UE uratuje słowackie (i polskie) niedźwiedzie?

Zdjęcie: https://euractiv.pl/section/energia-i-srodowisko/news/ue-uratuje-slowackie-i-polskie-niedzwiedzie/

Komisja Europejska zastanawia się, czy słowacki odstrzał niedźwiedzi, który w tym roku przekroczył już 200 osobników, nie narusza unijnego prawa. Coraz ostrzejszą krytykę słychać ze strony organizacji ekologicznych, także z Polski.

W kwietniu Bratysława zezwoliła na zabicie choćby 350 niedźwiedzi brunatnych – około jednej trzeciej szacowanej populacji wynoszącej 1000–1300 osobników.

Decyzja zapadła po serii śmiertelnych ataków tych zwierząt i wywołała oburzenie ekologów, którzy twierdzą, iż odstrzał narusza dyrektywę siedliskową UE oraz dyrektywę o strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko (SEA).

Sprawa odżyła w zeszłym tygodniu, gdy Greenpeace Polska złożyło do Komisji Europejskiej formalną skargę. Ostrzegło, iż działania Słowacji zagrażają niewielkiej, liczącej około 130 osobników, populacji chronionych niedźwiedzi w Polsce, które często przekraczają wspólną granicę.

Organizacja zarzuciła też Bratysławie brak obowiązkowej oceny oddziaływania na środowisko, która powinna obejmować całą populację transgraniczną.

Bruksela rozważa możliwe kroki

Niedźwiedzie brunatne są ściśle chronione na mocy unijnej dyrektywy siedliskowej, a ich zabijanie jest dopuszczalne wyłącznie w wyjątkowych przypadkach – na przykład ze względów bezpieczeństwa publicznego lub zapobiegania szkodom – i tylko wtedy, gdy udowodni się, iż jest to rozwiązanie ostateczne.

Greenpeace i opozycyjne słowackie ugrupowania, w tym liberalna Postępowa Słowacja (PS), sprzeciwiają się tej decyzji. Liberalny europoseł Michal Wiezik utrzymuje, iż odstrzał jest niezgodny z unijnym prawem.

Jak wskazuje, Bruksela niedawno ostrzegła słowackie ministerstwo środowiska, iż ograniczenia udziału społeczeństwa w wydawaniu zezwoleń na odstrzał naruszają konwencję z Aarhus, która gwarantuje dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach środowiskowych.

Dodał, iż podwójne zezwolenia – zarówno dla myśliwych państwowych, jak i prywatnych – są sprzeczne z dyrektywą siedliskową.

– jeżeli dojdzie do potwierdzenia naruszeń, Komisja Europejska może wszcząć postępowanie o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego, które może zakończyć się sprawą przed Trybunałem Sprawiedliwości UE – powiedział Wiezik w rozmowie z EURACTIV.sk.

Rzecznik KE potwierdził w rozmowie z EURACTIV.sk, iż Komisja od kilku miesięcy analizuje dekret słowackiego rządu dotyczący odstrzału. Przypomniał, iż Słowacji „odpowiada za zapewnienie zgodności z dyrektywą siedliskową w przypadku wszelkich interwencji nadzwyczajnych”.

Słowacja złożyła swój obowiązkowy raport dotyczący realizacji dyrektywy siedliskowej w lipcu 2025 r. w tej chwili analizuje go Europejska Agencja Środowiska, a w najbliższych miesiącach trafi on do końcowej oceny KE.