1 dzień temu
1 czerwca Polacy wybiorą głowę państwa na kolejne pięć lat. To nie tylko polityczna dogrywka — to decyzja o przyszłości kraju.
W grze pozostało dwóch kandydatów: Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki. Co, gdzie, kiedy i jak? Oto przewodnik po najważniejszych zasadach drugiej tury wyborów prezydenckich.
Głosowanie: kiedy i gdzie?
Druga tura wyborów prezydenckich odbędzie się w niedzielę, 1 czerwca 2025 r., w godz. 7.00–21.00 czasu lokalnego. W obwodach za granicą, szczególnie na kontynentach amerykańskich, głosowanie zaplanowano na sobotę 31 maja. Polacy wybierają prezydenta na pięć lat, a wybory mają charakter powszechny, tajny, bezpośredni i równy — tak stanowi Konstytucja i Kodeks wyborczy.
W drugiej turze głosują wszyscy obywatele posiadający czynne prawo wyborcze. Głos można oddać:
- w swoim stałym obwodzie głosowania,
- w innym miejscu, jeżeli złożono wniosek o zmianę miejsca głosowania,
- korespondencyjnie (po wcześniejszym zgłoszeniu),
- przez pełnomocnika,
- za granicą – w jednym z ponad pół tysiąca obwodów utworzonych przez konsulaty RP.
Karta do głosowania — co trzeba o niej wiedzieć?
W dniu głosowania każdy uprawniony wyborca otrzyma jedną kartę do głosowania w formacie A5. Karta będzie zawierać:
- imiona i nazwiska dwóch kandydatów (Trzaskowski, Nawrocki),
- dwie kratki, w których można postawić znak „X” (czyli co najmniej dwie przecinające się linie),
- instrukcję głosowania,
- pieczęć obwodowej komisji wyborczej.
Głos uznaje się za istotny tylko wtedy, gdy „X” zostanie postawiony w jednej kratce. Postawienie znaku przy obu nazwiskach lub brak znaku skutkuje głosem nieważnym.
Przed wrzuceniem karty do urny warto sprawdzić jej kompletność i stan. W przypadku nieczytelności, uszkodzenia, braku pieczęci lub błędu drukarskiego – należy niezwłocznie zgłosić się do komisji i poprosić o nową kartę.
Głosowanie w Polsce — zasady i możliwości
Jeśli ktoś nie może być obecny w swoim lokalu wyborczym 1 czerwca, miał możliwość:
- zmienić miejsce głosowania — nowy wniosek należało złożyć w terminie 19–29 maja,
- otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania — pozwalające głosować w dowolnym miejscu w Polsce lub za granicą (wnioski można było złożyć do 29 maja),
- głosować przez pełnomocnika — wniosek należało złożyć do 23 maja.
Udogodnienia dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami
Państwo zapewniło dodatkowe mechanizmy dla obywateli z ograniczoną mobilnością:
- Głosowanie korespondencyjne: wniosek należało złożyć najpóźniej 22 maja. Osoby niewidome mogły zamówić nakładkę z alfabetem Braille’a.
- Głosowanie przez pełnomocnika: dotyczy osób starszych lub z orzeczoną niepełnosprawnością (umiarkowany lub znaczny stopień). Upoważnienie należało złożyć w formie pisemnej.
- Bezpłatny transport do lokalu wyborczego: zapewniany przez gminy, na wniosek zainteresowanego. Obejmuje dojazd z miejsca zamieszkania lub wskazanego we wniosku i powrót.
Głosowanie za granicą — zasady i procedury
Wyborcy mieszkający poza Polską mogą głosować 1 czerwca (lub 31 maja — Ameryka Płn. i Płd.) w tych samych lokalach, co w pierwszej turze 18 maja. W przypadku zmiany miejsca pobytu należało:
- do 27 maja złożyć wniosek o ujęcie w spisie wyborców sporządzanym przez konsula,
- lub uzyskać zaświadczenie o prawie do głosowania.
Osoby dopisane do spisu wyborców w pierwszej turze nie musiały ponownie składać wniosku. Wystarczyło głosować w tym samym miejscu co wcześniej. jeżeli jednak miejsce pobytu się zmieniło – konieczne było nowe zgłoszenie.
Do załatwienia formalności można było wykorzystać usługę eWybory – elektroniczną platformę rejestracyjną. Wystarczyło podać podstawowe dane, w tym nazwisko rodowe matki. System nie służył do głosowania, a jedynie do dopisania się do spisu wyborców. Zgłoszeń można było dokonywać do 27 maja.
Jak otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania?
Dokument ten pozwalał zagłosować w dowolnym lokalu wyborczym – w kraju, za granicą, a choćby na polskich statkach. Wydawał go adekwatny urząd gminy lub konsulat. Aby uzyskać zaświadczenie, należało:
- złożyć pisemny wniosek (osobiście lub korespondencyjnie) z podpisem,
- zrobić to do 29 maja.
Nie można było jednocześnie być ujętym w spisie wyborców i posiadać zaświadczenia. Jedna opcja wykluczała drugą.
Dla kogo druga tura?
W drugiej turze liczą się tylko dwaj kandydaci, którzy zdobyli najwięcej głosów 18 maja: Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki. Zwycięzcą zostanie ten, kto otrzyma więcej głosów.
Głosować mogą wyłącznie osoby wpisane do spisu wyborców w danym obwodzie lub posiadające ważne zaświadczenie. Osoby, które złożyły wniosek o zmianę miejsca głosowania przed I turą, nie musiały powtarzać procedury – obowiązywała ona również w II turze. Natomiast osoby, które głosowały wcześniej w innym miejscu, ale planowały oddać głos gdzie indziej 1 czerwca, musiały złożyć nowy wniosek do 29 maja.
Kluczowa rola frekwencji
Druga tura nie tylko rozstrzygnie, kto zasiądzie w Pałacu Prezydenckim – przesądzi o przyszłym kursie politycznym Polski. Każdy głos się liczy, a o wyniku może zdecydować niewielka przewaga. Głosowanie to prawo i obowiązek – warto je wykorzystać.
