Sytuacja humanitarna w Strefie Gazy

Trudno dziś nie słyszeć o Strefie Gazy, ale znacznie trudniej zrozumieć, z czym naprawdę mierzą się jej mieszkańcy. W oblężonych dzielnicach życie toczy się wśród ruin, a ludzie mierzą się z uczuciem głodu i nieustannego strachu przed kolejnym przymusowym wysiedleniem. To nie historia sprzed lat, tylko dramat rozgrywający się tu i teraz.

Zastanawiasz się, czy możesz pomóc? Otóż możesz na kilka sposobów. Przeczytaj ten tekst, poznaj problemy mieszkańców Strefy Gazy, często całkowicie bezbronnych i zacznij działać.

Po zerwaniu rozejmu w nocy z 17 na 18 marca 2025 roku Izraelskie Siły Obronne (Israel Defense Forces – IDF) zintensyfikowały swoje działania zbrojne na całym terytorium Strefy Gazy. Doszło wówczas do kolejnych bombardowań, które spowodowały śmierć dziesiątek tysięcy cywilów oraz dalsze ogromne zniszczenia budynków mieszkalnych, szkół, szpitali i schronień dla osób przesiedlonych.

Dane zebrane przez Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (źródło z dnia 4 czerwca 2025 roku) świadczą o tym, iż niemal całe terytorium Gazy zostało objęte strefami wojskowymi, nakazami ewakuacji lub bezpośrednim zagrożeniem działań zbrojnych – to aż 82% powierzchni. Od połowy marca 2025 ponad 640 000 osób zostało przymusowo wysiedlonych, z czego 200 000 tylko między 15 maja a 3 czerwca.

Izrael ogłosił też plany budowy 22 nowych osiedli w Zachodnim Brzegu Jordanu oraz legalizację dziewięciu już istniejących osad. Tymczasem z obozów dla uchodźców Nur Shams i Tulkarm wysiedlono mieszkańców, a domy objęto nakazem rozbiórki.

Od 2 marca 2025 r. do około 19 maja trwała całkowita blokada Strefy Gazy, jednak po jej zniesieniu sytuacja w dalszym ciągu jest dramatyczna i pogarsza się z każdym dniem. Dostawy żywności, leków czy paliwa są ograniczane lub całkowicie wstrzymane. W czasie blokady Agencja Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East – UNRWA) nie mogła dostarczyć żadnych zapasów przez ponad trzy miesiące.

Po okresie całkowitej blokady izraelskie władze dopuściły ograniczone sposoby dostarczania pomocy humanitarnej – do tego procesu dopuszczone są jedynie wybrane organizacje, a dystrybucja pomocy jest nadzorowana przez wojsko i odbywa się w miejscach, do których ludzie często muszą pokonywać pieszo długie kilometry.

Philippe Lazzarini, komisarz generalny Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim (UNRWA), 1 czerwca ostrzegł, iż sposób rozdawania pomocy humanitarnej w Gazie naraża ludzi na śmiertelne niebezpieczeństwo. Zgłaszano przypadki strzelania do osób odbierających paczki z pomocą, w tym kobiet i dzieci. Dzień później sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych, António Guterres, wezwał do niezależnego dochodzenia i przypomniał, iż Izrael ma obowiązek (zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym) umożliwić niesienie pomocy cywilom.

3 czerwca wysoki komisarz ONZ ds. praw człowieka, Volker Türk, stwierdził, iż Palestyńczycy są zmuszeni wybierać między śmiercią z głodu a ryzykiem śmierci podczas prób zdobycia jedzenia. Jego zdaniem obecny system narusza wszystkie standardy humanitarne i może stanowić zbrodnię wojenną.

Tymczasem stan dzieci w Strefie Gazy pogarsza się z tygodnia na tydzień. Według danych zebranych przez OCHA (Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) w drugiej połowie maja aż 5,8% dzieci poniżej piątego roku życia było niedożywionych (wobec 4,7% w pierwszej połowie tego miesiąca). Równie alarmujące są dane dotyczące kobiet w ciąży i karmiących.

Brakuje wszystkiego: jedzenia, paliwa, opieki zdrowotnej. W czwartym miesiącu blokady nie dotarły żadne materiały do budowy tymczasowych schronień. 47% zapasów medycznych UNRWA jest już wyczerpanych, a kolejne wystarczą zaledwie na kilka tygodni.

Oprócz braków materialnych rośnie też skala przemocy i zagrożeń psychologicznych, zwłaszcza w przypadku dzieci. OCHA informuje o rosnącej liczbie dzieci pracujących na ulicy, zmuszanych do rabunku, czy szukających pomocy w tłumie, gdzie narażone są na ostrzał. Tymczasem prawie 50 centrów ochrony dzieci zawiesiło działalność.

ONZ oraz współpracujące z nią organizacje jednoznacznie potępiły nowy system pomocy narzucany przez Izrael. W oświadczeniu Zespołu ds. Pomocy Humanitarnej ONZ, który odpowiada za koordynację działań na terytoriach palestyńskich podkreślono, iż ten model pomocy zostawi „duże części Gazy, w tym osoby starsze i niepełnosprawne, całkowicie bez wsparcia”.

W tle tych wydarzeń trwa mobilizacja izraelskiej armii: wysłano wezwania do tysięcy rezerwistów, co zwiastuje eskalację działań. jeżeli sytuacja się nie zmieni, Gazie grozi pogłębienie katastrofy humanitarnej do poziomu, który będzie trudny do odwrócenia przez dekady.

Choć nie mamy wpływu na decyzje wojskowe, mamy wpływ na pomoc cywilom. Oto kilka realnych sposobów:

• Wpłać darowiznę na rzecz organizacji humanitarnych

W obliczu tak poważnego kryzysu każda pomoc ma znaczenie. Wsparcie finansowe dla zaufanych organizacji to wciąż jeden z najbardziej efektywnych sposobów, by dotrzeć z pomocą tam, gdzie jest najbardziej potrzebna.

• Edukacja ma znaczenie

Informuj innych, reaguj na dezinformację, podawaj dalej rzetelne źródła. Nie odwracaj wzroku, kiedy świat milczy, cierpienie się przedłuża. Gaza nie zniknie z mapy, gdy przestanie być medialnym tematem. Ludzie będą tam nadal: z traumą, głodni, żyjący w zniszczonych miastach. Twoja pamięć, empatia i pomoc to realna siła.

Wspieraj projekty takie jak ten. Kliknij w przycisk obok i przekaż darowiznę. Razem możemy więcej!