Doradztwo zawodowe przyszłości

dr Aleksandra Ścibich-Kopiec, Renata Fijałkowska

Stoimy u progu piątej rewolucji przemysłowej, która wprowadza fundamentalne zmiany w sposobie postrzegania pracy i rozwoju zawodowego. Nadchodząca era kładzie nacisk na harmonijną współpracę między człowiekiem a maszyną, stawiając jednocześnie na zrównoważony rozwój i dobrostan pracownika.

W obliczu dynamicznych zmian rola doradztwa zawodowego nabiera szczególnego znaczenia, bowiem przemysł 5.0 nie tylko przekształca istniejące zawody, ale także tworzy zupełnie nowe możliwości kariery, wymagające od pracowników ciągłej adaptacji i rozwoju umiejętności – szczególnie tych, które pozwolą na elastyczne dostosowanie do transformujących się organizacji, przekształcanych stanowisk pracy tudzież nowych współpracowników, wśród których możemy wymienić chociażby roboty. Doradcy zawodowi stają przed wyzwaniem przygotowania zarówno absolwentów szkół, jak i doświadczonych pracowników do funkcjonowania w nowej rzeczywistości. Z tego powodu muszą rozumieć technologiczny kontekst zmian, a także potrafić przewidywać przyszłe trendy na rynku pracy.

Pięć filarów skutecznego doradztwa w przemyśle 5.0

Efektywne wspieranie klientów musi być spersonalizowane – dostosowanie porad do indywidualnych potrzeb i aspiracji każdego jest fundamentalne we współczesnej gospodarce. Nieodłączny element stanowi edukacja ciągła, zapewniająca stałą aktualizację wiedzy i kompetencji. Z kolei wykorzystanie narzędzi cyfrowych pozwala na zwiększenie efektywności i dostępności usług doradczych, umożliwiając jednocześnie lepsze zrozumienie technologicznych aspektów rynkowych zmian. Networking i mentoring odgrywają kluczową rolę w budowaniu sieci kontaktów i wymianie doświadczeń. Wreszcie, konieczne jest wspieranie adaptacji, umożliwiające płynne przejście przez transformującą się rzeczywistość.

O czym powinni wiedzieć doradcy w kontekście współpracy człowieka z maszynami

Doradcy zawodowi w erze przemysłu 5.0 muszą mieć szeroką wiedzę na temat szans rozwoju w zielonej gospodarce, która kładzie nacisk na kreatywne podejście do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Powinni również znać technologie kształtujące współczesny rynek pracy. najważniejsze obszary obejmują sztuczną inteligencję, robotykę, internet rzeczy (IoT), druk 3D, wirtualną i rozszerzoną rzeczywistość, big data i analitykę, blockchain, chmurę obliczeniową, cyberbezpieczeństwo oraz automatyzację procesów. Znajomość tych technologii pozwoli doradcom lepiej zrozumieć ich wpływ na rynek pracy, wymagane umiejętności oraz trafniej nakreślać ścieżki kariery.

Aby skutecznie wspierać klientów, doradcy muszą także orientować się w praktycznych zastosowaniach technologii w różnych branżach. Ciągłe dokształcanie się, uczestnictwo w szkoleniach i warsztatach oraz śledzenie najnowszych trendów technologicznych są niezbędne dla udzielania efektywnych wskazówek.

Wirtualna rzeczywistość w sukurs zawodowym wyborom

Wiedza o nowych technologiach może wspierać projektowanie karier na kilka sposobów. Dowód tej tezie dał Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie we współpracy z firmą Avatarel, który przygotował projekt pt. Widzę siebie w tym zawodzie. Organizacje w technologii wirtualnej rzeczywistości opracowały 45 filmów, a także 7 aplikacji szkoleniowych. Dzięki tym narzędziom, młodzież, poszukująca jeszcze drogi zawodowej, może dowiedzieć się, jak wygląda codzienna praca ratowników medycznych, pracowników kuchni, cukierni, jak również budowy czy zakładu stolarskiego. Korzystający z aplikacji stają się graczami przechodzącymi kolejne poziomy trudności m.in. w zawodzie elektryka, kosmetyczki, kowala artystycznego oraz spawacza[1].

Nowatorskie wsparcie dla doradców i poszukujących pracy

Z perspektywy doradców zawodowych, praktyczne może być podejście oferowane przez przedsiębiorstwo capful. Dzięki interaktywnemu narzędziu scenariuszowemu, doradcy mogą lepiej planować ścieżki kariery podopiecznych, jak również wspierać ich w zrozumieniu potencjalnych kierunków rozwoju na rynku pracy[2]. interesujące rozwiązanie oferuje również firma Revas, która do nauki biznesu i przedsiębiorczości stosuje Branżowe Symulacje Biznesowe. Organizacja dąży do uatrakcyjnienia zajęć edukacyjnych poprzez wprowadzenie symulacji, które pozwalają zdobyć praktyczne doświadczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Oferta jest skierowana zarówno do placówek edukacyjnych, jak i przedsiębiorstw[3].

Rozwój Państwowych Służb Zatrudnienia

Konieczność rozwoju kompetencji doradców zawodowych zauważyły Wojewódzkie Urzędy Pracy z Krakowa, Gdańska, Opola i Olsztyna, które współtworzą projekt „Rozwój Usług Publicznych Służb Zatrudnienia dla osób biernych zawodowo w Polsce”. Celem jest lepsze angażowanie i wspieranie osób, które nie uczestniczą w rynku pracy. Inicjatywa skupia się na kompetencjach pracowników PSZ – budowaniu ich kwalifikacji i wiedzy, które są niezbędne w rzetelnym i dostosowanym do wymagań współczesności doradztwie[4].

Kompetencje przyszłości – kompetencja miękkie

Kompetencje miękkie, takie jak zdolności komunikacyjne, umiejętność pracy zespołowej, elastyczność, kreatywność, zdolność do rozwiązywania problemów oraz zarządzanie czasem, stają się nieodzownymi elementami skutecznego doradztwa. Doradcy zawodowi muszą nie tylko cechować się tymi umiejętności, ale także umieć je rozwijać u swoich klientów.

E-learning nie tylko dla kompetencji twardych

Przyjęło się, iż w kursach internetowych rozwija się umiejętności, których poziom łatwo zmierzyć, jak programowanie, analiza danych, obsługa pakietów biurowych. Jednak takie podejście może sprawić, iż ominą nas wartościowe treści, jak na przykład kursy proponowane w ramach programu „Kompetencje dla pracy” realizowanego w 2022 roku przez Wojewódzki Urząd pracy w Krakowie. Pomysłodawcy, mając na uwadze coraz większe zapotrzebowanie na umiejętności miękkie, przygotowali 15 interaktywnych i multimedialnych kursów. Szkolenia miały na celu przedstawienie nowatorskich metod pracy osobom poszukującym zatrudnienia[5].

Dobrym wprowadzeniem do tematu kompetencji niezbędnych na rynku pracy przyszłości są materiały o niezbędnych kompetencjach można znaleźć również Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji Narodowej[6]. W dziale poświęconym zdolnościom przydatnym na rynku pracy, czytelnicy dowiedzą się, jak definiować kompetencje, rozróżniać umiejętności twarde od miękkich, a także przypisywać zdolności konkretnym zawodom.

Wykorzystując dostępne w sieci materiały, doradcy zawodowi są w stanie przygotować klientów do sprawnego działania w cyfrowej gospodarce, w której nacisk kładzie się również na zrównoważony rozwój i poszukiwanie sposobów redukcji zużycia energii oraz emisyjności.

Podsumowanie

Doradztwo zawodowe przyszłości w erze przemysłu 5.0 stoi przed wieloma wyzwaniami, ale jednocześnie otwiera nowe możliwości. najważniejsze jest, aby doradcy zawodowi nieustannie rozwijali swoje kompetencje, zarówno w zakresie nowych technologii, jak i umiejętności miękkich. Przyszłość ich działalności leży w ścisłej integracji z systemami edukacyjnymi, większej dostępności dla szerokiego grona odbiorców oraz proaktywnym podejściu do zmian na rynku pracy.

Więcej na: https://feriplatform.org.pl/ready-to-start_pl/ oraz https://www.feri.org.pl/ready-to-start/

Artykuł został przygotowany w ramach projektu „Ready to start” (nr 2023-1-PL01-KA210-VET-000153013).Projekt jest finansowany ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury (EACEA). Unia Europejska ani EACEA nie ponoszą za nie odpowiedzialności. Wszystkie rezultaty wypracowane w ramach projektu „Ready to start” udostępniane są na zasadzie otwartych licencji (CC BY-SA 4.0 DEED). Można z nich korzystać bezpłatnie i bez ograniczeń. Kopiowanie lub przetwarzanie tych materiałów w całości lub w części bez zgody autora jest zabronione. W przypadku wykorzystania rezultatów niezbędne jest podanie źródła finansowania oraz jego autorów.

[1] https://cinematicvr.pl/wojewodzki-urzad-pracy-w-rzeszowie-aplikacje-szkoleniowe-vr-i-filmy-vr/
[2] https://capful.fi/pl/scenario-builder-3/
[3] https://revas.pl/
[4] https://reform-support.ec.europa.eu/what-we-do/labour-market-and-social-protection/developing-public-employment-services-economically-inactive-people-poland_en
[5] https://wupkrakow.praca.gov.pl/-/16084274-kompetencje-dla-pracy
[6] https://zpe.gov.pl/a/kompetencje-na-rynku-pracy/DG3Z4T7P3