Wydanie 108, 25.11.2022

1 rok temu

Od początku wojny w Ukrainie polecaliśmy Wam miejsca gdzie mogliście przelać pieniądze żeby pomóc naszym sąsiadom w walce z raszystami. Dzisiaj z dumą informujemy, iż dzięki wpłatom na serwisie Patronite redakcja Tygodnika Neuropa przyczyniła się do przesłania 43,2 kg myśli liberalnej dla rosyjskich imperialistów.

Tygodnik Neuropa @TNeuropa

Z dumą informujemy, iż dzięki wpłatom na serwisie Patronite redakcja Tygodnika Neuropa przyczyniła się do przesłania 43,2 kg myśli liberalnej dla raszystów.

10:56 AM ∙ Nov 25, 2022

Jak nikt potrzebują oni dzisiaj większego zrozumienia pięknej idei o wyrzeczeniu się przemocy w stosunkach między narodami.

Ze względu na barbarzyńskie, tchórzliwe i terrorystyczne ataki na cywilną infrastrukturę energetyczną, nasi sąsiedzi potrzebują naszej pomocy być może bardziej niż do tej pory. jeżeli chcecie wspomóc ich finansowo to polecamy te organizacje/zrzutki:

• Razom for Ukraine zbierają aktualnie na generatory i inne wyposażenie dla ukraińskich miast, które pomoże przetrwać im zimę.

• Fundacja „Wracaj żywy” to jedna z głównych organizacji wspierających ukraińską armię, od początku wojny zebrała ponad 140 milionów dolarów. Za tę kwotę kupowała drony, pojazdy opancerzone, kamery termowizyjne czy mobilne warsztaty. Fundacja ma również konto w złotych.

• Fundacja Serhija Prytuły również wspiera siły zbrojne Ukrainy poprzez zakupy dronów, pojazdów czy sprzętu komunikacyjnego. Zakupiła również nieograniczony dostęp do jednego z satelitów polsko-fińskiej firmy ICEYE.

• Czytelnicy, którzy są też aktywni na twitterze, mogli zauważyć użytkowników z umundurowanymi psami jako zdjęcie profilowe. O tej akcji, zapoczątkowanej przez Polaka, mówiły media od Washington Post do TVN. Ma na celu walkę z kremlowską dezinformacją oraz zbieranie funduszy na Legion Gruziński.

• Z inicjatywy prezydenta Zełenskiego powstała natomiast United24. Zbiera ona w tej chwili m.in. na pływające drony (użyte już do ataków na flotę czarnomorską) czy zwalczanie irańskich dronów.

• Dziennikarkę Karolinę Bacę-Pogorzelską możecie znać chociażby z artykułów o polskiej energetyce czy importu węglu z Donbasu. w tej chwili natomiast relacjonuje wojnę prosto z Ukrainy oraz .

• „Zainicjowaliśmy kolejne projekty dotyczący transportu zbóż. Próbujemy poprawić połączenia kolejowe na granicy z Polską, Rumunią, Słowacją i Mołdawią. Polska od 9 miesięcy w szczególny sposób okazuje swoje wsparcie Ukrainie, jest dla nas najważniejszym hubem – powiedział podczas Kongresu Kolejowego wiceminister infrastruktury Ukrainy Mustafa Najem” [Rynek Kolejowy]

• „Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki Rosjanie trzymają się mocno!?”

Zanim przejdziemy do dalszej czeci Tygodnika to przypominamy czytelnikom newslettera: możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową - wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

• Niemcy zaproponowali nam, iż osłonią naszą granicę z Ukrainą systemami Patriot. Chociaż początkowo minister Błaszczak się na to zgodził, to po tym jak Jarosław Kaczyński wyraził się niepochlebnie o niemieckim pomyśle minister powtórzył pomysł prezesa, iż system Patriot należy ulokować w Ukrainie. Pomysł o tyle „wielkoduszny” co niemożliwy w tej chwili do zrealizowania bo wymagałoby to zgody USA oraz rozmieszczenia wojsk NATO w Ukrainie. [Tok FM], [Konflikty.pl]

• Pewnie wiecie, iż PiS stracił władzę w sejmiku województwa śląskiego. Dlaczego tak się stało i kim jest randy Kałuża, którego zdjęcie obiegło internet opisuje [TVN 24].

• Tournée Jarosława Kaczyńskiego po Polsce to nie tylko transfobiczne żarty i obwinianie Niemców i Tuska za wszystkie niepowodzenia rządu. To także wrzucanie pomysłów na nowe legislacje, takie jak zmiana w kodeksie wyborczym, która by umożliwiła m.in otworzenia komisji wyborczej przy każdym kościele. Były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej w wywiadzie dla Rzeczpospolitej mówi co sądzi o tych pomysłach. [Rzeczpospolita]

• „I tak, trzeba to jasno dziś powiedzieć, iż myliliśmy się, nie doceniając kwestii ochrony klimatu i środowiska” — powiedział Donald Tusk na ostatniej konwencji programowej KO. O tym co jeszcze powiedział o katastrofie klimatycznej przeczytacie w artykule [Noizz].

• „Lasy Państwowe rozdały w tym roku miliony na budowę i remonty dróg w całej Polsce. Najwięcej pieniędzy trafiło do nadleśnictw w regionach, z którymi silnie związani są politycy Solidarnej Polski.” [Frontstory]

• W regularnie powtarzanym badaniu CBOS tylko 16% ankietowanych odpowiedziało, iż wartością jaką należy uczyć dzieci jest religijność. Chociaż na pewno się liberalizujemy jako społeczeństwo to jednak nie jest to żaden dowód na definitywną utratę władzy Kościoła Katolickiego.

• „W stosunku do Jana Pawła II Polska zachowuje się jak toksyczna patriarchalna rodzina po śmierci przemocowego dziadka – twierdzi pisarz Jacek Dehnel” Gorąco polecamy tekst o ukąszeniu wojtylańskim na jakie ciągle cierpi Polska. [OKO.press]

Europa

• „W dzisiejszym odcinku przenosimy się do Czech. Jaki jest stosunek Czechów do wojny na Ukrainie? Czy Czesi przez cały czas będą pomagać Ukrainie? Drugim tematem są zbliżające się wybory prezydenckie w Czechach. Co zmienią? Czy Babiš wróci do władzy? Czy prezydentem zostanie popularny generał? Na te i inne pytania odpowiada Krzysztof Dębiec, analityk OSW.”

• Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii orzekł, iż rząd Szkocji nie może jednostronnie przeprowadzić drugiego referendum w sprawie ewentualnego odłączenia się od Zjednoczonego Królestwa. Jak na to orzeczenie zareagowałą premierka Szkocji Nicola Sturgeon dowiecie się z artykułu [CNN].

• Politico donosi, iż mimo przeprowadzenia pewnych reform (ocenianych przez niektórych jako fasadowe) i ciągłych negocjacji z Komisją Europejską, Węgry ciągle nie są w stanie doprowadzić do odblokowania funduszy, których w tej chwili rząd Viktora Orbána bardzo potrzebuje. [Politico]

• We Francji wszczęto dochodzenie w sprawie roli grup doradczych, w tym firmy McKinsey, w wyborach we Francji w 2017 i 2022 roku. Chodzi o wybory kiedy to Emmanuel Macron wygrał po raz pierwszy, a następnie zdobył drugą kadencję. [The Guardian]

• Wygląda na to, iż udało zażegnać kryzys pomiędzy Kosowem a Serbią, wywołany przez tablice rejestracyjne. Negocjacje pod auspicjami Unii Europejskiej doprowadziły do porozumienia obydwu państw. Euractiv przypomina o co dokładnie chodzi w tym sporze. [Euractiv]

• Całkowity zakaz „propagandy LGBTQ” został właśnie przegłosowany w Rosji. interesujące czy tak jak inne pomysły walki ze środowiskiem LGBTQ także i ten zostanie podchwycony przez niektórych europejskich konserwatystów. [The Guardian]

• Niemcy nacjonalizują gazowe aktywa Gazpromu, które po inwazji Rosji na Ukrainę były oddane pod zarząd powierniczy. Jest to kolejny etap zrywania z sojuszem/zależnością gazową od Rosji. Krok ten nadszedł dopiero teraz, gdyż wcześniej obawiano się kompletnego odcięcia przez Rosję dostaw gazu do Niemiec. Dostawy odcięto i tak. Dzięki nacjonalizacji Niemcy odzyskują kontrolę nad 28% swoich pojemności magazynowych gazu. [Ośrodek Studiów Wschodnich]

• W Erywaniu, stolicy Armenii, odbywała się szczyt Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) – tak zwane „rosyjskiej NATO”. Szczyt dotyczył niedawnej agresji Azerbejdżanu wobec Armenii ale premier Aremenii ostentacyjnie odmówił podpisania końcowych deklaracji szczytu. Więcej o szczycie jak i sytuacji w regionie pisze Polsat. OC Media donoszą, iż może dojść do eskalacji konfliktu między Azerbejdżanem i Armenią – na to wskazują doniesienia medialne z Azerbejdżanu. [Polsat], [OC Media]

Bliski i Środkowy Wschód

• Protesty w Iranie przez cały czas trwają, a władze starają się brutalnie je stłumić. W wyniku akcji służb mundurowych zginęło już ponad 400 protestujących. Symbolicznie zaprotestowali piłkarze reprezentacji narodowej i nie zaśpiewali hymnu przed meczem na trwającym mundialu. Rada Praw Człowieka ONZ przegłosowała rozpoczęcie śledztwa ws. brutalnego tłumienia protestów. [BBC]

• Iran kontynuuje wzbogacanie uranu. Jak donoszą informatorzy ONZ w obiekcie Fordo rozpoczęto wzbogacanie uranu do poziomu 60%. [The Guardian]

• Iran dokonał kolejnych uderzeń powietrznych w irackiej części Kurdystanu. Rakiety najpewniej trafić miały w budynki należące do organizacji kurdyjskich, które Iran oskarża o przemycanie broni do Iranu, szkolenie kurdyjskich bojowników oraz destabilizowanie sytuacji w Iranie. W zeszłym tygodniu niespodziewaną wizytę w Bagdadzie złożył wizytę szef Sił Ghods Esmail Ghaani. Poza wyrażaniem niezadowolenia ze stanu rzeczy (tj rzekomego szmuglowania broni do Iranu) i tolerowania tego stanu przez stronę iracką, według nieoficjalnych informacji miał zagrozić przeprowadzeniem operacji lądowej wymierzonej w iracki Kurdystan. [Konflikty.pl]

• W odpowiedzi na zamach, który miał miejsce w Stambule, Turcja bombarduje kurdyjskie obiekty w Iraku i Syrii. Tureckie ministerstwo poinformowało o zniszczeniu 89 celów i zabiciu wielu terrorystów. Organizacje kurdyjskie, w tym siły, które walczyły z państwem islamskim, donoszą, iż w nalotach zginęli także cywile i zniszczono infrastrukturę cywilną. Turcja rozważa interwencję lądowa i inwazję na północ Syrii oraz Iraku. [DW]

• Podczas trwającego w tej chwili mundialu doszło do spotkania prezydenta Turcji Erdoğana oraz prezydenta Egiptu Sisiego. Państwa te mają bardzo złe relacje od objęcia przez Sisiego władzy, który obalił rząd wspieranego przez Turcję Bractwa Muzułmańskiego. Obaj panowie zostali sfotografowani gdy ściskają sobie dłonie – odczytywane jest to jako sukces Kataru, który chce podkreślić swoją rolę w godzeniu przeciwników i stabilizacji regionu. [Middle East Eye]

• Na inauguracji mundialu w loży VIP pojawił się książę koronny Arabii Saudyjskiej Mohammed ibn Salman. To warte odnotowania, gdyż jeszcze w 2017 roku realna była saudyjska inwazja na Katar, a następnie przez ponad 3 lata, do początku 2021 roku trwała blokada Kataru przez państwa zatoki skupione wokół Arabii Saudyjskiej. [Reuters]

Azja

• Po wyborach w Malezji król tego kraju wyznaczył długoletniego przywódcę opozycji, Anwara Ibrahima na premiera. Jego reformatorska koalicja wyborcza zdobyła 82 mandatów z 222 możliwych. Pozostałe głosy potrzebne do uzyskania większości mają zapewnić mniejsze ugrupowania oraz koalicja wyborcza Barisan Nasional (Front Narodowy) prawicowych partii. Największą partią (ale nie koalicją) jest Parti Islam Se-Malaysia z rekordowymi 49 mandatami. Tak dobry wynik islamistów jest zasługą odpływu wyborców od Frontu Narodowego. [Reuters], [The Diplomat]

• „W niedzielę odbyły się wybory prezydenckie w Kazachstanie, które wygrał oczywiście urzędujący prezydent Kasym-Żomart Tokajew. Po co je zorganizowano i dlaczego Unia Europejska zainteresowała się ostatnio Kazachstanem? Co na to Rosja i Chiny?” Odpowiedzi na te pytania możecie znaleźć w analizie Ośrodka Studiów Wschodnich jak i w podcaście Po prostu Wschód gdzie gościem jest analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. [Osrodek Studiów Wschodnich]

• Przy okazji XX Zjazdu KPCh poleciliśmy serię podcastów o Xi Jinpingu od The Economist - The Prince. Seria spotkała się z dobra odbiorem i redakcja postanowiła stworzyć regularny, cotygodniowy podcast na temat Chin pod tytułem Drum Tower. w tej chwili dostępne są dwa odcinki, pierwszy jest poświęcony temu jak w Chinach odbierane są „uniwersalne wartości” takie jak prawa człowieka.

• „Wybory lokalne na Tajwanie w cieniu ChRL(…) W dzisiejszym odcinku Marcin Przychodniak w rozmowie z Mateuszem Józwiakiem m.in. o: – wyzwaniach w sytuacji wewnętrznej Tajwanu, – znaczeniu zagrożenia z ChRL dla kampanii wyborczej, – możliwych zwycięzcach wyborów i wpływie na politykę Tajwanu.”

Afryka

• Wiecie kim jest Janusz Waluś – najbardziej znany Polak w Republice Południowej Afryki? Zabójca Chrisa Haniego, działacza walczącego z apartheidem wyjdzie na wolność po 30 latach – tak zdecydował najwyższy sąd w RPA. Kim dokładnie był jednak Chris Hani, iż jego śmierć o mało nie doprowadziła do wojny domowej? TVN24 ma artykuł przybliżający jego postać. jeżeli was ciekawi, dlaczego partia komunistyczna była tak silna w tym kraju (Hani w końću był jej przywódcą) to The Conversation opisuje długą historię bliskich relacji pomiędzy Rosją a Republiką Południowej Afryki. [TVN24], [The Conversation]

• Konflikt w Demokratycznej Republice Konga (o którym wspominaliśmy chociażby w wydaniu 106.) ciągle trwa chociaż jest szansa na jego zażegnanie. Serwis Konflikty.pl opisuje szczegółowo sytuację z początku tygodnia. Za to Reuters informuje o ogłoszeniu rozejmu, który ma obowiązywać od piątku. [Reuters], [Konflikty.pl]

• Uganda odnotowała spadek liczby nowych przypadków Eboli, a niektóre regiony nie odnotowywały nowych zakażeń przez co najmniej dwa tygodnie – poinformowali urzędnicy ministerstwa zdrowia. Są to bardzo dobre wiadomości gdyż ten wybuch Eboli budził duże obawy ekspertów jeszcze nie tak dawno temu. [Al-Dżazira]

Ameryka Łacińska

• Brazylijski sąd wyborczy odrzucił w środę skargę popleczników prezydenta Jaira Bolsonaro o zakwestionowanie wyborów prezydenckich, które urzędujący prezydent przegrał niewielkim marginesem – wynika z dokumentu sądowego. Z dokumenty wynika też, iż sąd ukarał również partie z koalicji Bolsonaro grzywną w wysokości 22,9 mln reali (4,27 mln dolarów) za to, co określił jako podnoszenie sprawy w sądzie w złej wierze. [Reuters]

• W niedzielę odbędą się lokalne wybory na Kubie. Opozycja namawia ludzi do bojkotu ponieważ według ich doniesień rząd zniechęca opozycyjnych kandydatów do brania udziału w wyborach. [Al-Dżazira]

• „Elena Poniatowska wywołała burzę w mediach społecznościowych, otwarcie krytykując prezydenta. Do tej pory pokładała w nim nadzieje na naprawę bolączek Meksyku, które opisywała w głośnych reportażach. Dlaczego, mimo upływu kilkudziesięciu lat, są wciąż aktualne? O życiu i twórczości najważniejszej meksykańskiej pisarki opowiada Magda Melnyk, redaktorka prowadząca magazyn Liberté i autorka książki »Meksyk, moja miłość. Historia Eleny Poniatowskiej«.”

• Często się o tym zapomina ale od dłuższego czasu w Wenezueli jest kryzys polityczny. Właśnie ogłoszono, iż opozycja i rząd wznowią negocjacje, co może doprowadzić do normalizacji sytuacji w tym kraju. [AP News]

Ameryka Północna

• Stan Alabama zawiesza wykonywanie kar śmierci po trzeciej nieudanej próbie przy pomocy zastrzyku trucizny. Pauza ma potrwać, aż dokonany zostanie przegląd procedur. Alabama nie jest osamotniona w problemach w wykonywaniu kary śmierci, w tym roku zawieszono również jej wykonywanie w stanie Tennessee. [AP News]

• W ciągu 7 dni doszło do 7 masowych strzelanin w Stanach Zdjednoczonych, a to stan na 23 listopada. Chcemy zwrócić uwagę na jedną z nich – atak na klub LGBTQ w stanie Kolorado gdzie zginęło 5 osób. Jest to o tyle wyjątkowy atak, iż jest on kulminacją wielomiesięcznych kampanii konserwatystów, którzy szczuli opinię publiczną przeciwko społeczności LGBTQ (wydając chociażby miliony dolarów na materiały atakujące osoby transpłciowe w ostatnich wyborach uzupełniających). Szokujące jest też to, iż konserwatywne środowiska dość gwałtownie przestały odcinać się od ataku – głosy o tym, iż być może ofiary sobie zasłużyły na śmierć zaczęły pojawiać się także w mediach głównego nurtu. Pojawiły się też ataki ataki na mężczyznę, który powstrzymał mordercę w klubie. [Vice News]

• Pamiętacie jak przed ostatnim wyrokiem Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych w sprawie aborcji doszło do wycieku wstępnej wersji wyroku i jak obwiniano o to progresywnych pracowników tego sądu? Być może jednak była to sprawka konserwatystów. Na to wskazują doniesienia, które opisują wyciek innego wcześniejszego wyroku, za co ma odpowiadać konserwatywny sędzia Alito. [CNBC]

• Ostatnio pisaliśmy o tym, iż w końcu udał się start pierwszej misji Artemis. Tym razem mamy dla was plan Białego Domu dotyczący kolonizacji księżyca. Strategia zawiera cztery główne cele jakie ma osiągnąć aktywność w kosmosie: inwestycje w badania, współpracę z innymi krajami, rozwój łączności w kosmosie oraz zwiększenie świadomości ludzkości na temat tego co się dzieje wokół księżyca. [Vox]

Oceania

• Sąd Najwyższy Nowej Zelandii orzekł, iż minimalny wiek wyborczy ustalony na 18 lat jest dyskryminujący. Jest on niezgodny z krajową Kartą Praw, która zapewnia wolność od dyskryminacji ze względu na wiek od 16 roku życia. Ta decyzja Sądu Najwyższego wymusi dyskusję w parlamencie oraz zajęcie się sprawą przez odpowiednią komisję, ale nie wymusza na parlamencie obniżenia wieku wyborczego. [The Syndey Morning Herald]

Ekonomia i gospodarka

• Disney ma nowego-starego CEO. Bob Iger powrócił na to stanowisko zastępując Boba Chapeka. Ta zmiana była zaskoczeniem dla przemysłu rozrywkowego. Od razu pojawiły się też teorie co było powodem tak niespodziewanej decyzji zarządu Disneya. W The Wrap przeczytacie dlaczego tym powodem jest sprzedaż Disneya Apple'owi. [CNN], [The Wrap]

• Beyond Meat, które kiedyś było w awangardzie i tworzyło rynek dla roślinnych zamienników kiełbasek oraz burgerów ma w tej chwili problemy. Firma traci pieniądze, zadłuża się, a jej dyrektorzy wykonawczy zmieniają się dość szybko. Przykładem może być były COO, który stracił posadę po aresztowanie za ugryzienie w nos. Za część problemów odpowiada uparty charakter założyciela firmy Ethana Browna, o czym możecie więcej przeczytać w [The Wall Street Journal].

• Tak jak pisaliśmy, Amazon przeprowadza w tej chwili największe zwolnienia w historii firmy, planując zlikwidować około 10 000 miejsc pracy. Jednym z najbardziej dotkniętych obszarów jest jednostka asystenta głosowego Amazon Alexa, która najwyraźniej wypadła z łask w gigancie e-commerce. [Business Insider]

Nauka i Technologia

• Konserwatyzm może być szkodliwy dla rozwoju mózgu, inteligencji i zdrowia psychicznego. Na poparcie takiego stwierdzenia warto by mieć zestaw poważnych badań wskazujących na zależność przyczynowo skutkową. Jednak Rzeczpospolita wydrukowała taki artykuł o wegetarianizmie, który nie można uznać za dobrze opracowany. Dr Damian Parol pokazuje co jest nie tak w tym tekście i jednocześnie zwraca uwagę na to, iż wpływ diety bezmięsnej na zdrowie jest istotną kwestią i zasługuje na lepsze przygotowanie osób piszących o tym. [Damian Parol]

• Zakończył się szczyt klimatyczny COP27. Co dokładnie udało się na nim uzgodnić? Jest to porażka czy może sukces? Polski Instytut Spraw Międzynarodowych przygotował podsumowanie zarówno w formie tekstowej jak i podcastu. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

• Amerykańska Agencja Żywności i Leków (ang. FDA) zaopiniowała, iż mięso wyhodowane w laboratorium jest bezpieczne do spożycia. Konkretnie chodzi o mięso z kurczaka od firmy Upside Foods. To oznacza, iż brakuje jedynie pozytywnie zakończonej inspekcji linii produkcyjnej zanim mięso z probówki trafi na stoły restauracji w ameryce. [Smithsonian Magazine]

• Możliwa przyszłość transplantologii? Świnie. O tym, dlaczego to ciekawe, co dotychczas zrobiono i co przyniesie przyszłość, odpowiedzi znajdziecie w nowym artykule [Nature].

• „W podcaście wyjaśniamy te wszystkie krążące w przestrzeni pojęcia, jak sieci neuronowe, uczenie maszynowe (machine learning), uczenie głębokie (deep learning). Rozważamy, do czego może być zdolna sztuczna inteligencja, a co jest raczej poza jej zasięgiem.” Radio Naukowe rozmawia z prof. Piotrem Szczuko z Politechniki Gdańskiej o sztucznej inteligencji i (prawie) wszystkich pokrewnych tematach.

• Szybka transformata Fouriera (FFT) czyli algorytm, który zmieniał świat, ale mógł zmienić bardziej. FFT wykorzystywane jest dzisiaj bezwiednie przez każdego użytkownika internetu. Jednak algorytm ten mógł powstrzymać rozprzestrzenianie się broni jądrowej. Dlaczego tak się nie stało? Gdyż pewien matematyk na początku XIX wieku nie opublikował swoich przemyśleń na temat tej transformaty.