13 godzin temu
Szwecja i Holandia w kontekście zbliżającego się szczytu NATO w Hadze zapowiedziały, iż osiągną zaproponowany przez szefa Sojuszu Marka Ruttego nowy próg wydatków na obronność w łącznej wysokości 5 proc. PKB.
W ubiegłym miesiącu sekretarz generalny NATO Mark Rutte zaproponował, aby wynoszący w tej chwili 2 proc. PKB minimalny cel wydatków na cele obronne podnieść do 3,5 proc. Dodatkowo państwa NATO miałyby jednak przeznaczać kolejne 1,5 proc. PKB na cele luźno powiązane z obronnością, np. na infrastrukturę, z której w razie potrzeby będzie korzystać też wojsko.
Państwa ustaliły ponadto, iż do tego 1,5 proc. będzie się również zaliczała pomoc dla Ukrainy, dzięki czemu po pierwsze będzie łatwiej osiągnąć ten cel, a po drugie kosztów wsparcia dla Kijowa nie trzeba będzie ponosić oddzielnie.
3,5 plus 1,5 daje łącznie 5 proc. PKB, a więc tyle, na ile w tej chwili naciska amerykańska administracja. W ten sposób Europa na nadchodzącym szczycie NATO w Hadze będzie mogła pokazać Donaldowi Trumpowi, iż poważnie podchodzi do jego postulatów.
Łączny 5-procentowy cel wydatków jest w stanie zaakceptować Szwecja – najnowsze państwo NATO, które do Sojuszu dołączyło zaledwie rok temu. Zgodę na przyjęcie tego progu wyraził szwedzki premier Ulf Kristersson przy okazji wczorajszego (13 czerwca) spotkania z Ruttem w Sztokholmie.
– Chciałbym potwierdzić, iż Szwecja osiągnie nowy (proponowany – red.) natowski cel w wysokości 5 proc. PKB, w ramach którego co najmniej 3,5 proc. PKB będzie trafiać na wydatki o charakterze ściśle obronnym – oświadczył Kristersson na wspólnej konferencji z szefem NATO.
Szwecja w tej chwili wydaje na obronność ok. 2,7 proc. PKB, a więc obowiązujący cel wydatków już spełnia. Tamtejszy rząd zapowiedział wcześniej, iż do 2030 r. kraj osiągnie próg 3,5 proc. PKB, przypomina agencja Reutera.
– Dodatkowe 1,5 proc. trafiać ma na cele związane z obronnością, obroną cywilną, cyberbezpieczeństwem i innymi ważnymi obszarami – wskazał szwedzki premier.
„Historyczna decyzja”
Podobną deklarację jak Szwecja złożyła też Holandia – choć tam sytuację skomplikował upadek rządu Dicka Schoofa. Nie wiadomo, jak rozwinie się sytuacja po zaplanowanych na październik przedterminowych wyborach.
Tymczasowa koalicja rządząca zgodziła się jednak na propozycję swojego rodaka Ruttego, polegającej na zwiększeniu progu wydatków obronnych do 3,5 proc. PKB na cele wojskowe i 1,5 proc. na infrastrukturę wspierającą gotowość wojskową, poinformował w piątek publiczny nadawca NOS.
Minister obrony Ruben Brekelmans określił decyzję jako „historyczną”, podkreślając jej znaczenie w kontekście rosnących napięć z Rosją oraz szerszych apeli o większą autonomię Europy w zakresie bezpieczeństwa i obronności.
Za rządów Marka Ruttego, który był premierem w latach 2010-2024, Holandia miała nieustanny problem z wydatkami na obronność i bynajmniej nie przodowała w tym zakresie. Należała do grupy państw strofowanych w związku z tym przez Trumpa za jego pierwszej kadencji.
Nowy cel już wkrótce?
Według informacji NOS szacowanych rocznych kosztów zwiększenia wydatków obronnych, które wynosić mają 16-19 miliardów euro, nie uwzględniono jeszcze w budżecie. Sprawę tę ustępujący gabinet pozostawi do rozstrzygnięcia przyszłej koalicji rządzącej.
Przywódcy państw NATO mają mówić propozycję Ruttego, a być może choćby oficjalnie przyjąć nowy cel wydatków podczas wspomnianego szczytu, w dniach 24–25 czerwca.
– Oczekuję, iż przywódcy podejmą odważne decyzje w sprawie dalszego wzmocnienia naszego potencjału odstraszania i obrony – w tym uzgodnią nowy plan inwestycji w obronność, który zwiększy nasze nakłady na obronność do 5 proc. PKB – podkreślił Rutte na konferencji z Kristerssonem.
– Dzięki temu sojusznicy będą dysponować siłami, zdolnościami, a także bazą przemysłową niezbędną do sprostania wyzwaniom dzisiejszym i przyszłym – dodał.
