System kaucyjny w Polsce od 1 października 2025. Jak działa, gdzie oddać butelki i ile odzyskasz pieniędzy?

Od dziś, 1 października 2025 roku, w całej Polsce obowiązuje system kaucyjny. To największa ekologiczna zmiana ostatnich lat. Każdy, kto kupi napój w butelce lub puszce oznaczonej specjalnym logotypem, zapłaci kaucję. Pieniądze wrócą przy zwrocie pustego opakowania – bez paragonu i w dowolnym punkcie zbiórki.

Jak działa system kaucyjny?

• Kaucja doliczana jest przy kasie – jej wysokość będzie widoczna dopiero na paragonie.
• Dotyczy wszystkich sklepów, niezależnie od wielkości i profilu, jeżeli sprzedają napoje w objętych systemem opakowaniach.
• Zwrot pieniędzy bez paragonu – wystarczy oddać butelkę czy puszkę z oznaczeniem systemu.
• Nie zgniatamy opakowań – muszą być w stanie pozwalającym na odczyt logotypu.
• Obowiązkowe punkty odbioru – w każdej gminie musi działać co najmniej jeden stacjonarny punkt. Sklepy powyżej 200 m² mają obowiązek przyjmować zwroty, mniejsze – mogą do systemu dołączyć dobrowolnie.

Gdzie można oddać butelki i puszki?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, iż sieć punktów zbiórki będzie bardzo szeroka. Opakowania z logotypem kaucji przyjmą:

• wszystkie sklepy powyżej 200 m²,
• małe sklepy poniżej 200 m², jeżeli sprzedają butelki szklane wielokrotnego użytku (np. piwo),
• inne sklepy, które dobrowolnie przystąpią do systemu,
• automaty kaucyjne (RVM), także poza sklepami,
• dodatkowe punkty zbiórki w gminach.

Jak rozpoznać opakowanie objęte systemem?

Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorców obowiązek umieszczania na butelkach i puszkach oznakowania systemu kaucyjnego wraz z informacją o wysokości kaucji. Bez tego znaku nie będzie możliwości zwrotu pieniędzy.

Zasady systemu kaucyjnego – najważniejsze punkty

1. Kaucja doliczana przy kasie – jej wysokość klient zobaczy na paragonie.
2. Zwrot bez paragonu – wystarczy oddać butelkę lub puszkę z oznaczeniem systemu.
3. Nie zgniatamy opakowań – muszą pozostać w stanie umożliwiającym identyfikację.
4. Zwrot w dowolnym punkcie – nie trzeba wracać do sklepu, w którym dokonano zakupu.
5. Jednolity logotyp – gwarancja, iż opakowanie jest objęte systemem.

Dlaczego wprowadzono system kaucyjny?

Zmiany wynikają z unijnej dyrektywy SUP. Jej celem jest ograniczenie odpadów z plastiku i zwiększenie poziomu recyklingu. Polska zobowiązała się do osiągnięcia:

• 77% poziomu zbiórki opakowań do 2025 roku,
• 90% do 2029 roku.

Od 2025 roku plastikowe butelki muszą zawierać minimum 25% materiałów z recyklingu, a od 2030 roku – 30%.

Jakie korzyści dla mieszkańców i środowiska?

• mniej śmieci na ulicach i w lasach,
• większy recykling butelek i puszek,
• nowe nawyki ekologiczne w codziennym życiu,
• dodatkowe oszczędności dla klientów – zwrot kaucji w portfelu.

Kto finansuje system?

Koszty spadają na producentów i firmy wprowadzające napoje na rynek. To oni odpowiadają za zbiórkę, transport i rozliczanie kaucji. System będzie wspierany także przez środki z niezwróconych kaucji i sprzedaży surowców wtórnych.

Jak wygląda to w innych krajach?

Dane pokazują, iż system działa. W Niemczech osiąga się 97% poziomu zbiórki, w Norwegii 95% dla butelek PET, a na Litwie, która wprowadziła system w 2016 roku, już po dwóch latach zwracano aż 90% opakowań.