W Piasecznie stworzą pierwszy polski plan zaopatrzenia w ciepło i chłód

3 godzin temu

Walka o poprawę stanu ciepłownictwa wkracza w nową fazę. Mierzymy się z rosnącymi rachunkami za ciepło z sieci, koniecznością zakupu węgla i gazu zza granicy, rosnącymi cenami uprawnień do emisji CO2. Ale ciepłownictwo to nie tylko trudne wyzwania, ale również wyjątkowe szanse.

Organem odpowiedzialnym za zaopatrzenie w ciepło są gminy i to na ich barkach spoczywa konieczność dostosowania tego sektora do potrzeb odbiorców i zmieniającej się rzeczywistości. Zrewidowana dyrektywa EED (o efektywności energetycznej) narzuca na gminy z liczbą mieszkańców powyżej 45 000 konieczność opracowywania planów zaopatrzenia w ciepło i chłód (plany H&C, od heating & cooling).

Grunt to analiza

Długoterminowe planowanie w zakresie ciepłownictwa jest niezwykle ważne, ze względu na konieczność podjęcia kosztownych inwestycji. Gminy i ich spółki ciepłownicze muszą dokonać analizy, w jakim kierunku powinien rozwijać się system ciepłowniczy – czy rozbudowywane będą miejskie sieci, czy może spółdzielnie mieszkaniowe i osiedla będą samodzielnie kreować systemy zaopatrywania w ciepło (np. w oparciu o pompy ciepła).

Ważne z perspektywy zaopatrzenia w ciepło są budynki gminne, zakłady pracy, miejsca rekreacji (np. baseny), czy zakłady przemysłowe (huty, cementownie, zakłady chemiczne, suszarnie). Z drugiej strony istotny jest potencjał danej gminy do produkcji ciepła i chłodu z odnawialnych źródeł energii. Są to technologie solarne, systemy fotowoltaika-pompa ciepła, biomasa, biogaz i biometan, geotermia oraz ciepło odpadowe, generowane np. przez serwerownie czy wodociągi.

Ustalenie tego potencjału oraz predykcja, jak będzie kształtowało się zapotrzebowanie na ciepło i chłód są podstawowym elementem planowania H&C, a ich analiza umożliwia stworzenie scenariuszy rozwoju inwestycji. Chodzi tu nie tylko o rozbudowę i modernizację systemów ciepłowniczych, ale również rekomendacje dla mieszkańców pod kątem inwestycji w indywidualne odnawialne źródła ogrzewania.

Taka analiza wymaga współpracy wielu interesariuszy sektora publicznego i prywatnego (szczególnie w zakresie zbierania danych do analizy stanu obecnego i potencjału OZE) oraz konsultacji społecznych. Polskie gminy do tej pory głównie przygotowywały założenia do planów zaopatrzenia w energię i paliwa oraz gaz (art. 19 i 20 Prawa energetycznego), jednak są to dokumenty najczęściej trafiające na półkę. Ciepłownictwo wymaga uwagi gmin, aby uniknąć braku pokrycia zapotrzebowania na ciepło mieszkańców i przedsiębiorstw, ale również “przeinwestowania” ze strony spółek ciepłowniczych. Osiągnięcie złotego środka w tej kwestii jest możliwe tylko dzięki strategicznemu planowaniu zaopatrzenia w ciepło, z udziałem wszystkich kluczowych interesariuszy i wsparciu ekspertów.

ESCALATE – pierwszy polski plan zaopatrzenia w ciepło i chłód

W celu wsparcia gmin w tym niełatwym zadaniu wystartował projekt ESCALATE, realizowany w ramach środków z programu LIFE2027. Celem projektu jest przygotowanie lokalnych agencji energetycznych do pomocy gminom w tworzeniu planów H&C.

W konsorcjum ESCALATE są agencje z 11 państw Europy. Polskę reprezentuje Mazowiecka Agencja Energetyczna, a gminą pilotażową jest Piaseczno. W oparciu o narzędzia dostarczone przez ekspertów konsorcjum, a także wymianę doświadczeń w planowaniu H&C, MAE i Urząd Miasta i Gminy Piaseczno stworzą pierwszy polski plan zaopatrzenia w ciepło i chłód. Aktualnie prace nad planem są w fazie zbierania danych do określenia zapotrzebowania na ciepło i potencjału OZE. Jednocześnie zawiązana została grupa robocza ds. polityki, której celem jest wypracowanie zaleceń dotyczących transpozycji dyrektywy EED do polskiego ustawodawstwa oraz przepisów i narzędzi wspierających rozwój ciepłownictwa opartego o OZE.

Tekst: Julia Ługowska, Inicjatywa Społeczna Energetyka