Wydanie 102, 14.10.2022

1 rok temu

Prezes NBP bardzo nie lubi krytyki, dlatego niezależnym członkom Rady Polityki Pieniężnej grozi prokuraturą i sądem. W Tygodniku Neuropa jesteśmy otwarci na wszelkie wasze uwagi, więc nie musicie obawiać się, iż będziemy was ciągać po sądach. Miłej lektury.

Kiedyś w tym miejscu pisaliśmy o stronie Patronite naszego projektu. Listę naszych patronów możecie znaleźć tutaj. Jednak w obecnej sytuacji chyba ważniejsza jest pomoc poszkodowanym przez rosyjską inwazję. Polski rząd przygotował stronę zawierającą listę organizacji, którym można wpłacać pieniądze na pomoc Ukrainie.

Dla czytelników newslettera: To wydanie najprawdopodobniej przekracza objętość narzuconą przez serwis Gmail, więc nie wyświetli się w całości w skrzynkach pocztowych w tym serwisie. Możecie rozwinąć pełną treść maila na skrzynce lub otworzyć wersję webową - wystarczy kliknąć numer wydania w mailu.

Polska

  • „14 października odbędzie się trzecia rozprawa Justyny Wydrzyńskiej, która przekazała pigułki aborcyjne kobiecie doświadczającej przemocy domowej. To jedyna taka sprawa w Polsce. W sądzie zjawi się prawdopodobnie przedstawiciel Ordo Iuris” [OKO.press]

  • „Gdyby istniało życie po śmierci, Jerzy Urban doskonale by się bawił w zaświatach, obserwując kontrowersje, jakie przez cały czas wzbudza. (…) Jedni wspominają go jako genialnego błazna, wybitnego felietonistę, mistrza pióra; drudzy – jako twarz reżimu Jaruzelskiego, firmującą i współtworzącą jego najbardziej podłą politykę.” [Krytyka Polityczna]

  • Jeśli nie wiecie, kim jest Konrad Szymański, to kilka straciliście, bo właśnie został odwołany ze stanowiska ministra ds. europejskich. Jego następcą został Szymon Szynkowski vel Sęk, były wiceminister spraw zagranicznych. My co prawda powątpiewamy w skuteczność tej metody zabiegania o środki z KPO, ale życzymy nowemu ministrowi sukcesów w kontaktach z „transnarodową bestią”. [Onet]

  • „10 października 1968 miała miejsce premiera kultowego serialu ”Stawka większa niż życie„. Jak doszło do jego powstania? Jak był tworzony? Kim byli jego twórcy? Kto w nim zadebiutował? I jaki jest klucz do jego sukcesu?” Polecamy odcinek audycji Powrót do przeszłości Karoliny Lewickiej.

  • „Czy Ludowe Wojsko Polskie zasługuje na pamięć?” Jaka jest historia tej formacji, którą możecie kojarzyć jedynie ze wspierania reżimu komunistycznego? Polecamy starszy artykuł serwisu [Histmag].


Wojna w Ukrainie

  • Atak Rosji na Ukrainę – dość aktualny stan wydarzeń przedstawia Ośrodek Studiów Wschodnich i Konflikty.pl.

  • W Brukseli odbywa się spotkanie NATO. Jaką pomoc zaoferowano Ukrainie, dowiecie się z artykułu [The Washington Post].

  • „W dniach 10–12 października odbyło się kolejne posiedzenie 11. nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ (ZO ONZ), poświęcone nielegalnej aneksji ukraińskich obwodów donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego przez Federację Rosyjską.” [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]

  • Koszty ludzkie i ekonomiczne inwazji Rosji na Ukrainę są dobrze udokumentowane. Ale rzadkie gatunki zwierząt i kwiatów na północy kraju również zostały poważnie dotknięte przez niszczycielskie użycie broni przez najeźdźców. [BBC]

  • „Niezwykle interesujący wywiad z obrońcą Azowstali, starszym sierżantem Mychajło Dianowem, ps. Miszania. Jako uczestnik oraz naoczny świadek opowiada o obronie Mariupola, a także realiach i trudach pobytu w rosyjskim obozie jenieckim.” Polecamy film z kanału Andromeda z przetłumaczonymi dłuższymi fragmentami wywiadu wraz z omówieniem ważniejszych kwestii.

  • Przy okazji mobilizacji w Rosji wspominaliśmy o prześladowaniach Tatarów krymskich. Teraz mamy dla was długi artykuł na temat tej społeczności oraz prześladowaniach ze strony Rosji, z jakimi się zmagają od wielu lat. [The Kyiv Independent]


  • Europa

    • Inwazja raszystów obnażyła braki nie tylko w rosyjskiej armii. Działania wojenne wykazały niedofinansowanie i brak przygotowania na długotrwały konflikt również wojsk oraz przemysłu wojskowego państw europejskich. O tym i działaniach podejmowanych, aby zmienić ten stan rzeczy, przeczytacie w [Politico]

    • Jeśli myśleliście, iż jedyne co dzieje się w Czechach to memy o przyłączeniu Królewca, to się grubo mylicie. Korespondent Krytyki Politycznej dość barwnie opowiada o tym, jak prawica stara się wybić na frustracji społecznej wywołanej kryzysem energetycznym. jeżeli jednak chcecie posłuchać o żartobliwej aneksji Królewca przez Czechy, to polecamy podcast Outriders. [Krytyka Polityczna]

    • W Słowacji też kryzysowe nastroje. Poza kryzysem energetycznym jest też kryzys polityczny spowodowany rządem mniejszościowym. Podcast Podróż bez paszportu przygotował krótki odcinek, w którym dr Łukasz Lewkowicz (UMCS w Lublinie, Instytut Europy Środkowej) zwięźle przedstawia to, co aktualnie dzieje się u naszego południowego sąsiada.

    • W Bratysławie doszło do morderstwa motywowanego nienawiścią. Zastrzelono dwie osoby przed klubem LGBTQ, a sprawcę potem znaleziono martwego – najprawdopodobniej popełnił samobójstwo. Z doniesień lokalnych mediów wynika, iż sprawca jest powiązany ze skrajną prawicą, a przed dokonaniem ataku umieścił w internecie manifest pełen nienawiści wobec społeczności LGBTQ i mniejszości etnicznych. [Vice News]

    • Wybory w Bośni i Hercegowinie jednak się nie skończyły. Głosy w wyborach na prezydenta Republiki Serbskiej są ponownie przeliczane po protestach zorganizowanych przez przegraną kandydatkę. Zatem, chociaż Miloradowi Dodikowi zwycięstwa pogratulował już Viktor Orban, to nie może się on jeszcze w pełni cieszyć z wygranej. [Reuters]

    • Mimo skomplikowanej sytuacji politycznej w Bośni i Hercegowinie (mogliście dowiedzieć się o niej z poprzedniego wydania) Komisja Europejska zarekomenduje przyznanie temu państwu status państwa kandydata do Unii Europejskiej. Wiecej o tej decyzji pisze [Euractiv].

    • Dlaczego dla Rosjan NATO to ciągle wróg? Dlaczego po rozpadzie ZSRR nie nastąpiła zmiana w postrzeganiu tej organizacji? Dlaczego na Zachodnich uczelniach można spotkać szanowanych wykładowców, którzy powtarzają rosyjską propagandę dotyczącą NATO? Na te i inne pytania stara się odpowiedzieć w wywiadzie Igor Grecki, kiedyś związany z Uniwersytetem w Petersburgu, a w tej chwili w ramach protestu przeciwko inwazji Rosji na Ukrainę przebywający na emigracji w Estonii. [Nowa Europa Wschodnia]

    • Firmy w Unii Europejskiej mogą zakazać noszenia chust, o ile jest to ogólny zakaz, który nie dyskryminuje pracowników. Tak stwierdził w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydając najnowsze orzeczenie w sprawie, która od lat dzieli Europę. [Reuters]

    • Wybory prezydenckie w Austrii zakończyły się na pierwszej turze. Urzędujący prezydent Alexander Van der Bellen zdobywając 56% głosów bezproblemowo zapewnił sobie druga kandencję. [Polski Instytut Spraw Międzynarodowych]


    Bliski i Środkowy Wschód

    • Relacje USA z Arabią Saudyjską przechodzą poważny kryzys. W ubiegłym tygodniu OPEC+ (obejmujący m.in. Rosję) podjął decyzję o ograniczeniu wydobycia skutkującym wzrostem cen ropy (mimo długotrwałych zabiegów USA, aby wręcz zwiększać wydobycie). W świetle tych wydarzeń w kongresie USA padła propozycja wycofania wojsk USA z Arabii Saudyjskiej i ponownej oceny stosunków z Saudami. Rosnące ceny paliw działają na korzyść Rosji, a także na niekorzyść Joe Bidena oraz jego partii, gdyż w Stanach już za moment będą miały miejsce wybory uzupełniające do parlamentu. Z czego wynika postawa Saudów? [Puls Lewantu]

    • Prezydent Zjednoczonych Emiratów Arabskich odwiedził Rosję. W rozmowach oficjalnie tematem miała być oferta mediacji między Rosją i USA w kontekście rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Nie byłoby to nic nowego, gdyż państwa regionu starają się aktywnie negocjować porozumienia między stronami konfliktu (np. wymiana jeńców z Azowstali, eksport zbóż czy uwolnienie zachodnich ochotników z rosyjskiej niewoli). Jednak w świetle ostatnich wydarzeń i cięć wydobycia ropy przez OPEC+ Emiraty mogą stracić wiarygodność w oczach Amerykanów. A być może cała wizyta ma na celu nie mediowanie w konflikcie, ale pogłębianie współpracy energetycznej. [Puls Lewantu]

    • Protesty w Iranie realizowane są już niemal miesiąc i obejmują kolejne miasta. Dołączyli do nich (przynajmniej w pewnym stopniu) także pracownicy sektora naftowego, strategicznego z punktu widzenia reżimu. Organizacje pozarządowe informują o ponad 200 ofiarach. [Reuters], [The Washington Post]

    • Przy mediacji USA Liban i Izrael osiągnęły porozumienie w sprawie przebiegu ich granicy morskiej na morzu śródziemnym. W stawce były złoża gazu odkryte w tym rejonie akwenu. Porozumienie można nazwać historycznym, gdyż Izrael i Liban pozostają w bardzo napiętych relacjach od początku istnienia Izraela, a ich lądowa granica przez cały czas jest obszarem sporu. [Al-Monitor]

    • Będący w kryzysie politycznym od wyborów parlamentarnych, czyli od października 2021, Irak wybrał prezydenta. Wybrany przez parlament został na to stanowisko Kurd Abdul Latif. Rada Koordynacji, czyli parasolowa grupa zbierająca partie szyickie niechętne as-Sadrowi, ogłosiła się największym ugrupowaniem, a prezydent powierzył misję sformowania rządu Muhammadowi Szija as-Sudaniemu. Czy pomoże to ustabilizować sytuację w tym kraju? [Al-Monitor]


    Azja

    • Pomimo oficjalnego motta „jedność w różnorodności”, Indonezja staje się coraz bardziej niegościnna dla członków mniejszości religijnych. The Diplomat w przekrojowym artykule opisuje, jakie prawa religijne obowiązują w tym kraju oraz jak są wykorzystywane do walki z mniejszościami religijnymi. [The Diplomat]

    • Władze Indii zatrzymały całą produkcję firmy Maiden Pharmaceuticals, odpowiedzialnej za zgony kilkunastu dzieci w Gambii. Powodem był syrop na kaszel i przeziebięnie wyeksportowany do afrykańskiego kraju, o którym wspominaliśmy tydzień temu. [Reuters]

    • Policja w Hong Kongu twierdzi, iż autor satyrycznych komiksów niszczy jej wizerunek. Komiks dotyczył zawieszenia 14 uczniów za niestawienie się na ceremonię wzniesienia flagi. [Radio Free Asia]


    Afryka

    • Wspominaliśmy o nowej epidemii Eboli w Ugandzie. Nature ma dla Was artykuł, w którym opisuje, w jakim stopniu naukowcy zajmujący się chorobami zakaźnymi są w tej chwili zaniepokojeni sytuacją w Ugandzie. [Nature]

    • W Nigerii zaczyna się kampania wyborcza przed wyborami prezydenckimi, które odbędą się w lutym przyszłego roku. DW przedstawia nie tylko sylwetki głównych kandydatów, ale także opisuje, jak młodzi, którzy są zmęczeni dotychczasową klasą polityczną, podchodzą do tych wyborów. [DW]

    • W Lesotho odbyły się wybory parlamentarne. jeżeli ciekawi was kto wygrał i czy uda mu się stworzyć koalicję rządzącą, to polecamy artykuł [AP News].

    • „Prezydent RPA zapewnia publicznie, iż jego kraj »nie jest ksenofobiczny«. Chodzi mu nie o obowiązujący w przeszłości rasistowski system apartheidu, tylko zjawisko nazywane przez miejscowych socjologów afrofobią. Z jej powodu czarni obywatele kraju prześladują imigrantów o tym samym kolorze skóry, co jakiś czas dopuszczając się choćby pogromów. O źródłach i następstwach tej ksenofobii w RPA opowiada dr Jędrzej Czerep, analityk ds. afrykańskich w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.”


    Ameryka Łacińska


    Ameryka Północna


    Oceania


    Ekonomia i gospodarka


    Nauka i Technologia

  • Obraz ewolucji Homo Sapiens jeszcze 100 lat temu był liniowy – znaliśmy kilka kolejnych gatunków człowieka, coraz bardziej rozwiniętych. Jednak postęp w badaniach wskazał nam, iż w jednym momencie żyło kilka gatunków człowieka. Rywalizowały one, ale też krzyżowały się ze sobą, co pokazują badania genetyczne. O fascynującej historii ludzkiej ewolucji, o tym dlaczego nie ma dzisiaj na Ziemi innego gatunku człowieka, o wyzwaniach stojących przed badaczami, a także o tym, czym adekwatnie jest gatunek, opowiada dr Marcin Ryszkiewicz, geolog i ewolucjonista.

  • Żelazna Kopuła to całkiem znany izraelski system obrony przeciwlotniczej. Jego pociski rakietowe są jednak drogie, a przy dużym nasyceniu ataku może okazać się ona niewystarczająca. Stąd też idea wzbogacenia systemu o kolejny stopień – Żelazny Promień. System ten ma razić rakiety i pojazdy latające wroga laserem. Twórcy rozwiązania mówią, iż pozostały już tylko pewne inżynierskie kwestie do optymalizacji i Żelazny Promień ma wejść do służby za 2-3 lata. [Konflikty.pl]


  • Idee, Kultura, Społeczeństwo

    Drogi czytelniku, dziękujemy, iż jesteś z nami. Uważasz, iż więcej osób powinno przeczytać ten numer lub chcesz podziękować nam za tworzenie go?

    Udostępnij ten post w swoich mediach społecznościowych lub bezpośrednio swoim znajomym.

    Share

    Idź do oryginalnego materiału