Wigilia dniem wolnym od pracy? Nie dla wszystkich. choćby 100 tys. zł kary za złamanie przepisów

Zdjęcie: Nowe przepisy mają szczególne znaczenie dla branży handlowej, ponieważ zakaz pracy obejmuje również pracowników sklepów. | foto Canva

Wigilia Bożego Narodzenia to dzień poprzedzający święta, zwykle spędzany w gronie rodziny. Z tego względu wielu pracodawców skracało czas pracy, by ułatwić bezpieczny powrót pracowników do domów i umożliwić przygotowania do świąt. Jednak, aby 24 grudnia mieć dzień wolny, pracownik musiał skorzystać z urlopu. Była to data szczególnie uciążliwa dla pracowników handlu, ze względu na duży ruch. Oni pracowali do godz. 14.00.

Poprzez zmianę ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadzony został dodatkowy dzień wolny.

Dodatkowy dzień wolny w Wigilię Bożego Narodzenia ułatwi pracownikom łączenie życia zawodowego z życiem prywatnym, a co za tym idzie ułatwi sprawowanie opieki nad dziećmi, które najczęściej w tym dniu nie mają zajęć edukacyjnych - czytamy w uzasadnieniu do projektu nowelizacji.

Kto będzie pracował w Wigilię?

Jednak jak od każdej zasady są też wyjątki. Dotyczy to pracowników takich sektorów, które muszą wykonywać usługi także w święta - czyli np. służby zdrowia, gastronomii, hotelarstwa, transportu, kultury, a także służb ratowniczych czy pracownicy ochrony. jeżeli ktoś musi pracować 24 grudnia, pracodawca odda mu inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, czyli najczęściej do końca miesiąca.

Nawet 100 tys. zł kary za złamanie przepisów

Nowe przepisy mają szczególne znaczenie dla branży handlowej, ponieważ zakaz pracy obejmuje również pracowników sklepów. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, żeby właściciel sklepu - sam lub wraz z członkami rodziny - mogli stanąć za ladą. I w tym przypadku ustawa przewiduje wyjątki - są to np. stacje paliw czy apteki.

Za nielegalne zobowiązanie do pracy w tym dniu grozi grzywna do 30 000 zł. Kara może być znacznie wyższa, gdy złamanie prawa dotyczy handlu – grzywna może wtedy sięgać do choćby 100 000 zł - ostrzega pracodawców Państwowa Inspekcja Pracy.

Świąteczne zakupy można jednak odpowiednio zaplanować. Osoby, zapracowane w trakcie tygodnia mogą udać się na nie w niedziele handlowe. W grudniu 2025 roku mają aż 3 do dyspozycji. Zostały wyznaczone na 7, 14 oraz 21 grudnia. Zgodnie z przepisami pracownicy handlu mogą pracować w maksymalnie dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Ile jest dni ustawowo wolnych od pracy?

Polska to nie jedyny kraj, w którym Wigilia jest dniem wolnym. Tak jest w wielu krajach europejskich, m. in. u naszych sąsiadów w Czechach, Słowacji, Litwie i Łotwie. Do tej pory w ciągu roku w naszym kraju było 13 dni wolnych od pracy, jednak nowelizacja ustawy zwiększyła tę pulę o kolejny dzień. Jest nim właśnie 24 grudnia. Ustawowo wolne od pracy są też wszystkie niedziele - w handlu z wyjątkiem niedziel handlowych.

Część z dni wolnych ma stałe daty. I tak chociażby w styczniu są to 1 stycznia - Nowy Rok i 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Kolejne przypadają 1 maja - Święto Pracy, 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja, 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny i Święto Wojska Polskiego, 1 listopada - Wszystkich Świętych, 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia, 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.

W tym katalogu znajdziemy też święta z ruchomymi datami - są to Boże Ciało, pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy oraz pierwszy dzień Zielonych Świątek. Co interesujące we wrześniu do sejmu wpłynęła petycja obywatelska, dotyczące właśnie tego ostatniego święta. Jej autorzy wskazują, iż ustawa w tym przypadku jest swoistą tautologią i wnoszą o uchylenie punktu dotyczącego tego właśnie święta.

Należy zauważyć, iż dzień Zielonych Świątek zawsze wypada w niedzielę, która jest dniem wolnym od pracy. W związku z tym większość osób w ten dzień i tak nie pracuje - czytamy w petycji.

Usunięcie zapisu z ustawy w zasadzie nie zmieni nic w życiu przeciętnych obywateli, jednak budzi wątpliwości prawne - od kodeksu pracy po Konkordat. Po przeanalizowaniu petycji sejm skierował oficjalne zapytanie w tej sprawie do rządu. Stanowisko w tej sprawie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.