Traktujemy dbałość o środowisko jako najważniejszy filar swojej strategii zrównoważonego rozwoju

Jeśli troska o środowisko stanowi nasz fundament zrównoważonego rozwoju, to obszar społeczny jest jego żywą tkanką – mówi w wywiadzie dla nas Leszek Świętochowski, Prezes Krajowej Grupy Spożywczej S.A.

Zacznijmy od podstawowego pytania aby zobrazować skalę działalności Krajowej Grupy Spożywczej. Jakie podmioty tworzą Grupę?

Leszek Świętochowski: Wiodącym podmiotem w Grupie Kapitałowej Krajowej Grupy Spożywczej S.A. jest Krajowa Grupa Spożywcza S.A. Są to tradycyjne segmenty polskiego rolnictwa i przemysłu spożywczego, w tym siedem cukrowni, oraz Terminal Cukrowy w Gdańsku, zakład Polskie Przetwory we Włocławku, a także szerokie portfolio spółek hodowlanych, rolnych i przetwórczych, takich jak DANKO, Elewarr, Kombinat Rolny Kietrz, Hodowla Zwierząt i Nasiennictwo Roślin Polanowice, Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego, Małopolska Hodowla Roślin, Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka, Poznańska Hodowla Roślin, Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego Trzemeszno, Przedsiębiorstwa Zbożowo-Młynarskiego „PZZ” w Stoisławiu, Zamojskie Zakłady Zbożowe czy Fabryka Cukierków „Pszczółka”.

Działalność Grupy obejmuje rynek cukru, zbóż, nasion, przetworów owocowo-warzywnych, cukierków i skrobi. Produkty trafiają zarówno do krajowych sklepów, jak i do globalnych odbiorców w sektorach spożywczym, paszowym, chemicznym i farmaceutycznym.

Jakie są największe wyzwania które stoją przed Grupą?

Gdy odporność gospodarek mierzy się dziś zdolnością do ochrony zasobów naturalnych, Grupa Kapitałowa traktuje dbałość o środowisko jako najważniejszy filar swojej strategii zrównoważonego rozwoju.

KGS posiada własne, energooszczędne instalacje produkcyjne, co nadaje jej szczególną rolę i odpowiedzialność w transformacji środowiskowej. Obszar środowiskowy Grupa definiuje zgodnie z wytycznymi Agendy ONZ 2030 i Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju głównie w zakresie zmian klimatu, zanieczyszczeń, gospodarki wodnej, odpadów i bioróżnorodności.

W czym to się przejawia?

Jednym z najbardziej wymiernych rezultatów działań środowiskowych KGS S.A. jest redukcja poboru wody w cukrowniach. Dzięki wprowadzeniu zamkniętych obiegów technologicznych, w których krążą tysiące metrów sześciennych wody na godzinę, pobór z ujęć został zmniejszony do około 0,02 mł na tonę buraków, co oznacza ponad dwudziestokrotny spadek zużycia względem 2002 roku. Jest to jeden z najlepszych wyników w tej dziedzinie w całym sektorze cukrowniczym w Europie.

A co z ograniczaniem śladu węglowego?

Cukrownie KGS w trakcie kampanii produkują własną energię elektryczną, a nadwyżki odprowadzają do sieci energetycznych. Jednocześnie Grupa rozwija systemy minimalizujące marnowanie żywności oraz w coraz większym stopniu zwiększa wykorzystanie produktów ubocznych, jako surowców do procesów alternatywnych, co bezpośrednio przekłada się na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

Jednak nie ukrywam, iż dekarbonizacja stanowi największe wyzwanie, któremu z powodzeniem stawiamy czoła. W 2021 roku rozpoczęto prace nad zbieraniem danych i obliczaniem śladu węglowego zgodnie z metodologią GHG – The Greenhouse Gas Protocol – zarówno dla przedsiębiorstwa, w różnych zakresach, jak i w podziale na poszczególne produkty.

Największą barierą środowiskową Grupy pozostają emisje, szczególnie w zakresie 1, czyli np. spalania paliw w źródłach stacjonarnych, spalania paliw w źródłach mobilnych czy tzw. emisji niezorganizowanych oraz zakresie 2, który dotyczy zakupionej energii elektrycznej, ciepła i pary. Ponad 80% emisji w zakresie 1 i 2 generuje Krajowa Grupa Spożywcza, tj. cukrownie. Niespełna 20% stanowią emisje spółek zależnych Grupy Kapitałowej Produkcja cukru, to proces niezmiernie energochłonny, co wpływa na emisję w obu tych zakresach. Planowane instalacje biometanowe GK KGS nie tylko zredukują emisje, ale także stworzą nowy strumień przychodów z produkcji biometanu i systemów wsparcia OZE. Projekt domyka obieg surowców, redukuje koszty gospodarki odpadami i wzmacnia lokalne bezpieczeństwo energetyczne.

Jak biometan pomoże w dekarbonizacji?

Biorąc pod uwagę znaczący potencjał substratowy dostępny w strukturze Krajowej Grupy Spożywczej , istnieją realne możliwości budowy instalacji biometanowych. Wstępne analizy wskazują, iż realizacja tego przedsięwzięcia umożliwiłaby osiągnięcie łącznej mocy zainstalowanej na poziomie około 40 MWe, co odpowiada rocznej produkcji szacowanej na powyżej 90 mln mł biometanu.

Inwestycje te umożliwią realizację celu dekarbonizacyjnego Spółki do roku 2035. Ponadto wpłyną pozytywnie na lokalne rynki energii, zapewniając dywersyfikację źródeł energii, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw oraz stabilizację krajowego systemu elektroenergetycznego opartego na OZE ze znaczącym ograniczeniem udziału paliw kopalnych w bilansie energetycznym. Odpowiada to założeniom polityki energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej oraz krajowym celom transformacji energetycznej, wzmacniając pozycję KGS, jako lidera w zakresie wdrażania rozwiązań prośrodowiskowych w sektorze rolno-spożywczym.

Prośrodowiskowe inwestycje będą korzystne dla środowiska, ale czy inwestycje w biometan będą opłacalne?

Z ekonomicznego punktu widzenia, projekt biometanowy stanowi przedsięwzięcie o wysokim potencjale zwrotu z inwestycji. Przychody mogą być generowane zarówno z tytułu sprzedaży biometanu do sieci, jak i z systemów wsparcia dla odnawialnych źródeł energii (np. gwarancji pochodzenia, certyfikatów czy instrumentów finansowych w ramach EU ETS). Dodatkowym efektem będzie zmniejszenie kosztów gospodarki odpadami organicznymi oraz uzyskanie produktów ubocznych w postaci pofermentu, który może być wykorzystywany jako nawóz organiczny, domykając obieg surowców w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).

Realizacja projektu o takiej skali pozwoli Krajowej Grupie Spożywczej na wzmocnienie konkurencyjności, dywersyfikację działalności operacyjnej oraz zwiększenie odporności na zmienność cen energii i gazu ziemnego, jednocześnie wpisując się w długofalową strategię zrównoważonego rozwoju Spółki i krajowej polityki energetyczno-klimatycznej.

Muszę dodać, iż kluczowa jest tu kooperacja z plantatorami buraka cukrowego, najważniejszego surowca KGS. kooperacja obejmuje szkolenia, doradztwo agronomiczne, wspieranie rolnictwa precyzyjnego i ochrony gleb. Jej celem jest ograniczenie stosowania nawozów i pestycydów, poprawa efektywności produkcji oraz wspieranie bioróżnorodności. Tym samym działalność Grupy przyczynia się do realizacji kluczowych celów Agendy 2030, „Czysta woda”, „Czysta energia” oraz „Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja”.

Czyli podstawą są, jak zawsze, ludzie? Pracownicy i plantatorzy?

Jeśli troska o środowisko stanowi fundament zrównoważonego rozwoju, to obszar społeczny jest jego żywą tkanką. W Krajowej Grupie Spożywczej działania społeczne, ze szczególnym ukierunkowaniem na pracowników i społeczności lokalne funkcjonujące wokół zakładów i gospodarstw należących do Grupy nie są dodatkiem, ale integralnym elementem strategii.