1 rok temu
Od początku stycznia 2023 r. pozaklasowe kotły, nazywane kopciuchami, stały się nielegalne w podkrakowskiej miejscowości. Niewielka Skawina wyrasta na lidera walki o czyste powietrze wśród mniejszych miast.
Skawina od lat boryka się z fatalną jakością powietrza. Sytuacji nie poprawia trudne ukształtowanie terenu. Oprócz niskiej emisji cegiełkę dorzuca lokalny przemysł. Ale mimo niesprzyjających warunków włodarze podjęli rękawice. Co ważne – dziesiątki różnych działań, od tych informacyjnych, przez prewencyjne, po systemową wymianę kopciuchów przyniosły mierzalny skutek. Widać go bardzo dokładnie, gdy porównamy odczyty ze stacji badań jakości powietrza. Wraz z malejącą liczbą kotłów zmniejszała się także liczba dni z przekroczeniami powietrza.
– Wiem, iż przez cały czas nie wygląda to dobrze, ale zrobiliśmy duży krok w kierunku czystego powietrza. Jestem dumny z mieszkańców, którzy już wymienili piece – przekonywał nas rok temu burmistrz Norbert Rzepisko. Był on jednym z bohaterów naszego reportażu o kopcącym obwarzanku, czyli miejscowościach graniczących z Krakowem. Tuż pod oknami burmistrza, na środku skawińskiego rynku, od wielu miesięcy stoi pomnik – zdezelowany i zardzewiały kocioł. To element akcji informacyjnej, która ma uświadomić mieszkańców, iż kopciuchy trzeba wymienić. Banery wiszą też na miejskich placówkach w Skawinie, w tym szkołach podstawowych. “Dzieci mówią: dość trucia!” – brzmi jeden z nich.
Od niewielkiej miejscowości mógłby uczyć się na przykład prezydent Wrocławia. Jacek Sutryk, stając po drugiej stronie walki o czyste powietrze, odmówił działaczom społecznym postawienia antysmogowej instalacji na rynku we Wrocławiu.
- Czytaj także: Miasto nie chce, żeby turyści zobaczyli czym oddychają. Tłumaczą to bezpieczeństwem
Skawina poza niechlubnymi rankingami
Warto podkreślić, iż wbrew decyzjom, które zapadły na szczeblu wojewódzkim, Skawina nie odpuściła walki o czyste powietrze mimo kryzysu. Przepisów nie łagodzono, twardo zmierzając ku wyznaczonym celom.
– Dzisiaj Skawiny nie znajdziemy w żadnych niechlubnych zestawieniach. W 2022 roku jakość powietrza w gminie po raz pierwszy w historii pomiarów nie przekroczyła norm – przekonuje Marcin Kozielski ze skawińskiego ratusza. I rzeczywiście poprawę widać w odczytach ze stacji pomiarowej. Liczbę dni z przekroczonymi normami prezentuje poniższa tabela.
SkawinaW Skawinie udało się wymienić 2,5 tys. kopciuchów. To bardzo dużo, jak na tak niewielką miejscowość. Do usunięcia zostało wciąż około 700 sztuk. Jaki jest dalszy plan władz miasta?
Wejście w życie zakazu to dobra okazja, by spotkać się z mieszkańcami i pokazać im, iż to już naprawdę ostatni moment, by pozbyć się kopcącego problemu – komentuje dla SmogLabu burmistrz miasta, Norbert Rzepisko. Samorządowiec przypomina, iż dofinansowanie wynosi 90 procent wszystkich kosztów, a mieszkańcy, którzy znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej mogą „odpracować” pozostałe 10 procent w ramach prostych prac na rzecz gminy. To kolejna “marchewka”, którą stosuje podkrakowska gmina.
– Chcemy zachęcać i edukować, a nie karać, dlatego w kontrolach domowych kotłowni straży miejskiej towarzyszy ekodoradca, który odpowie na wszystkie pytania i rozwieje ewentualne wątpliwości dotyczące wsparcia finansowego – informuje nas burmistrz Rzepisko.
Szkoła podstawowa w SkawinieRecepta na sukces? Wszystkie ręce na pokład
Gdyby taką aktywność i intensywność działań podejmowała każda miejscowość w Polsce, bylibyśmy już dawno za półmetkiem wymiany trujących urządzeń. W Skawinie pytamy o rady dla innych samorządowców i o to, jak współpracować z mieszkańcami, aby efekty były zadowalające dla wszystkich.
Na samym początku prac legislacyjnych pojawiało się dużo i wątpliwości ze strony mieszkańców. Odpowiadaliśmy na nie w trakcie kampanii informacyjnych, na zebraniach osiedlowych i wiejskich.
Norbert Rzepisko, burmistrz SkawinyZdaniem urzędników bardzo dużą rolę w działaniach edukacyjno-informacyjnych oprócz pracowników urzędu odegrali także radni, sołtysi i przewodniczący osiedli. – Ich pomoc była i wciąż jest nieoceniona. Dzisiaj widzimy duże zrozumienie i poparcie ze strony mieszkańców – podkreśla Norbert Rzepisko.
