Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie poinformowało o zgłoszeniu dwóch ważnych inwestycji infrastrukturalnych do realizacji ze środków europejskich. Projekty te dotyczą strategicznego miejsca na mapie hydrologicznej Polski – ujścia Nysy Kłodzkiej do Odry, a konkretnie stopnia wodnego „Ujście Nysy” znajdującego się w 180. kilometrze rzeki Odry.
Jaz klapowy i modernizacja śluz – co zakładają inwestycje?
Pierwszy z projektów zakłada budowę jazu klapowego – specjalnej konstrukcji umożliwiającej spiętrzenie wody w rzece. Jaz ten ma za zadanie utrzymanie odpowiedniego poziomu wody niezbędnego do żeglugi oraz zwiększenie ochrony przed powodziami. To nowoczesne rozwiązanie techniczne nie tylko wpłynie na poprawę parametrów eksploatacyjnych drogi wodnej, ale również umożliwi bardziej efektywne zarządzanie przepływem wód w rejonie ujścia Nysy do Odry.
Drugi projekt obejmuje kompleksową modernizację istniejących śluz oraz sterowni na stopniu wodnym. Modernizacja będzie obejmować także przebudowę infrastruktury towarzyszącej, w tym systemów zasilania, dróg dojazdowych, elementów bezpieczeństwa oraz urządzeń sterujących ruchem wodnym. Dzięki tym działaniom możliwe będzie utrzymanie istniejących parametrów technicznych obiektu oraz ich dostosowanie do współczesnych wymagań.
Finansowanie unijne w ramach działania FENX.05.07
Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, Polska ma do dyspozycji do 100 milionów euro w ramach działania „Bezpieczeństwo morskie i śródlądowe drogi wodne poza TEN-T”. Program ten jest częścią szerszego pakietu FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko. Wody Polskie zgłosiły wspomniane dwa projekty właśnie w ramach tego działania, co daje nadzieję na szybkie rozpoczęcie prac i ich sfinansowanie z funduszy unijnych.
Wpływ na bezpieczeństwo i żeglugę
Celem całego przedsięwzięcia jest nie tylko modernizacja istniejącej infrastruktury, ale również zwiększenie poziomu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz poprawa warunków żeglugi śródlądowej. Co istotne, budowa jazu klapowego nie zmieni klasyfikacji drogi wodnej – pozostanie ona w dotychczasowej klasie śródlądowej. Dzięki odpowiedniemu spiętrzeniu wody żegluga stanie się bardziej przewidywalna, a ryzyko wystąpienia powodzi – mniejsze.
Kolejne inwestycje w przygotowaniu
Wody Polskie informują także o innych projektach przygotowywanych do realizacji w ramach działania FENX.05.07. Wśród nich wymienia się m.in. modernizację śluzy w Opolu oraz przebudowę Kanału Gliwickiego. Te przedsięwzięcia zostały już uwzględnione w Krajowym Programie Żeglugowym do 2030 roku. Ich realizacja, choć zaplanowana, może wymagać dodatkowego wsparcia finansowego, gdyż dostępne środki z programu mogą nie wystarczyć na pokrycie wszystkich kosztów. W związku z tym Wody Polskie deklarują poszukiwanie alternatywnych źródeł finansowania, w tym środków krajowych lub innych instrumentów unijnych.
Podsumowanie
Zgłoszenie dwóch projektów dotyczących stopnia wodnego Ujście Nysy do Komisji Europejskiej to istotny krok w kierunku modernizacji polskich dróg wodnych. Realizacja tych inwestycji wpłynie na poprawę infrastruktury hydrotechnicznej, bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz zwiększy dostępność transportu wodnego. W obliczu zmieniającego się klimatu oraz coraz większych oczekiwań wobec transportu niskoemisyjnego, inwestycje te mają najważniejsze znaczenie dla przyszłości żeglugi śródlądowej w Polsce.