Wyborcza kłamie, iż „Banderyzm” to slogan propagandowy. Odpowiedź na te kłamstwa! Pełna definicja „banderyzmu” autorstwa Dariusza Mateckiego

Nie możemy pozwolić, aby to środowiska ukraińskie czy też redaktorzy „Gazety Wyborczej” narzucały Polakom język, którym mamy opisywać własną historię i nasze narodowe doświadczenia. Ostatni artykuł tego skrajnie plugawego, michnikowego medium, w którym Piotr Tyma – członek Rady Głównej Związku Ukraińców w Polsce – stwierdza, iż pojęcie „banderyzm” jest jedynie „propagandowym wymysłem prorosyjskiej agentury i polityków takich jak Czarnek, Matecki czy Braun”, to przykład ordynarnego fałszowania historii. Banderyzm nie jest terminem propagandowym, ale realną, zbrodniczą ideologią, której skutkiem były dziesiątki tysięcy polskich ofiar mordów na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.

Gazeta Wyborcza pisze, iż „banderyzm” to określenie „propagandowe”. Tak? To środowisko znane jest z przeinaczania pojęć od lat. Dlatego proszę bardzo, stworzona przeze mnie definicja:

Banderyzm to skrajna, zbrodnicza odmiana ukraińskiego integralnego nacjonalizmu, ukształtowana… pic.twitter.com/JNr8fsl5Nc

— Dariusz Matecki (@DariuszMatecki) August 28, 2025

To nie Ukraińcy, i tym bardziej nie funkcjonariusze medialni pokroju redaktorów „Wyborczej”, będą w Polsce wyznaczać, jakie pojęcia mamy prawo używać. Nie pozwolimy, aby zakłamana narracja zastąpiła prawdę historyczną. „Gazeta Wyborcza”, będąca marginesem politycznym w Polsce, nie ma ani moralnego, ani intelektualnego prawa pouczać Polaków, jak mają rozumieć słowo „banderyzm”. To nasze doświadczenie historyczne, nasze ofiary i nasza pamięć narodowa – i nie dopuścimy do jej relatywizowania przez propagandystów, którzy od lat próbują zamazać różnicę między katem a ofiarą.

Dla przypomnienia, bo nie bez związku jest również fakt, iż Ozjasz Szechter, ojciec Adama Michnika, od 1925 był zaangażowany w działalność nielegalnej Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, dążącej do oderwania od Polski części jej wschodnich ziem oraz przyłączenia ich do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w której pełnił liczne funkcje we władzach różnych szczebli. Matka Adama Michnika – Hinda Michnik-Rosenbusch – również działała w Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy i Komunistycznej Partii Polski. Była współorganizatorką komunistycznej Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej imienia W.I. Lenina w Polsce.

Definicja pojęcia „banderyzm” autorstwa Dariusza Mateckiego:

Banderyzm, wywodzący się od nazwiska Stepana Bandery – przywódcy frakcji OUN-b w Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – to ideologia integralnego nacjonalizmu ukraińskiego, której celem było stworzenie etnicznie jednolitego, autorytarnego państwa ukraińskiego. Był to ruch o charakterze skrajnie totalitarnym, łączący elementy nazizmu i faszyzmu, oparty na kulcie wodza, fanatyzmie i darwinizmie społecznym.

Według prof. Czesława Partacza banderyzm zakładał, iż naród ukraiński, uważany przez jego ideologów za „zbyt miękki i bierny”, powinien zostać przekształcony w „naród drapieżników”, gotowy do walki o przetrwanie poprzez nienawiść i przemoc wobec innych narodów. Banderyzm traktował własną nację jako byt absolutny, nadrzędny wobec religii i wartości uniwersalnych, co prowadziło do odrzucenia humanizmu i chrześcijańskiej etyki. W praktyce oznaczało to nie tylko pogardę wobec obcych, ale także brutalne narzucanie własnej woli choćby wewnątrz wspólnoty ukraińskiej.

Najpełniejszym przejawem banderyzmu były działania Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-b) i jej zbrojnego ramienia – Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). W latach 1943–1945 doszło do masowych zbrodni na ludności polskiej, zwłaszcza na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Apogeum nastąpiło w lipcu 1943 roku, kiedy to UPA przeprowadziła skoordynowane ataki na setki polskich wsi. Mordowano wówczas całe rodziny: mężczyzn, kobiety, starców i dzieci, często w sposób niezwykle okrutny – poprzez palenie żywcem, wrzucanie do studni, rozrywanie końmi, używanie siekier, wideł i innych narzędzi gospodarskich. Zginęło wówczas ponad 100 tysięcy Polaków. Były to zbrodnie o charakterze ludobójstwa, planowo dążące do „oczyszczenia” ziem z elementu polskiego.

Ofiarami banderyzmu byli także Żydzi – mordowani zarówno w pogromach organizowanych w 1941 roku (np. we Lwowie w tzw. „dniach Petlury”), jak i w ramach współpracy policji ukraińskiej z Niemcami przy likwidacji gett. UPA mordowała także Rosjan oraz samych Ukraińców, którzy sprzeciwiali się jej działalności lub pomagali Polakom. W małżeństwach mieszanych dochodziło do przymuszania jednej ze stron do zabicia współmałżonka lub dzieci, co ukazuje fanatyzm i nieludzkość tej ideologii.

Banderyzm miał swoje dokumenty programowe, takie jak tzw. „Dekalog ukraińskiego nacjonalisty” czy „Instrukcje” Służby Bezpeky OUN, które wprost nakazywały eksterminację Polaków, Żydów i Rosjan oraz przymusową asymilację części ludności. Dmytro Doncow, główny ideolog ruchu, odrzucał wartości humanistyczne i chrześcijańskie, głosząc zasadę, iż „nacja jest ponad wszystko” – ponad Bogiem i moralnością.

Instytut Pamięci Narodowej oraz liczni badacze, m.in. Ewa i Władysław Siemaszkowie, dokumentują banderyzm jako zbrodniczą ideologię, która doprowadziła do jednej z największych tragedii ludności cywilnej w Europie Środkowo-Wschodniej podczas II wojny światowej. IPN jednoznacznie kwalifikuje zbrodnie UPA jako ludobójstwo.

Po wojnie banderyzm nie został rozliczony. Wielu jego działaczy znalazło schronienie na Zachodzie, część współpracowała z wywiadami amerykańskim i brytyjskim w okresie zimnej wojny. Współcześnie ideologia ta na Ukrainie jest fałszowana i wybielana, a postać Stepana Bandery jest przedstawiana jako symbol „walki o niepodległość”. W Polsce natomiast pamięć o ofiarach Wołynia i Galicji Wschodniej sprawia, iż banderyzm traktowany jest na równi z innymi zbrodniczymi totalitaryzmami XX wieku – hitleryzmem i stalinizmem.

Podsumowanie:
Banderyzm to ideologia integralnego ukraińskiego nacjonalizmu, której praktycznym skutkiem była eksterminacja Polaków, Żydów i innych mniejszości w latach II wojny światowej. Łączył w sobie fanatyzm, kult przemocy i całkowite odrzucenie wartości chrześcijańskich i humanistycznych. Jest ideologią, która na zawsze pozostanie symbolem ludobójstwa, okrucieństwa i nienawiści etnicznej.