Prezydent Donald Trump zaprezentował szczegółowy 20-punktowy plan mający zakończyć działania wojenne w Strefie Gazy, uwolnić zakładników, zdemilitaryzować Hamas oraz wprowadzić nową, nadzorowaną międzynarodowo transformację regionu.
Plan zakłada, iż Gaza stanie się zderadykalizowaną, wolną od terroryzmu strefą, która nie będzie stanowić zagrożenia dla sąsiadów. Priorytetem ma być odbudowa i rozwój regionu z korzyścią dla jego mieszkańców, przy wsparciu międzynarodowych inwestycji.
„Przyjmijcie z zadowoleniem zobowiązanie prezydenta Donalda Trumpa do zakończenia wojny w Strefie Gazy. Zachęcajcie wszystkie strony do skorzystania z tej okazji. UE jest gotowa wnieść swój wkład. Działania wojenne powinny zakończyć się natychmiastowym udzieleniem pomocy humanitarnej ludności Gazy i natychmiastowym uwolnieniem wszystkich zakładników” – oświadczyła Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej.
Natychmiastowe zawieszenie broni ma wejść w życie po uzyskaniu zgody obu stron, a wycofanie sił izraelskich umożliwi uwolnienie zakładników. Plan przewiduje, iż wszyscy zakładnicy – zarówno żywi, jak i zmarli – muszą zostać uwolnieni przez Hamas w ciągu 72 godzin od podpisania porozumienia.
Zwolnienia więźniów i amnestia dla członków Hamasu
Izrael zgadza się zwolnić 250 palestyńskich więźniów skazanych na dożywocie oraz dodatkowych więźniów w zależności od uwolnienia izraelskich zakładników. Członkom Hamasu, którzy złożą broń i zaakceptują pokój, zaoferowana zostanie amnestia oraz możliwość bezpiecznego opuszczenia Strefy Gazy. Pomoc humanitarna i wsparcie dla kluczowej infrastruktury – wody, energii elektrycznej i szpitali – mają być uruchomione natychmiast po zaakceptowaniu planu.
Plan wymaga likwidacji wszystkich tuneli, fabryk broni i infrastruktury terrorystycznej, przy wsparciu państw arabskich i muzułmańskich. Stany Zjednoczone będą wspierać dialog izraelsko-palestyński, a rewitalizacja gospodarki ma korzystać z międzynarodowej ekspertyzy, tworząc miejsca pracy dla mieszkańców Gazy.
„Wszystkie strony muszą wykorzystać ten moment, aby dać pokojowi prawdziwą szansę. Sytuacja w Strefie Gazy jest nie do zniesienia. Działania wojenne muszą się zakończyć, a wszyscy zakładnicy muszą zostać natychmiast uwolnieni” – deklaruje Antonio Costa, przewodniczącego Rady Europejskiej. – „Narody Izraela i Palestyny zasługują na to, by żyć obok siebie w pokoju i bezpieczeństwie, wolne od przemocy i terroryzmu.”
Zarządzanie regionem i bezpieczeństwo
Zarządzanie Gazą powierzono tymczasowemu, apolitycznemu komitetowi palestyńskiemu, nadzorowanemu przez nową „Radę Pokoju” przewodniczoną przez Trumpa. Międzynarodowe Siły Stabilizacyjne mają zapewnić utrzymanie porządku i bezpieczeństwa. Plan wyklucza przymusowe przesiedlenia, umożliwiając mieszkańcom pozostanie, wyjazd lub powrót według własnego wyboru.
Międzynarodowy panel nadzorczy, w tym były brytyjski premier Tony Blair, odpowiada za rekrutację, szkolenie i nadzór nad nową palestyńską administracją. ONZ i inne organizacje humanitarne będą kontrolować operacje pomocy i odbudowy. Plan przewiduje także poparcie USA dla Izraela w przypadku odrzucenia oferty przez Hamas, przy jednoczesnym zastosowaniu amnestii i zachęt wobec twardogłowych frakcji.
„Oczekuję, iż Izrael podejmie zdecydowane działania na tej podstawie. Hamas nie ma innego wyjścia, jak tylko natychmiast uwolnić wszystkich zakładników i zrealizować ten plan – deklaruje Prezydent Francji Emanuel Macrone. – Francja jest gotowa do wniesienia wkładu. Będzie przez cały czas czujnie przestrzegać zobowiązań każdej ze stron.”
Interwencjonistyczna strategia USA i wyzwania w realizacji planu
Plan Trumpa odzwierciedla wysoce interwencjonistyczną strategię międzynarodową, z przywództwem USA, arabskim poparciem dla demilitaryzacji oraz wykluczeniem Hamasu z przyszłej administracji w Gazie. Kluczową kwestią pozostaje, czy wszystkie strony konfliktu zaakceptują tak kompleksowe rozwiązanie, wymagające bezprecedensowego poziomu współpracy i koncesji zarówno ze strony Izraela, jak i palestyńskich ugrupowań.