądzie z UOKiK, ma już większość udziałów Eurozetu. Referendum aborcyjne – to pomysł Hołowni i Kosiniaka-Kamysza na pierwsze 100 dni rządów opozycji. Prezydent Sopotu był inwigilowany Pegasusem.

• „Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, iż organizacje ochrony przyrody powinny mieć prawo kwestionować przed sądem plany urządzenia lasu.” [Polityka]

• „Rzeczniczka TK poinformowała w środę, iż Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK bezwzględną większością głosów, w obecności dwóch trzecich sędziów TK podjęło uchwałę, w której stwierdzono brak podstaw do zwołania zgromadzenia w celu wyboru kandydatów na prezesa Trybunału. Onet ustalił kulisy głosowania, z których wynika, iż wymaganego kworum jednak nie było.” O kulisach konfliktu toczącego w tej chwili pseudo Trybunał Konstytucyjny pisze [Onet].

• „Sąd Najwyższy rozpatrzy skargi kasacyjne ws. m.in. Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, skazanych, a potem ułaskawionych przez prezydenta Andrzeja Dudę – podaje Gazeta Wyborcza. Sędziów od 2017 r. wstrzymywał brak orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. To jednak do tej pory nie zapadło, więc SN uznał, iż nie można już czekać dłużej.” [Gazeta.pl]

• „Stołeczna prokuratura okręgowa wszczęła śledztwo w sprawie ujawnienia niejawnych informacji NATO przez pułkownika Krzysztofa Gaja. Chodzi o jego korespondencję z byłym szefem Kancelarii Premiera Michałem Dworczykiem. To ciąg dalszy afery mailowej z 2021 roku.” Trudno powiedzieć czy to rzetelna praca prokuratury czy wewnętrzne rozgrywki między PiSem a Zbigniewem Ziobro. [OKO.press]

• 14 marca odbędzie się kolejna rozprawa Justyny Wydrzyńskiej, która jest sądzona za przekazanie innej kobiecie pigułek aborcyjnych w 2020 roku. Anna, kobieta której pomogła Justyna, zeznawała w sądzie, a OKO.press publikuje list, w którym Anna dziękuje Justynie za pomoc. W artykule znajdziecie też wszystkie najważniejsze informacje o tej sprawie. [OKO.press]

---

Wojna w Ukrainie

W obecnej sytuacji nasi sąsiedzi Ukraińcy potrzebują naszej pomocy być może bardziej niż do tej pory. jeżeli chcecie wspomóc ich finansowo, to tutaj znajdziecie listę zrzutek i organizacji, które polecamy.

• Atak Rosji na Ukrainę – aktualny stan wydarzeń przedstawia Konflikty.pl.

• Politico ma dla Was długi reportaż będący zapisem rozmów z przedstawicielami zachodnich państw. Rozmowy dotyczyły tego, jak zachodnie państwa zorientowały się, iż Rosja planuje atak na Ukrainę, jak Zachód starał się temu zapobiec oraz jak zareagowali, gdy rosyjskie wojska przekroczyły granicę Ukrainy. [Politico]

• W Nowym Delhi odbywa się szczyt państw grupy G20. Doszło tam to pierwszego spotkania Sekretarza Stanu USA i Ministra Spraw Zagranicznych Rosji od agresji Rosji na Ukrainę w zeszłym roku. Co dokładnie wiemy o tym spotkaniu, pisze [CNN].

• „Przedstawiony przez rosyjskie władze plan reformy sił zbrojnych oznacza, iż Rosja przygotowuje się do prowadzenia długotrwałego konfliktu zbrojnego z Ukrainą. Wiele przesłanek wskazuje, iż wdrożenie wszystkich założeń reformy będzie trudne.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• „W rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę Chińczycy przedstawili »plan pokojowy«, który trudno nazwać planem, a jego celem może być coś innego niż pokój pomiędzy Rosją i Ukrainą. Czemu ma służyć chińska propozycja? Odpowiada ekspert OSW, Michał Bogusz. Zapraszamy do słuchania!”

• Tydzień temu mieliśmy dla Was analizę serwisu Guardian o wyjściu Rosji z układu Nowy START, ale jeżeli wolicie słuchać niż czytać, to Polski Instytut Spraw Międzynarodowych przygotował analizę tego tematu w formie podcastu.

• „Rosja napadła Ukrainę, by powstrzymać »ostrzały Doniecka«. Jak wyglądała rzeczywistość tego miasta przez osiem lat od 2014 do 2022 roku?”

---

Europa

Stosunki francusko-niemieckie w dobie wojny i inflacji. W Grecji prawie 40 osób zginęło w katastrofie kolejowej. Progresívne Slovensko – ostatnia szansa dla Słowacji?

• Unia Europejska i Wielka Brytania doszły (w końcu!) do porozumienia w sprawie Północnej Irlandii. Co dokładnie znajduje się w porozumieniu, opisuje Politico. Według Nature to porozumienie umożliwi teraz powrót brytyjskich naukowców do programu grantowego UE Horizon Europe. Przynajmniej taką nadzieję mają naukowcy z z wysp. [Politico], [Nature]

• „Afera korupcyjna w Parlamencie Europejskim (PE), którą rozpoczęły aresztowania posłów w grudniu zeszłego roku, pokazała, iż aktualne mechanizmy służące przejrzystości działania tej instytucji nie obejmują w wystarczającym stopniu wpływów państw spoza UE.” jeżeli jesteście ciekawi, jak Katargate wpłynie na PE, to mamy dla Was krótką analizę od [Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych].

• „Bliżej Zachodu? Polityka zagraniczna Serbii po rosyjskiej inwazji na Ukrainę (…) Mimo symbolicznych gestów wsparcia wobec Kremla serbskie władze zdają się coraz bardziej świadome, iż rosyjski potencjał ochrony ich interesów maleje. Choć w niektórych obszarach Moskwę może zastąpić Pekin, to ostatecznie przyspieszy i pogłębi się zbliżenie Serbii ze strukturami zachodnimi.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• Unia Europejska pracuje nad planem, który miałby doprowadzić do normalizacji stosunków między Serbią a Kosowem. Chociaż obydwa państwa biorą udział w pracach nad dokumentem, to nie idą one łatwo. Co się ma znaleźć w tym dokumencie i jakie problemy stoją na drodze normalizacji, pisze [Euronews].

• „Niemcy powoli otrząsają się z szoku spowodowanego inwazją Rosji na Ukrainę. Nazwali już procesy, które mają pomóc im zrewidować dotychczasowy, rzekomo doskonały model uprawiania polityki i biznesu. Na razie reformy wprowadzają tam, gdzie wymusiły to okoliczności i gdzie zdefiniowali potrzebę wywrócenia założeń dotychczasowej polityki. jeżeli zbudują konsensus polityczny i społeczny, by przeprowadzić wszystkie zamierzenia, to RFN czeka rewolucja. Taki przewrót byłby jednak bolesny, więc pokusa, by wrócić na utarte ścieżki, będzie duża.” [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• „Tematem, który bardzo intensywnie pojawia się w mediach jest Mołdawia. Protesty, które miały miejsce w tym kraju były często błędnie relacjonowane w mediach. Dodatkowy kontekst dodają relacje Mołdawia-Rosja, trwająca wojna na Ukrainie oraz ostatnia dymisja rządu. Naddniestrze to kolejny częsty temat fake-newsów. Mowa między innymi o tym, iż Ukraina gromadzi swoje wojska przy granicy z tym para-państwem. Co się dzieje w Mołdawii? Jak dziś wygląda Mołdawia? Wojna jest realnym zagrożeniem dla tego państwa? Na te i inne pytania odpowiada Kamil Całus, analityk OSW.”

Bliski i Środkowy Wschód

• Kryzys w Libanie pogłębia się. Funt libański spadł do kolejnych rekordowo niskich poziomów. Zdesperowani mieszkańcy mają problem z dostępem do swoich środków zgromadzonych w banku, szczególnie w walutach obcych. W tym tygodniu do grupy „rabusiów” żądających wypłaty ich własnych pieniędzy dołączyli... policjanci. Tak, policjanci. A reformy polityczne stoją w miejscu i nie widać znikąd światła w tunelu dla libańczyków i ich gospodarki. [Al-Monitor]

• W Iranie rozpoczęto śledztwo dotyczące podtruwania setek uczennic w procederze trwającym od listopada. Nikt nie zginął, ale 700 dziewczyn zgłosiło objawy takie jak zawroty głowy czy nudności. Na ten moment nikt nie przyznał się do ataków. Wydaje się, iż ataki mogą mieć podłoże religijne i dążyć mają do zamknięcia szkół i utrudnienia w ten sposób edukacji dziewcząt. Inną możliwością jest zemsta za aktywną rolę uczennic w protestach, które mają miejsce w Iranie od września ubiegłego roku. [BBC]

• Iran chce rozwijać współpracę wojskową z Irakiem. Dowódca Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Hosejn Salami spotkał się z ministrem obrony Iraku. Chociaż nie wiadomo, czy zawarto wiążące porozumienia, to Iran przedstawia się jako mogącego brać udział w szkoleniu irackiej armii, a także jako dostawcę niektórych systemów uzbrojenia. Zwiększanie swojej obecności w Iraku z punktu widzenia Iranu może być drogą do dalszego osłabiania i ostatecznie wypchnięcia z Iraku stacjonujących tam Amerykanów. [Konflikty.pl]

• Jak informowaliśmy w poprzednich wydaniach, w Turcji trwała debata o tym, czy w związku z trzęsieniem ziemi powinny zostać przełożone wybory prezydenckie i parlamentarne. Prezydent kraju Recep Tayyip Erdogan ogłosił, iż wybory jednak odbędą się w zaplanowanym terminie 24 maja. Chce on w kampanii mówić o swojej sprawczości i sprawnej odbudowie po kataklizmie. Na ten moment z kraju słychać wiele głosów o niezadowoleniu Turków z reakcji rządu na trzęsienie ziemi. [Al-Monitor]

• Na Zachodnim Brzegu Jordanu ciągle dochodzi do aktów przemocy. Po tym, gdy uzbrojony Palestyńczyk zabił 2 Izraelczyków, tłum izraelskich osadników postanowił dokonać zemsty. W zajściu określanym mianem pogromu zginęła jedna osoba, 350 zostało rannych, płonęły samochody i niszczono sklepy. Izraelska policja prowadzi śledztwo w tej sprawie. Zatrzymano 5 osób podejrzewanych o inspirowanie pogromu. [The Guardian]

Azja

Sąd nakazał przeprowadzenie wyborów lokalnych w dwóch regionach Pakistanu. Wietnam ma nowego prezydenta.

• „Co wiemy o Uzbekistanie i systemie władzy w tym kraju? Skąd wizyta Sekretarza Stanu USA w tym regionie świata? O tym Arkadiusz Legieć, ekspert ds. Azji Środkowej.”

• Nie tylko Uzbekistan budzi zainteresowanie Sekretarza Stanu USA Blinkena. Odwiedził on także stolicę Kazachstanu, gdzie wyraził poparcie dla niepodległości tego kraju oraz ogłosił dodatkowe środki finansowe na rozwój handlu w tym regionie. [Voice of America]

• „Amerykański gigant petrochemiczny Dow i rząd Singapuru powiedzieli, iż przekształcają stare trampki w place zabaw i trasy do biegania. Reuters przetestował tę obietnicę, umieszczając ukryte nadajniki wewnątrz 11 par starych butów. Większość z nich została wyeksportowana.” [Reuters]

• „Indie znajdują się wśród państw z największą liczbą emigrantów. Według statystyk z 2020 roku 18 milionów osób pochodzących z Indii mieszka poza granicami swojego kraju. Jednocześnie liczba ta jest znikomym procentem całej populacji Indii i skala emigracji zagranicznej jest bardzo mała w porównaniu z migracjami wewnątrz kraju. O tym, jak, dokąd i dlaczego migrują Indusi rozmawiam z Weroniką Rokicką, autorką książki Indie. Kraj miliarda marzeń.”

• Czy zmiana prezydenta w Filipinach wpłynie pozytywnie na sytuację dziennikarzy w tym kraju? Dlaczego bycie dziennikarzem to zawód wysokiego ryzyka w tym regionie? Czy laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, Maria Ressa, ma powody żeby ciągle obawiać się prześladowań ze strony państwa? Na te i inne pytania postara się odpowiedzieć dr Łukasz Stacha z Centrum Studiów Międzynarodowych i Rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• Na Sentinelu Północnym żyją ostatnie plemiona ludzi określane jako Nietknięte przez współczesną cywilizację. Ta wyspa w archipelagu Andamanów oficjalnie jest częścią Indii, a największy w ostatnich latach rozgłos zyskała po tym, gdy w 2018 roku pewien protestancki misjonarz chciał nawrócić jej mieszkańców. Tak jak w przeszłości, tubylcy zareagowali agresywnie i zabili misjonarza. O historii Sentinelu, o „niedotknięciu cywilizacją”, o próbach kontaktu oraz o tym, skąd sentinelczycy mają stalowe groty swoich strzał, opowiada Miłosz Szymański w odcinku autorskiego podcastu Za Rubieżą.

• „Mongolia Wewnętrzna to region autonomiczny Chińskiej Republiki Ludowej obejmujący południowe ziemie historycznej Mongolii. Jaka jest nasza wiedza na temat tej prowincji? Jakim stopniem suwerenności się cieszy? Relacje z Pekinem, historia, gospodarka i polityka – o tym dr Katarzyna Golik z Polskiej Akademii Nauk.”

Afryka

• Wybory prezydenckie w Nigerii wygrał Bola Tinubu. Artykuł BBC podaje więcej informacji na temat przebiegu wyborów oraz rozkładu głosów. Za to CNN pisze o tym, iż jeden z kontrkandydatów chce udowodnić, iż to on naprawdę wygrał te wybory. jeżeli się zastanawiacie kto jest kim w tych wyborach oraz dlaczego miałby one was obchodzić, to polecamy ściągawkę BBC przygotowaną przed wyborami. [BBC], [CNN]

• „Etiopski Kościół Ortodoksyjny był przez 1,5 tys. lat symbolem lokalnej państwowości. Dziś grożą mu bunty duchownych i odpływ wiernych do innych wyznań. O kryzysie najstarszego Kościoła w Afryce Subsaharyjskiej opowiada dr Marcin Krawczuk z Katedry Języków i Kultur Afryki na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego.”

• Ulewne powodzie spowodowane sezonowymi deszczami i tropikalnymi cyklonami w południowej Afryce grożą rozprzestrzenianiem się cholery – powiedziała w czwartek dyrektorka regionalna Światowej Organizacji Zdrowia na Afrykę. [Africa News]

• W Wielkiej Piramidzie w Gizie odkryto nowy, nieznany wcześniej korytarz. Ma 9 m długości i znajduje się nad głównym wejściem do grobowca. [BBC]

• Kilkukrotnie już pisaliśmy o kryzysie energetycznym w RPA, ale to, jak opowiada o tym duet dziennikarzy Tygodnika Powszechnego, jest na tyle ciekawe, iż uważamy ten materiał z godny polecenia.

  „Republika Południowej Afryki pogrąża się w narastającym kryzysie energetycznym. 9 lutego prezydent Cyril Ramaphosa ogłosił stan klęski w całym kraju, choć z problemem więcej wspólnego mają żywioły korupcji i złodziejstwa niż siły natury. Jak doszło do tego, iż w kraju, który rocznie produkuje ponad 200 milionów ton węgla, brakuje prądu w gniazdkach? Jak wygląda gospodarka państwa, w którym szef największej firmy energetycznej znajduje cyjanek w swojej porannej kawie? I czy odnawialne źródła energii uratują RPA? Na podkast zapraszają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story.”

Ameryka Łacińska

• Może Was to zaskoczyć, ale prezydent Meksyku publikujący w internecie zdjęcie stworzenia, które według niego jest mitycznym elfem, nie jest najdziwniejszym zachowaniem w jego wykonaniu. Otóż, po przegłosowaniu reform w państwowym ciele kontrolującym wybory na ulice Meksyku wyszło tysiące demonstrantów, którzy obawiali się, iż ta reforma zagraża demokracji i wolnym wyborom. Prezydent Obrador zasugerował, iż protestujący są złodziejami. Przy innej okazji stwierdził, iż Meksyk jest dużo bardziej demokratycznym państwem niż Stany Zjednoczone.

• W przyszłym roku odbędą się wybory prezydenckie w Meksyku, które wyłonią następcę prezydenta Andrésa Manuela López Obradora. Jednak Americas Quarterly pisze o innych wyborach w Meksyku, które zaczynają zdobywać uwagę komentatorów – wyborach burmistrza miasta Meksyk. Kto będzie rządził 9-milionowym megamiastem? [Americas Quarterly]

• Czy najbardziej znany chilijski poeta Pablo Neruda został zamordowany? Nature donosi, iż naukowcy odkryli w jego szczątkach ślady, które mogą wskazywać na to, iż został otruty. Neruda, znany głównie jako poeta, był aktywnym członkiem partii komunistycznej i zmarł w tajemniczych okolicznościach kilka dni po tym, jak junta wojskowa przejęła władzę w Chile. [Nature]

Ameryka Północna

• Kanada ogłosiła usunięcie aplikacji TikTok z rządowych urządzeń. Tą decyzją rząd Kanady dołącza do władz federalnych USA oraz Komisji Europejskiej. Więcej na temat TikToka i zagrożenia, jakie może powodować, znajdziecie w artykule Council on the Foreign Relations. [NPR], [Council on the Foreign Relations]

• Osiem miesięcy po eksplozji, która miała miejsce w terminalu LNG we Freeport w Teksasie instytucje nadzoru dopuściły gazoport do działania. Oznajmiły, iż właściciele usunęli wady odpowiedzialne za wybuch. Terminal odpowiadał za około 20% eksportu amerykańskiego LNG. [The Texas Observer]

• Producent leków Eli Lilly oznajmił, iż zmniejszy cenę insuliny w Stanach Zjednoczonych o 70% do 35 dolarów. Wysokie ceny insuliny w USA stały się celem coraz głośniejszej krytyki prawodawców, a także poddane ograniczeniu w Inflation Reduction Act. Insulina w USA była choćby o 10 razy droższa niż w krajach Europy Zachodniej. [The Guardian]

• Grupa aktywistów rozpowszechnia dezinformację na temat farm fotowoltaicznych na terenach wiejskich w USA. Ich propaganda zmniejsza poparcie oraz wydłuża czas powstania projektów. Założycielką Citizens for Responsible Solar jest Susan Ralston pracowniczka Białego Domu za prezydentury George W. Busha, która ciągle utrzymuje dobre kontakty z konserwatywnymi środowiskami m.in fundowanymi przez Charlsa Kocha. [NPR]

• W 2002 z powodu wirusa HIV na całym świecie zmarło 2,75 mln osób, a 4,8 mln zaraziło się wirusem. W styczniu 2003 prezydent George W. Bush ogłosił inicjatywę President's Emergency Plan for AIDS Relief, inaczej PEPFAR. Jest to największa akcja zdrowotna podjęta przez pojedyncze państwo, która przeznaczyła ponad 100 mld dolarów w ponad 50 państwach. Według szacunków program uratował ponad 20 mln istnień ludzkich. Program czeka na czwarte przedłużenie działalności i jest spodziewane, iż tak się stanie, bo cieszy się szerokim ponadpartyjnym poparciem w Kongresie. [NPR]

Oceania

• Tropikalny cyklon Judy dokonał wielkich zniszczeń na Vanuatu. Ogłoszono tam stan klęski żywiołowej. [Radio New Zealand]

• Władze Australii podpisały porozumienie z władzami Indii dotyczące wzajemnej współpracy naukowej. Jedną z kluczowych kwestii tego porozumienia jest wzajemne uznawanie stopni i tytułów naukowych. [The Indian Express]

Ekonomia i gospodarka

• „Międzynarodowe śledztwo ICIJ ujawnia wady systemów, które miały zapobiegać dewastowaniu lasów. Firmy zajmujące się audytem środowiskowym ignorują lub nie dostrzegają szkód, które wyrządzają środowisku autoryzowane przez nie firmy zajmujące się wycinką. Certyfikując wycinki jako »zrównoważone«, podkopują globalny system, który miał zatrzymać niszczenie lasów i zmiany klimatu” [Frontstory]

• Chociaż największe państwa zgadzają się z tym, iż trzeba ograniczyć wykorzystanie rajów podatkowych przez wielkie korporacje, to najnowsze badanie wyraźnie wskazuje, iż to się nie udało. [The Conversation]

• „Powodów, dla których ludzie głosują na skrajną prawicę jest z pewnością sporo. Bardzo ciekawemu aspektowi tego zjawiska przyjrzał się zespół złożony z trójki włoskich i jednej niderlandzkiej badaczki. Otóż zwrócili oni uwagę na istotność usług publicznych, a raczej na konsekwencje ich ograniczania.” Polecamy interesujące omówienie badania od Ekonomia i Cała Reszta.

Nauka i technologia

• Czy nowe badanie pokazuje, iż spożywanie erytrolu ma związek ze zwiększeniem ryzyka powstania zakrzepów? Nie do końca. Dr Damian Parol tłumaczy na facebooku, co dokładnie jest w opublikowanym badaniu oraz dlaczego nie powinniśmy wyrzucać słodzika, który mamy w domu. [Damian Parol @ Facebook]

• Domy zbudowane z kontenerów? Wcale nie są tak fajne i ekologiczne, jak się może wydawać na pierwszy rzut oka. [Fast Company]

• Jeśli chodzi o zmiany klimatu, to większość światowych graczy zdaje się szanować to, co na ten temat ma do powiedzenia Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu. Jak powstało to międzynarodowe naukowe ciało doradcze i dlaczego nie udało się powołać podobnych zespołów do innych palących problemów, opisuje [Nature].

• „Aktywista anty-trans odrzuca konsensus naukowy w kwestii leczenia dysforii płciowej. »Wybierający naukę« influencer wybiera w rzeczywistości cytowania pod własne tezy” Gorąco polecamy tekst o polskim wycinku popularyzacji nauki. [Slwstr @ Susbtack]

• Wygląda na to, iż Chiny chcą zrobić własną sieć satelit takich jak Starlink. [Gizmodo]

• Pamiętacie, jak pewien czas temu sonda kosmiczna DART (celowo!) rozbiła się o asteroidę? Badania ujawniają ostatnie chwile przed rozbiciem się sondy NASA o asteroidę, która straciła 1 milion kilogramów po zderzeniu. [Nature]

• Niebawem do użytku na poligonie w Drawsku Pomorskim wejdzie system szkolenia, który dzięki wykorzystaniu laserów pomoże testować taktyki, symulować bitwy oraz przenosić je na cyfrowe mapy. O tym, jak ważne są takie systemy szkoleniowe, jakie tworzą okazje dla żołnierzy ale także dla otoczenia przemysłu obronnego, a także o roli sztucznej inteligencji w tym wszystkim, piszą [Konflikty.pl]

• „Elon Musk powiedział, iż jego firma zajmująca się implantami mózgowymi, Neuralink, sprawi, iż sparaliżowani będą chodzić, niewidomi widzieć, a w końcu zamieni ludzi w cyborgi. Ale firma wciąż walczy o zatwierdzenie prób klinicznych dla stosunkowo skromnego celu, jakim jest pomoc osobom niepełnosprawnym w pisaniu na maszynie.” [Reuters]

• Pewnie słyszeliście o pompach ciepła, ale czy wiecie jak one działają? jeżeli nie, to w zrozumieniu tego pomoże wam artykuł [MIT Technology Review].

• Synchrotron Solaris to jedyne tego typu urządzenie w Polsce i tej części Europy. Czym adekwatnie jest, jak wiele dziedzin nauki może korzystać z jego możliwości, czy określenie „fabryka nauki” dobrze oddaje jego charakter, opowiadają w rozmowie z Radiem Naukowym dr Adriana Wawrzyniak oraz prof. Marek Stankiewicz z Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris w Krakowie.

Idee, kultura, społeczeństwo

• Jeśli zastanawialiście się, na ile różnych sposobów można wymówić literę „r” oraz czy może ona kiedykolwiek funkcjonować jako samogłoska, to mamy materiał dla Was. jeżeli się nad tym nigdy nie zastanawialiście, to i tak polecamy ten filmik ponieważ jest po prostu ciekawy.