1 godzina temu
Dania jako państwo przewodzące pracom Rady UE oraz negocjatorzy Parlamentu Europejskiego osiągnęli wstępne porozumienie w sprawie uproszczenia Wspólnej Polityki Rolnej.
Celem porozumienia jest „zwiększenie konkurencyjności europejskiego rolnictwa poprzez ograniczenie biurokracji, wspieranie rolników, w tym małych i nowych gospodarstw, zachęcanie do innowacji i pobudzanie produktywności”, twierdzi Rada UE w wydanym oświadczeniu.
Osiągnięty kompromis duńska minister ds. europejskich Marie Bjerre określiła jako „ważny krok” w kierunku spełnienia obietnicy uproszczenia przepisów rolnych w UE.
– Musimy ułatwiać prowadzenie gospodarstw rolnych w Europie, tak by sektor rolnictwa mógł się rozwijać i by był silniejszy, a tym samym – bardziej konkurencyjny – zaznaczyła.
– Parlament Europejski pokazał, iż możliwe jest, by Wspólna Polityka Rolna stała się bardziej sprawiedliwa, przejrzysta i bliższa ludziom, którzy na co dzień pracują na roli – powiedział z kolei sprawozdawca z ramienia PE, europoseł portugalskiej Partii Socjalistycznej (PS) André Rodrigues.
O co chodzi w uproszczeniach?
Uproszczenie przepisów to tzw. pakiet Omnibus III, zaproponowany przez Komisję Europejską w maju. Pakiet obejmuje zmiany w rozporządzeniu w sprawie planów strategicznych (SPR), wprowadzonych w ramach reformy WPR w 2023 r. oraz w tzw. rozporządzeniu „horyzontalnym” dotyczącym Wspólnej Polityki Rolnej.
Pakiet „Omnibus III” jest częścią szerszego celu politycznego, jakim jest zwiększenie konkurencyjności UE poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw i tworzenie bardziej sprzyjających warunków ich działalności w UE.
Inicjatywa ta jest odpowiedzią na wezwania Rady Europejskiej (konkluzje z marca 2023 r. oraz Strategiczna Agenda 2024–2029), która zaapelowała o uproszczenie ogólnego otoczenia regulacyjnego i redukcję obciążeń administracyjnych, przypomina KE.
Cele pakietu uproszczeniowego dla rolnictwa obejmą zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla rolników i administracji krajowych zwiększenie płatności dla małych gospodarstw oraz uproszczenie zasad warunkowości, w szczególności dla gospodarstw ekologicznych, a także ograniczenie kontroli na miejscu i usunięcie rocznego rozliczenia z realizacji celów.
Rada UE i Parlament Europejski utrzymały również propozycję Komisji, by umożliwić państwom płatności kryzysowe dla rolników dotkniętym klęskami żywiołowymi czy niekorzystnymi warunkami klimatycznymi, takimi jak susze, przymrozki czy gradobicie, co ma zapewnić ciągłość produkcji.
– Porozumienie znacząco przybliża nas do uproszczenia Wspólnej Polityki Rolnej. Nie tylko zwiększa konkurencyjność naszych rolników, ale też ułatwia realizację naszych ambicji ekologicznych poprzez zapewnienie rolnikom i państwom członkowskim większej elastyczności we wdrażaniu wymagań ekologicznych – ocenił Jacob Jensen, duński minister żywności, rolnictwa i rybołówstwa.
– To porozumienie oznacza większe wsparcie dla rolników, bardziej efektywne przepisy dla władz krajowych oraz jaśniejsze wytyczne dotyczące ochrony środowiska – tak, aby dobre praktyki były promowane, a nie karane z powodu niejasności czy biurokracji – ocenił Rodrigues.
Co się zmienia w porównaniu do propozycji KE?
Rada UE i Parlament Europejski chcą dać większą elastyczność państwom członkowskim w decydowaniu, w jakim stopniu gospodarstwa częściowo ekologiczne mogą być uznawane za spełniające określone standardy środowiskowe.
Chodzi o tzw. normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC), a więc jeden z głównych elementów nowej, zreformowanej WPR, jakie wywołały kontrowersje wśród rolników i doprowadziły do masowych protestów.
Ponadto, jak twierdzi Rada UE, wersja pakietu uzgodniona przez Radę i Europarlament daje rolnikom większą możliwość korzystania z narzędzi zarządzania ryzykiem oraz podnosi stawkę procentową dla zaliczkowych płatności bezpośrednich.
– Priorytetem duńskiej prezydencji było ograniczenie dodatkowej pracy i zniesienie zbędnych przepisów dla rolników i państw członkowskich – oznajmiła z kolei Bjerre.
Wstępne porozumienie osiągnęły Dania jako państwo sprawujące w obecnym półroczu prezydencję w Radzie UE oraz negocjatorzy z ramienia Parlamentu Europejskiego. Teraz będą musiały je oficjalnie zatwierdzić i cała Rada, a więc przedstawiciele rządów wszystkich 27 państw UE, i Parlament Europejski, który przyjmie je bądź odrzuci w głosowaniu na sesji plenarnej.
– Od 1 stycznia 2026 roku nowe zasady będą obowiązywać ponad dziewięć milionów rolników w całej Europie, ponieważ wysłuchaliśmy ich i przekształciliśmy ich obawy w realne rozwiązania – podkreślił Rodrigues.
– W negocjacjach w sprawie WPR na okres po 2027 r. duńska prezydencja będzie przez cały czas koncentrować się na uproszczeniach dla rolników – zapowiedział natomiast Jensen.
Komisja Europejska zadowolona z porozumienia
Komisja Europejska z „zadowoleniem przyjmuje osiągnięte wczoraj porozumienie polityczne między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie pakietu upraszczającego WPR”, zadeklarowała w wydanym oświadczeniu.
Odnotowała, iż wstępne porozumienie „zachowuje istotę wniosku przedstawionego przez Komisję w maju”, w tym zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla rolników i administracji, zwiększenie wsparcia dla drobnych producentów rolnych poprzez płatności, a także płatności w sytuacjach kryzysowych dla rolników aktywnych zawodowo dotkniętych klęskami żywiołowymi i klimatycznymi.
„Środki te przyniosą rzeczywiste korzyści rolnikom i państwom członkowskim. Ułatwiają one formalności, zwiększają elastyczność i pomagają mniejszym i średnim gospodarstwom lepiej wykorzystywać wsparcie w ramach WPR”, uważa Komisja.
Według KE dzięki reformom można będzie zaoszczędzić 1,6 mld euro rocznie dla rolników i ponad 210 mln euro dla administracji krajowych, a jednocześnie uprościć płatności, wymogi i narzędzia kryzysowe.
