System kaucyjny w Polsce startuje 1 października. Sieci handlowe pod presją czasu

2 tygodni temu

Już 1 października 2025 roku w Polsce ruszy ogólnokrajowy system kaucyjny. To rozwiązanie ma zrewolucjonizować gospodarkę odpadami i pomóc w realizacji unijnych celów dotyczących recyklingu. Choć termin wdrożenia zbliża się nieuchronnie, część sieci handlowych może nie zdążyć z przygotowaniami – powiadamia Newseria Biznes.

Ostatnia prosta przed startem systemu kaucyjnego

Producenci napojów, sklepy oraz operatorzy systemu mają niespełna dwa miesiące na zakończenie przygotowań. Od października w sprzedaży pojawią się napoje w specjalnie oznakowanych opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Sklepy powinny być gotowe na ich odbieranie – nie tylko te duże, ale również mniejsze placówki.

– Przed nami dwa miesiące niezwykle wytężonej pracy – mówi Piotr Okurowski, prezes spółki Kaucja.pl – Krajowego Systemu Kaucyjnego. – Musimy podpisać i wdrożyć umowy z jednostkami handlowymi, przygotować punkty zbiórki, stworzyć sieć logistyczną i zbudować centra sortowania oraz zliczania opakowań. Ważnym elementem będzie też informowanie konsumentów, jak korzystać z systemu i dlaczego nie należy zgniatać opakowań – podkreśla.

Siedem operatorów, siedem systemów – potrzebna współpraca

W Polsce powstanie siedem niezależnych systemów kaucyjnych – tylu operatorów otrzymało zgodę od Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Ich obowiązkiem będzie współpraca, wymiana danych oraz wspólna obsługa punktów zbiórki, by konsumenci nie odczuli różnic między systemami.

– Musimy uregulować współpracę międzyoperatorową, podpisać stosowne umowy i dopracować rozliczenia. To jedno z największych wyzwań, przed którym stoimy – zaznacza prezes Kaucja.pl.

Kto będzie objęty obowiązkiem uczestnictwa?

Zgodnie z przepisami, sklepy o powierzchni powyżej 200 m² są zobowiązane do udziału w systemie. Mniejsze placówki mogą przystąpić do niego dobrowolnie. Zakres obowiązków zależy od rodzaju opakowań:

Dla opakowań PET i puszek – obowiązek pobierania kaucji, opcjonalnie: zwrot kaucji i zbiórka odpadów.
Dla butelek szklanych wielorazowych – obowiązek pobierania i zwrotu kaucji oraz prowadzenia zbiórki.

Jakie opakowania będą objęte kaucją?

System kaucyjny obejmie:

plastikowe butelki PET o pojemności do 3 litrów – kaucja: 0,50 zł,
puszki aluminiowe do 1 litra – kaucja: 0,50 zł,
szklane butelki wielorazowe do 1,5 litra – kaucja: 1 zł.

Sieci handlowe zmagają się z brakiem infrastruktury

– Największe wyzwanie leży dziś po stronie sklepów – mówi Piotr Okurowski. – Wiele sieci już się przygotowało, ale część punktów zbiórki wciąż sygnalizuje możliwe opóźnienia. Mimo to planujemy rozpoczęcie wdrażania systemu od 1 października i sukcesywne jego rozwijanie.

Sklepy będą musiały wyposażyć się w odpowiednie urządzenia do zbierania opakowań – zarówno automatyczne (RVM), jak i manualne. Konieczne będzie też stworzenie sieci logistycznej do odbioru zużytych opakowań.

100 tys. punktów zbiórki w całym kraju

W całej Polsce ma powstać około 100 tys. punktów zbiórki, co daje średnio jeden punkt na 370–380 mieszkańców. W mniej zaludnionych gminach ustawa zakłada obowiązek utworzenia przynajmniej jednego punktu, który nie musi znajdować się w sklepie.

Na koniec 2024 roku w Polsce funkcjonowało ponad 90,5 tys. sklepów spożywczych, z czego 60 proc. to sklepy wielkopowierzchniowe. Według szacunków Kaucja.pl do efektywnego działania systemu potrzeba 50–60 tys. automatów zwrotnych. Urządzenia te są już szeroko dostępne – na rynku działa ponad 30 producentów. Jednak nie wszystkie placówki będą wyposażone w nie od razu – proces ten potrwa miesiące, a choćby lata.

Umowy i rozliczenia z operatorami w toku

Zgodnie z prawem, duże sklepy muszą podpisać umowę z każdym operatorem, który się do nich zgłosi, natomiast mniejsze – z przynajmniej jednym. realizowane są też negocjacje tzw. stawek handling fee, które określają koszty obsługi systemu.

– Sierpień i wrzesień to najważniejsze miesiące na finalizację umów i rozliczeń – zaznacza prezes Kaucja.pl. – Wspieramy sieci handlowe, przygotowujemy ofertę, ale wiele zadań leży po stronie placówek.

Kolejne kroki: informatyzacja i centra zliczania

Spółka Kaucja.pl kończy prace nad systemem informatycznym integrującym handel, producentów i operatorów logistycznych. We wrześniu ma on być gotowy do pracy w wersji produkcyjnej.

– Potrzebujemy również ok. 20–25 centrów zliczania, które umożliwią manualne liczenie każdego zebranego opakowania – dodaje Piotr Okurowski. – To najważniejszy brakujący element całej infrastruktury, nad którym intensywnie pracujemy.

Polska goni unijne cele recyklingowe

Efektywne wdrożenie systemu kaucyjnego ma pomóc Polsce osiągnąć unijne cele w zakresie selektywnej zbiórki. Już w 2025 roku mają one wynosić 77 proc., a od 2029 roku wzrosną do 90 proc.. Przykłady z państw takich jak Austria, Rumunia czy Irlandia pokazują, iż systemy kaucyjne mogą być bardzo skuteczne – poziom zwrotów sięga tam choćby 90–98 proc..

Źródło i cała informacja: Newseria Biznes