Unijny dług widmo

Zdjęcie: Euro. zdjęcie ilustracyjne Źródło: Unsplash


Zaciągnięty na potrzeby Funduszu Odbudowy wspólny dług przekroczył już wartość 1 bln euro, a mimo to nie zalicza się go do zadłużenia żadnego z państw członkowskich. Kogo dokładnie więc obciąża?


Przez wiele lat wydawało się, iż każde państwo członkowskie Unii Europejskiej pragnące żyć ponad stan musi liczyć się z pewnymi istotnymi konsekwencjami. Uchwalony w 1997 r. pakt stabilności i wzrostu wprowadzał limity zakazujące utrzymywania deficytu wyższego niż 3 proc. PKB oraz zadłużenia przekraczającego 60 proc. PKB. Co prawda, wiele państw, z Francją czy Włochami na czele, nie przejmowało się nigdy tymi regułami, ale przynajmniej odczuwały skutki tego rodzaju działań na własnej skórze, m.in. poprzez rosnące koszty obsługi zadłużenia


PANDEMICZNA GENEZA


Wieloletnie przymykanie oczu na nieprzestrzeganie reguł fiskalnych było jednak zupełnie niczym wobec tego, co nastąpiło w 2020 r., gdy niemal wszystkie rządy zaczęły wyniszczać swoje gospodarki tzw. polityką pandemiczną. Bruksela wspaniałomyślnie zgodziła się na całkowite zawieszenie wszystkich zasad, co przyczyniło się do wybuchu inflacji oraz zaostrzenia kryzysu zadłużenia. Eurokraci mieli w tym jednak swój własny interes, ponieważ przy okazji pandemicznej zawieruchy udało im się przeforsować przełomowe rozwiązanie, które w zadziwiający sposób nie wzbudza niepokoju większości komentatorów ekonomicznych czy politycznych.


Owo rozwiązanie to bodajże pierwszy w historii dług zaciągnięty na tak dużą sumę, który znalazł się w absolutnej próżni, jeżeli chodzi o księgowanie publicznych wydatków. Unia Europejska jest na co dzień dosyć skrupulatna, jeżeli chodzi o wyliczanie kwoty wszystkich zobowiązań swoich członków, a stosowana przez nią metodologia jest dużo bardziej rygorystyczna niż nasza krajowa. W niewytłumaczalny sposób nie wlicza jednak żadnemu z 27 państw członkowskich do sumy zadłużenia środków, które wspólnie wydatkują w ramach Funduszu Odbudowy. Stosowanie tego rodzaju kreatywnej księgowości zwyczajnie nie może się dobrze skończyć.