W Białymstoku powstała strefa wytchnienia “Cyklarium Słoboda”

“Laboratorium badań nad szczęściem ­– życie po komfortocenie” to projekt realizowany w latach 2023-2024 w sześciu miastach Polski, łączący młodych ludzi ze środowiskami nauki, sztuki, designu, technologii i przedsiębiorczości. Cykl badawczo-artystyczny koncentruje się na prognozowaniu scenariuszy, które w różnych dziedzinach zastąpią dotychczas przyjęte zwyczaje i nawyki. Punktem wyjścia jest konieczność odejścia od komfortu opartego na eksploatacji paliw kopalnych i na wysokoemisyjnych technologiach.

Współpraca z partnerami

W związku z projektem zbadano takie tematy, jak migracja roślin, regeneracja gleby miejskiej, znaczenie projektowania przestrzeni publicznej dla dobrostanu psychicznego, zapobieganie izolacji i osamotnieniu czy projektowanie miejsc sprzyjających powstawaniu więzi społecznych. Pomysły zostały przekształcone w prototypy, z których każdy odpowiada na problem opracowany wspólnie z lokalnymi partnerami: Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach, Galerię Sztuki Współczesnej we Wrocławiu, Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku, Szczeciński Inkubator Kultury oraz Galerię Arsenał w Białymstoku.

Strefa “Cyklarium Słoboda”

Celem projektu realizowanego w Białymstoku było stworzenie strefy wytchnienia, odpoczynku i spotkań na terenach zieleni w obrębie kampusu Politechniki Białostockiej – “Cyklarium Słoboda” – której nazwa powstała aby upamiętnić istniejącą tu wcześniej wieś. Miejsce to ma zarazem umożliwiać koegzystencję wielu gatunków – fauny, flory i człowieka.

Przestrzeń została zorganizowana w systemie modułowym. Z jednej strony wykorzystuje zastane warunki naturalne, z drugiej architektonicznie zaprojektowane moduły takie jak m.in. glebarium, kompostownik, zbiornik wody deszczowej wchodzącej w skład ogrodu biocenotycznego oraz małych form architektonicznych wchodzących w skład miejsc do odpoczynku. Moduły zostały zaadaptowane do istniejącej już zieleni. Zostały zbudowane z materiałów trwałych, służących przez lata lub biodegradowalnych, pochodzenia naturalnego. Ich konstrukcja jest inspirowana rzemiosłem oraz tradycyjną architekturą Podlasia – połączeniem drewna, splotami wikliny, strzechami. Jest to nawiązanie do lokalnego kontekstu projektu.

Teren jest miejscem przeznaczonym do prowadzenia badań przez koła naukowe zajmujące się ogólnie ujętym kształtowaniem środowiska i jednocześnie ogólnodostępnym dla mieszkańców miasta. Cyklarium jest też elementem podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców miasta.